نام پژوهشگر: فاطمه خوشحال جهرمی

ارتباط بین دمای هوا و دمای سطح خاک بایر در ایستگاه هواشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  فاطمه خوشحال جهرمی   شاهرخ زندپارسا

برآورد دمای هوا و سطح خاک در پیش بینی سرمازدگی محصولات کشاورزی اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش مقادیر پیوسته دمای هوا در ارتفاع دو متری، دمای خاک در عمق یک سانتی متری و تابش خورشیدی در محل ایستگاه هواشناسی به صورت پیوسته در فواصل زمانی نیم ساعته در محل ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1390-1391اندازه گیری گردید. همچنین از مقادیر اندازه گیری شده سایر عوامل هواشناسی مانند کمینه و بیشینه دمای هوا و رطوبت نسبی در ارتفاع دو متری ، کمینه دمای هوا در سطح زمین، بارش، تابش خورشیدی و سرعت روزانه باد در ایستگاه هواشناسی نیز استفاده گردید. مقادیر لحظه ای دمای خاک در عمق 01/0 متری در فواصل زمانی 5/0 ساعته بر اساس دمای لحظه ای ودیگر عوامل هواشناسی شامل مقادیر بارش، تابش خورشیدی، سرعت باد در ارتفاع 2 متری و رطوبت نسبی در روز قبل دردوره آماری یک ساله ( آبان1390 تا آبان 1391) با شبکه عصبی مصنوعی و رگراسیون برآورد شد. همچنین مقادیر کمینه روزانه دمای هوا درسطح خاک بر اساس کمینه دما و مقادیر روز قبل رطوبت نسبی هوا در ارتفاع دو متری و تابش خورشیدی برآورد شد. جهت مقایسه و تعیین بهترین برآورد از ضریب تبیین (2r)، مقدار ریشه متوسط مربع خطا (rmse) و شاخص توافق (d) استفاده گردید. نتایج نشان دادکه مقدار rmse برآورد دمای خاک در عمق 01/0 متری برای فصول زمستان و تابستان، ماه اکتبر و مجموع ماه های نوامبر و دسامبر از مدل رگرسیونی چند متغیره، به ترتیب 34/2، 96/2، 18/ 3 و 75/2 درجه سانتی گراد و با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در این ایام به ترتیب 93/1، 83/1، 8/1 و 61/1 درجه سانتی گراد بود. دمای هوا در سطح خاک در بررسی سرمازدگی گیاهان اهمیت زیادی دارد و مقدار rmse حاصله در برآورد کمینه دمای روزانه هوا در سطح خاک در زمستان با رگراسیون و شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب برابر 93/0 و 82/0 درجه سانتی گراد بود و حذف عوامل بارش و سرعت باد اثری در برآورد آن نداشت.