نام پژوهشگر: نیره امانی

ابتلاء و تزکیه اخلاقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  نیره امانی   محمد هدایتی

این تحقیق به ابتلاء و تزکیه اخلاق پرداخته است و در صدد پاسخگویی به شناخت کلی ماهیت ابتلاء و تزکیه اخلاقی و چگونگی تاثیر آن دو بر یکدیگر می باشد. انسان موجودی است که با قدرت انتخاب وتصمیم گیری می تواند خود را به سرحد کمال ارتقاء دهد؛ برای این منظور خداوند آزمایش و ابتلاء را بر سر راه بندگانش قرار می دهد و از آن جایی که ابتلاء سنّت دائمی و فراگیر است، تزکیه اخلاقی باعث می شود تا انسان عکس العمل مناسبی را در صورت مواجه شدن با بلایا داشته باشد، چرا که بی تابی در برابر این سنّت الهی اثرات سوئی را برای فرد به دنبال دارد. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانه ای تحلیلی و توصیفی است که با مراجعه به کتاب های معتبر و دست اول تدوین شده است. سنّت ابتلاء یک سنّت عمومی است وشامل همه ی انسان ها می شود و انبیاء الهی نیز از این حکم مستثنی نیستند. خداوند متعال با آزمایش انسان می خواهد، استعدادهای درونی آن ها را شکوفا و بارور سازد. امتحان موجب می شود که انسان تزکیه اخلاقی یافته و شایستگی های رشد وکمال خودرا نشان دهد. از نظر قرآن سنّت ابتلاء، آثارتربیتی و نقش سازنده ای در تزکیه اخلاقی وتکامل انسان دارد. تزکیه اخلاقی نیز یکی از اهداف مهم پیامبران الهی می باشد که به گفته قرآن، موجب رستگاری و فلاح و سعادت انسان می گردد، که با اختیار آدمی و اطاعت اوامر الهی امکان پذیر است؛ گاه انسان ها در برابر ابتلائات الهی کمر خم می کنند و چون در قلبشان تزکیه نیست، نسبت به خدا غضب می ورزند و آخرت خود را تباه می سازند. تزکیه اخلاقی باعث می شود که انسان در مواجهه با ابتلائات برخورد درستی داشته باشد و آن را فرصتی برای نیل به قرب الهی بداند. درواقع هدف ابتلاء و تزکیه اخلاقی مشترک است و هر دو موجب کمال انسانی و قرب الهی می شوند. کلید واژه ابتلاء، تزکیه، آزمایش، امتحان، تهذیب.