پیش بینی به موقع و دقیق پیش از برداشت محصولات زراعی هم¬چون گندم، می تواند در برنامه ریزی از جمله در قیمت گذاری، صادرات، واردات، انبارداری و تامین به موقع محصولات زراعی مفید باشد. از آنجائی¬که عملکرد گندم دیم علاوه بر خصوصیات ژنتیکی رقم، تابع رویدادهای اقلیمی می باشد لذا هدف از این تحقیق، تعیین مدلی است تا بتواند عملکرد گندم دیم را پیش از برداشت با استفاده از پارامترهای اقلیمی پیش بینی کند. در این بررسی برای تهیه مدل¬های پیش بینی عملکرد گندم از روش رگرسیونی چند متغیره خطی و شبکه عصبی مصنوعی استفاده شد که تحلیل¬های شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون چند متغیره خطی به ترتیب با نرم افزارهای12spss clementine و 17 spss انجام شد. نتایج بررسی نشان می¬دهد که در روش رگرسیونی در کلیه شهر¬های مورد بررسی، اضافه شدن تعداد پارامترها با ضریب هبستگی به مدل باعث افزایش دقت مدل می شود. در این تحقیق بهترین مدل رگرسیونی درکلاله با ده پارامتر بدست آمد که این مدل در سطح 1% معنی دار و ریشه میانگین مربعات خطا آن برابر 14 کیلوگرم در هکتار می¬باشد و ضریب تعیین مدل برابر یک است. روش های مختلف شبکه عصبی در پیش بینی عملکرد گندم دیم در مقایسه با روش¬های رگرسیونی از ریشه میانگین مربعات خطا بسیار کوچکی برخوردار و از بین روش¬های مورد بررسی شبکه عصبی، روش rbfn از ریشه میانگین مربعات خطا کمتری برخوردار است و از بین پارامترهای هواشناسی مورد بررسی، مجموع تعداد روزهای بارندگی دوره¬ی رشد، مجموع میزان بارندگی دوره¬ی رشد، بارندگی فروردین، شاخص خشکسالی موثر فروردین و میانگین بیشینه دمای هوا فروردین به ترتیب از مهم ترین عناصر اقلیمی تاثیرگذار در عملکرد گندم در روش شبکه عصبی در گلستان می¬باشند.

چکیده خاک محصول فرآیندهایی است که به صورت تدریجی و پیوسته در زمان و مکان تغییر می¬نمایند. شناخت این تغییرات جهت برنامه¬ریزی دقیق، مدیریت مزرعه، تعیین تناسب اراضی برای کشت و¬¬ یا¬ تعیین میزان آب لازم جهت آبشویی، تعیین الگوی کشت و پیش¬بینی عملکرد امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در روش¬های کلاسیک به دلیل در نظر نگرفتن پراکنش نقاط و فاصله مکانی و یا زمانی آنها، امکان دستیابی به دقت مطلوب، همیشه امکان¬پذیر نمی¬باشد. به نظر می¬رسد که تکنیک زمین¬آمار بتواند در این زمینه مؤثر باشد. برخلاف روش¬های کلاسیک، روش¬های زمین¬آمار ضمن در نظر گرفتن ارتباط بین نقاط و موقعیت مکانی آنها، اغلب دقت قابل قبولی را عاید می¬سازند. زمین¬آمار شاخه¬ای از علم آمار می¬باشد که مبتنی بر "تئوری متغیرهای ناحیه¬ای" است. هر متغیری که در فضای سه بعدی توزیع شده باشد و دارای وابستگی مکانی باشد، متغیر ناحیه¬ای نامیده شده و می¬تواند در مطالعات زمین¬آماری مورد بحث و بررسی قرار گیرد. این پژوهش ضمن بررسی همبستگی مکانی هدایت هیدرولیکی و عوامل تأثیرگذار بر آن در منطقه اراضی شمالی رودخانه گرگانرود و قره¬سو، سه روش معکوس وزنی فاصله، توابع شعاع محور و کریجینگ ، جهت درون¬یابی و تخمین 188 نمونه هدایت هیدرولیکی بکار گرفته شده است. استفاده از این روش¬ها مزایایی نظیر تحلیل واریوگرافی دارد که می¬توان با آن پارامترهایی نظیر اثر قطعه¬ای، اثر ساختاردار، شعاع تأثیر و همچنین پارامتر همبستگی مکانی را بدست آورد. روش¬های مختلفی برای اعتبارسنجی روش¬های درون¬یابی وجود دارد که یکی از مهم¬ترین آنها روش اعتبارسنجی تقاطعی می¬باشد. در این روش برای هر یک از نقاط مشاهده¬ای، که معمولاً تنها ابزار مقایسه می¬باشند، تخمین با به کارگیری روش درون¬یابی مورد نظر انجام می¬گیرد و سپس مقدار تخمین با مقدار مشاهده¬ای مقایسه می¬گردد. سه معیار rmse، mae و mbe به منظور ارزیابی روش¬های زمین¬آماری و توانایی آن برای پیش¬بینی دقیق در این تحقیق استفاده شده است. نتایج نشان داد که روش توابع شعاع محور و عکس فاصله وزن¬دار از دقت بالاتری نسبت به روش کریجینگ برخوردار است. در این تحقیق فرض برابری میانگین مقادیر اندازه گیری شده با میانگین مقادیر برآورد شده با استفاده از آزمون آماری t زوجی مورد بررسی واقع شد. نتایج نشان داد در تمامی مدل¬ها مقدار معیار تصمیم از 01/0 بیشتر شده، بنابراین میانگین مقادیر اندازه¬گیری شده با پیش¬بینی شده در سطح اطمینان 99% اختلاف بسیار معنی¬داری ندارند. در نتیجه هر سه روش، روش مناسبی برای درون یابی می¬باشند. واژه¬های کلیدی: زمین¬آمار، هدایت هیدرولیکی، توابع شعاع محور، کریجینگ جامع، عکس فاصله وزن¬دار.

