نام پژوهشگر: نفیسه حسنی
نفیسه حسنی حسین بهاروند
استفاده از سلول های بنیادی پرتوان به دلیل توانایی نامحدود در تامین بافت های سلولی جدید، از مهمترین چشم اندازهای طب ترمیمی تلقی می شود؛ از این رو آسان سازی و بالا بردن کارایی تولید سلول های بنیادی جنینی، به عنوان بهترین مدل از سلول های بنیادی پرتوان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین بهبود روش های تولید رده های پرتوان موجب استفاده حداقلی از جنین های اولیه به عنوان منبع مورد استفاده می گردد و علاوه بر آن اطلاعات ما را در رابطه با فرایندهای حاکم بر پرتوانی بالا می برد. یکی از راه های بالا بردن کارایی تولید سلول های بنیادی پرتوان استفاده از مهارکننده های مسیرهای تمایزی می باشد. تاکنون استفاده از مهارکننده های مسیر mapk و gsk3 (که تحت عنوان 2 inhibitors یا 2i نامیده می شود)، در بالا بردن کارایی تولید رده های پرتوان در مقالات مختلف گزارش شده است. در این طرح ما بر آن بودیم تا با جستجوی بیشتر در بین دیگر مهارکننده های مسیرهای تمایزی به مسیری دست پیدا کنیم که مشکل تولید رده از نژادهای مختلف موشی را از بین ببرد و علاوه بر این گامی بیشتر در جهت شناسایی مسیرهای پرتوانی بردارد. در این مطالعه ما نشان دادیم که با استفاده از کوچک مولکول های pd0325901 و sb431542 که به ترتیب مهار کننده مسیرهای تمایزی mapk و tgf-? می باشند، می توان از جنین های مرحله بلاستوسیست نژادهای مختلف موشی (nmri، balb/c، c57bl/6، dba/2 و fvb/n)، که همگی مقاوم به تولید رده هستند با کارایی 100% سلول های بنیادی پرتوان تولید کرد. این ترکیب که تحت عنوان royan 2 inhibitors یا r2i نامیده شد، می تواند تحت شرایط کشت کاملا تعریف شده (محیط عاری از سرم و لایه تغذیه کننده) نیز منجر به تولید موفق رده های پرتوان از جنین های مرحله بلاستوسیست موش، تک بلاستومرهای جنین های موشی در حال تسهیم و جنین های مرحله بلاستوسیست رت شود. رده های تولید شده تمامی ویژگی های پرتوانی را از خود نشان می دهند و قادر به حفظ وضعیت پایه پرتوانی می باشند. این روش نه تنها یک فرایند موثر برای تولید و نگهداری رده های پرتوان موشی معرفی می کند، دیدگاه جدیدی را نیز در بررسی مکانیسم های حاکم بر پرتوانی باز می کند.