نام پژوهشگر: مراد پیرزاده شهنانی
مراد پیرزاده شهنانی بهرام اخوان کاظمی
سازمان شانگهای به عنوان یک سازمان منطقه ای در سال 1996 با مشارکت کشورهای آسیای میانه تشکیل گردید. نظر به اهمیت این سازمان مهم منطقه ای، هدف از این پژوهش، آشنایی با سازمان مذکور و بررسی ظرفیت ها و توانایی های این سازمان در شکل گیری و توسعه همگرایی در منطقه آسیای میانه و موانع پیش روی آن می باشد. سازمان شانگهای از ظرفیت های مهم و گسترده سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیکی جهت تقویت همکاری و همگرایی بین کشورهای این حوزه برخوردار می باشد. اما در این زمینه با چالش های سیاسی نظیر اختلافات مرزی اعضا؛ رقابت روسیه و چین و سیاست خارجی نامنسجم اعضا، مواجه می باشد. چالش های اقتصادی نظیر فاصله اقتصادی اعضا و فقر نیز از دیگر موانع می باشد. همچنین حضور آمریکا در منطقه و تلاش برای نفوذ بیشتر در منطقه نیز مشکلاتی را در این زمینه به وجود آورده است. ایران اکنون عضو ناظر این سازمان می باشد. عضویت دائم ایران، منافع متقابلی را برای ایران و سازمان به دنبال دارد. ایران با عضویت در این سازمان، امنیت خود را ثبات بیشتری می بخشد. تعاملات اقتصادی ایران با دیگر کشورهای عضو سازمان، تحریم های اقتصادی علیه ایران را بی اثر می سازد. متقابلا حضور کشور قدرتمندی مانند ایران به سازمان قدرت و اهمیت ویژه ای می بخشد. پتانسیل های اقتصادی ایران، ضریب موفقیت این سازمان و اعضای آن را در جهت تحقق اهداف اقتصادیشان افزایش می دهد. همچنین سازمان می تواند از موقعیت ژئوپلتیکی ایران در جهت دست یابی به آبهای آزاد و نیز ترانزیت کالا و انتقال انرژی، استفاده نماید.