نام پژوهشگر: منصوره هادی دهج
منصوره هادی دهج علی المدرسی
چکیده در طی سال های اخیر شهر یزد (مانند بسیاری از شهرهای دیگر کشور) با پیشروی نواحی شهری به سوی نواحی پیرامونی والحاق روستاهای حاشیه شهر به خود، محلاتی را به وجود آورده اند که ترکیبی از چشم اندازهای فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر و روستا را می توان در آن ها شاهد بود. محلاتی که به دلایل ایجاد این دوگانگی ها با مشکلاتی از جمله تبدیل به نواحی حاشیه نشین، تغییر ماهیت روستایی به شهری، از بین رفتن اراضی کشاورزی و فضاهای سبز، ساخت و سازهای جدید و نا متجانس، عدم تحرک اجتماعی و ... مواجه می باشند. در نتیجه تئوری روستاشهر می تواند موجب افزایش پایداری و سرزندگی در شهرها شود و با بهره گیری از این تئوری در شهر یزد، محلاتی پایدار و مناسب برای سکونت و تعاملات اجتماعی پدید آورد. بر این اساس هدف از این پژوهش، تلاش در جهت سنجش پتانسیل محلات شهر یزد به منظور بهره گیری از تئوری روستاشهر می¬باشد. و در نهایت ارائه راهکارهایی جهت هدایت ظرفیت¬های بالقوه محلات به سمت ایجاد محلات روستاشهری در شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد. پتانسیل محلات شهر یزد با 9 شاخص تنوع کاربری، تنوع نوع مالکیت، وجود فضاهای عمومی، دسترسی به خدمات، وجود عرصه-های سبز با توجه به اقلیم شهر، درصد مساحت هسته روستایی به کل محله، دسترسی به حمل و نقل عمومی، کاربری مختلط زمین و تراکم جمعیتی با استفاده از تکنیک امتیازدهی سلسله مراتبی دلفی فازی (fdahp) و با استفاده از نرم افزار gis سنجیده شدند. نتایج حاصل نشان دهنده وجود ظرفیت های بالقوه استفاده از این رویکرد در محلات شهر به ویژه محلات مجاهدین، سجادیه، اکبرآباد، سیدالشهدا، کوی طالقانی، سیدصحرا، خیرآباد2 و سردوراه می باشد. و محلات خیرآباد 1، امیرآباد، کوی نواب، کاج، سیلو، جهانفر، آتشکده، نعیم آباد نیز قابلیت بهره گیری از تئوری روستاشهر را با بهره¬گیری از راهکارهایی در جهت بهبود شرایط وضع موجود دارند. در نهایت می¬توان این گونه نتیجه گرفت که محلات دارای سطح بیشتر هسته روستایی قابلیت بیشتری برای استفاده از تئوری روستاشهر دارند و هرچه سطح هسته روستایی کمتر باشد و محله بیشتر رشد یافته باشد از این پتانسیل کاسته خواهد شد. کلید واژه ها: پایداری، روستاشهر، محلات شهر یزد