خشکسالی یکی از پدیده های زیان آور هوا شناختی است که نقش چشمگیری در کاهش تولید گیاهی دارد . گام زمانی این پدیده از چندین روز تا چندین ماه در تغییر است .از دیدگاه هواشناسی هرگاه مقدار بارندگی کمتر از میانگین بلند مدت باشد خشکسالی رخ می دهد. شدت بازه زمانی و گستره جغرافیایی این پدیده نشانگر گستردگی این پدیده است . برآورد این پدیده می تواند پیش آگاهی های لازم را به کشاورزان بدهد تا در مصرف آب و بهره وری بالا از آن کوشا باشند. بنابراین ، هدف این پژوهش برآورد روزانه نمایه خشکسالی و آگاهی رسانی به کشاورزان عزیز است . تعریف دیگر خشکسالی به فرونشست هوا ، ایجاد مراکز پر فشار و گرم شدن هوا که خود به خود پتانسیل بارندگی را کاهش می دهد مربوط می شود. اگرچه برای خشکسالی تعاریف مختلف بیان گردیده است ، اما همه تعاریف به محرومیت موجودات زنده (حیوان و گیاه) از رطوبت مورد نیازشان بر می گردد. سازمان هواشناسی جهانی عواملی که می توان با آنها ، خشکسالی را تعیین و تعریف نمود مطابق زیر ارائه کرده است. (hounam et al; 1975 ) بارش ، بارش با میانگین دما ، رطوبت خاک و میزان محصول ، تبخیر و تعرق اما از بین عوامل فوق ، بارش یکی از عمده ترین پارامترهایی است که در تعریف خشکسالی مورد استفاده قرار می گیرد و بیش از 90 درصد تحقیقات خشکسالی بر مبنای آن انجام گرفته است. تاثیر خشکسالی بر بخش های مختلف به طور یکسان نمی باشد . در شرایطی که منطقه ای با کاهش محسوس بارندگی مواجه شده باشد ، این امکان وجود دارد که تاثیر آن بر منابع آب هنوز ملموس نشده و یا کاهش منابع آب سطحی تاثیری بر تولیدات کشاورزی نداشته باشد. ( thompson 1999) این وضعیت سبب می شود که هر بخش تعریف خاص خود را از خشکسالی داشته باشد .

با توجه به کمبود کمی و کیفی منابع آب در دنیا، استفاده از گونه های گیاهی مقاوم به خشکی اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی اثر کم آبی و مقایسه روش های کم آبیاری (di) و آبیاری ناقص ریشه ( prd)، بر خصوصیات فیزیکی ریشه گیاه لوبیا چشم بلبلی از طریق اعمال کم آبی با ماده پلی اتیلن گلیکول 6000، دو آزمایش در گلخانه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. آزمایش اول اعمال تنش دائم با 5 تیمار و 3 تکرار و آزمایش دوم اعمال تنش متناوب با 5 تیمار و 6 تکرار و در محیط کشت هیدروپونیک و با محلول غذایی هوگلند انجام شد. در آزمایش اول، برای مشاهده عملکرد ریشه در شرایط استرس ازds/m 3/2ec_e= برای تیمارهای di1 و prd1 و از ds/m 6/3ec_e= برای تیمارهای di2 و prd2 استفاده شد. در آزمایش دوم، از ds/m 3/2ec_e= و ds/m 6/3ec_e= برای تیمارهای di1 و prd1 و از ds/m 6/3ec_e= و ds/m 6/4ec_e= برای تیمارهای di2 و prd2 به صورت تناوبی استفاده شد. به منظور بررسی تاثیرات تنش روی مشخصات فیزیکی ریشه، 16 مرحله عکسبرداری طی مدت 45 روز دوره آزمایش، بعد از اعمال تیمارها انجام گرفت و قطر، طول، مساحت و حجم ریشه اندازه گیری شد. تحلیل آماری نتایج بدست آمده در نرم افزار sas نشان داد که میزان تغییرات قطر ریشه طی اعمال تیمار های گوناگون اختلاف معناداری با هم نداشتند اما اعمال تنش روی رشد طول ریشه و به دنبال آن بر رشد مساحت و حجم ریشه اثر معنی داری داشت. بالاترین میزان رشد طول، حجم و مساحت در دو آزمایش مربوط به تیمار شاهد بود. اعمال تنش تاثیر منفی روی رشد ریشه داشت به این ترتیب که در آزمایش اول بیش ترین طول ریشه مربوط به تیمار fi و کمترین میزان رشد ریشه مربوط به تیمار 2 diبود. در آزمایش دوم کمترین مقدار طول ریشه به تیمار 50% و 30% prd اختصاص داشت. طی این آزمایش مشخص شد حد بهینه خشکی در این تیمارها مربوط به تیمار شاهد باds/m 8/0ec_e= تعلق دارد و به دلیل اینکه ds/m 6/4ec_e= باعث کاهش شدید رشد ریشه و سایر پارامترهای ریشه رشد، لذا این مقدار ec برای گیاه لوبیا چشم بلبلی توصیه نمی گردد.