نام پژوهشگر: عبدالرحمن علی مدد
عبدالرحمن علی مدد فرید شکاری
کمبود آب یکی از تنش هایی است که بر رشد و تولید محصولات اثر محدود کننده ای دارد. یکی از راه-های مقابله با خشکی، استفاده از پرایمینگ بذر با غلظت های بهینه هورمون های رشد گیاهی است. سالیسیلیک اسید یک سیگنال مولکولی مهم در گیاهان در پاسخ به تنش های محیطی است و موجب تحمل گیاهان در شرایط تنش زا نظیر خشکی می شود. به منظور بررسی اثرات غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه گوجه فرنگی، رقم ریوگراند، تحت شرایط کمبود آب آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. 6 سطح سالیسیلیک اسید (شامل بذر تیمار نشده یا شاهد، صفر یا هیدروپرایم، 500، 1000، 1500 و 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید) و سه سطح تنش کمبود آب شامل نگهداری آب در خاک در حد ظرفیت زراعی، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی گلدان ها، تیمارهای به کار رفته در این پژوهش بودند. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذرها با سالیسیلیک اسید، سرعت سبز، درصد سبز و شاخص سبز شدن، ارتفاع گیاه، سطح برگ، محتوای نسبی آب، شاخص محتوای کلروفیل، مساحت روزنه، تعداد گل ها، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ و اندام هوایی، میزان عناصر غذایی (شاملp، k، ca، fe، zn و cu) در اندام هوایی را در مقایسه با تیمار شاهد افزایش داد. کاربرد غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید خصوصیات کیفی میوه (شامل ph، brix و ec) را به طور معنی-داری کاهش داد. در میان غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید سطوح صفر (هیدروپرایم) و 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید نسبت به سایر سطوح تأثیر بهتری در صفات اندازه گیری شده نشان دادند و موجب کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی گردیدند. غلظت های بالاتر از 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید سبب کاهش اثر مفید این هورمون شدند. بنابراین پرایمینگ بذرها با غلظت های مناسب سالیسیلیک اسید می تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت افزایش پارامترهای رشد و بهبود کیفیت میوه گوجه فرنگی، تحت تنش کمبود آب مورد استفاده قرار گیرد. کلمات کلیدی: تنش خشکی، پیش تیمار، عملکرد، کیفیت میوه، گوجه فرنگی.