چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی روابط علّی متغیرهای سیستم¬های مغزی- رفتاری، نظم¬جویی هیجان، طرحواره¬های هیجانی و وسوسه در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد بود. روش: پژوهش حاضر به روش مقطعی، روی 750 مرد و زن معتاد مراجعه¬کننده به کلینیک¬های ترک اعتیاد تهران در بازه¬ی زمانی اردیبهشت تا مرداد 1392، به صورت نمونه¬گیری در دسترس انجام شد. گردآوری داده¬ها با استفاده از پرسشنامه¬های عقاید وسوسه¬انگیز بک و کلارک(1993)، نظم¬جویی هیجان گروس و جان(2003)، پرسشنامه طرحواره هیجانی لیهی و پرسشنامه پنج عاملی جکسون (2009) انجام شد. یافته¬ها: نتایج پژوهش نشان داد که مدل فرضی وسوسه سوء مصرف مواد از برازش مناسب برخوردار است و واریانس معناداری از وسوسه سوء مصرف مواد را تبیین می¬کند. بر اساس این مدل مجموعه¬ای از متغیرها شامل فرونشانی، ارزیابی مجدد، طرحواره غیر قابل کنترل بودن در رابطه بین bas، bis و وسوسه سوء مصرف مواد میانجی¬گری می¬کنند. نتیجه¬گیری: وسوسه سوء مصرف پدیده پیچیده¬ای است که عوامل مختلفی در آن دخیلند که از جمله آنها شخصیت و هیجان می¬باشد بنابراین برای پیشگیری از وسوسه، باید این متغیرها هدف قرار گرفته و تعدیل شوند. واژگان کلیدی: سیستم¬های مغزی-رفتاری، نظم¬جویی هیجان، طرحواره¬های هیجانی، وسوسه، سو¬ء مصرف مواد