ساختمان واژگان را در بخشی از دستور زبان بنام صرف بررسی می کنند. صرف یا به عبارت دیگر ساختمان واژه دو گونه است: تصریفی و اشتقاقی. صرف تصریفی آن است که به بررسی نقش نحوی کلمه می پردازد و ساخت اشتقاقی واژه، کلمه را از نظر دو عامل مهم یعنی پیشوندها و پسوندها بررسی می کند. و آن ها را از نظر میزان فعالیت یعنی فعال بودن یا نیمه فعال بودن و یا غیر فعال بودن مورد بررسی قرار می دهد. عده ای از وندها در زمان گذشته فعال بوده اند و لی امروزه دیگر جزء وندهای مرده و غیر فعال محسوب می شوند و دیگر نباید با آن ها واژه ساخت. تعدادی دیگر از وندها همانطور که در گذشته فعال بوده اند در زمان ما نیز زنده و فعال هستند و می توان با آن ها واژه های مختلف و زیبایی ساخت. ما در این تحقیق واژه های اشتقاقی را که در دیوان ازرقی هروی شاعر بزرگ قرن پنجم و ششم هجری قمری به کار رفته اند و همچنین واژه سازی با وندهای فعال را مورد بررسی قرار داده ایم. در نهایت نیز وندهای فعال، و غیر فعال را از یکدیگر متمایز کرده ایم.