نظامی گنجوی، داستان سرای بزرگ گنجه، در قرن ششم با به نظم درآوردن داستان های کهن ایرانی و عربی از جمله خسرو و شیرین توانست با ایجاد مضمون های تازه و بدیع، در قالب استعاره ها و تشبیه های زیبا و دل انگیز، به جایگاه خاصّی در ادبیات غنایی دست پیدا کند. به طوری که تا قرن های متمادی، همواره شاعران بی شماری به تقلید از آثار این استاد بزرگ پرداختند. خسرو و شیرین، از جمله داستان های ایرانی مربوط به اواخر دوره ی ساسانی است که، در کتاب هایی مانند: المحاسن و الاضداد جاحظ، غُررالسیر ثعالبی، تاریخ بلعمی و شاهنامه ی فردوسی ذکر شده است. هاتفی جامی، شاعر قرن نهم از جمله معدود شاعرانی است که در تقلید و نظیره گویی از داستان شیرین وخسرو نظامی بسیار موفّق بوده است. پژوهش حاضر در کنار معرفی دو شاعر، به مقایسه ی تطبیقی دو منظومه، جهت گیری های تازه ی هاتفی در داستان، برخی مختصّات و عناصر داستانی در دو منظومه، تفاوت ها و شباهت های دو منظومه از لحاظ فرم، محتوا و مضمون، و نیز به بررسی و تطبیق دو منظومه از دیدگاه دو علم بیان و بدیع می پردازد.