نام پژوهشگر: محمدعسکر دیرباز

سرشت انسان نیکی یا بدی از دیدگاه اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1382
  محمد اسحاق امینی   محمدعسکر دیرباز

این رساله بعنوان پایان نامه تحت عنوان ( سرشت انسان نیکی یا بدی ازدیدگاه اسلام ) دارای چهار فصل ویک پیشگفتار می باشد در فصل اول واژه های کلیدی عنوان بحث تعریف شده است وتعریف سرشت انسان بدین صورت ارائه شده است " سرشت انسان عبارت است از مجموعه ی قوا ونیروئی که بصورت استعداد وقوه از ناحیه ی خداوند درنهاد انسان قرار داده شده است که در صورت به کارگیری صحیح آنها ، در آن جهتی که آفریده شده ، مایه ی سعادت و خوشبختی ، ودر صورت عدم بهره برداری صحیح ازآنها ، باعث سقوط وانحطاط وشقاوت انسان می گردد فصل دوم تحت عنوان دیدگاه اندیشمندان درباره ی سرشت انسان می باشد . که این دیدگاها برشش قسم است : 1- بد بودن سرشت انسان 2- خوب بودن سرشت انسان 3- یکسان بودن خیر وشر در سرشت انسان . 4- متفاوت بودن نیکی وبدی در سرشت افرادانسان . 5- تفا وت ذاتی داشتن سرشت انسان . 6- خنثی بودن سرشت انسان یعنی سرشت انسان از جهت خوب و بد بودن خنثی است که با انتخاب خود انسان خوب و بد آن معلوم می گردد وقبل از آن صرف استعدادشدن را دارد فصل سوم تحت عنوان سرشت انسان در قرآن وسنت است .آیات درین زمینه به سه دسته قابل تقسیم است (الف):آیات ستایش وتمجید انسان ، (ب): آیات نکوهش انسان ، (ج) آیاتیکه انسانرا مستوی الخلقه می داند روایات مربوط به سرشت انسان دو دسته است . الف: روایاتی که انسان را دارآی کرامت وسرشت خوب معرفی می کند ب: روایاتی که سرشت انسانها را متفاوت میداند یک عده ذاتا سرشت شان بر نیکی است وسعید هستند ویک عده سرشت شان ذاتا بر بدی است فصل چهارم تحت عنوان نظریه ی مختار است .درین فصل ا بتد ا مفهوم خیر وشر تقسیم شده است وسپس دید گاه نو یسنده بیان شده است که سرشت انسان بر خو بی ونیکی است وافراد انسان در بهره برداری از آن متفاوت وتابع نحوه ئ گزینش انان میباشد وپنج دلیل برای نظر نو یسنده آورده شده است نویسنده بعد از اثبات دید گاه خو یش به بررسی آیات وروایات پرداخته است وآیات را قابل جمع دا نسته به این صورت که آیاتی که انسان را مدح وتمجید می کند نظر بذات انسان دارد وآیا تی که انسان را مذمت می کند در وا قع آن آیاتی که ناظر به نوع انسان است دروا قع مذمت نیست بلکه هشدارهای ایمینی است که بیان می دارد بعضی از گرایش ها درانسان دارای دو رویه است یک رویه ی خوب که ان گرایش بخاطر آن جهت افریده شده که جزء ضروریات انسان است ورویه ی دیگر آن مضراست که انسان باید متوجه باشد به دام آن نیافتد وآیاتیکه ناظر به افراد انسان است که بعضی از انسان ها هشدار های ایمینی را نادیده گرفته بدام گرایش های مضر افتاده وتباه شدند واز استعداد های فطری در ست استفاده نکرده اند ودر نتیجه بیان شده که روایات وآیات با نظریه ی مختار در تناقض نیست وهمچینین دیدگاه های اندیشمندان مورد تحلیل ونقد قرارگرفته است