نام پژوهشگر: کتایون زارعی طوسی

مطالعه شناختی واژگان حامل احساسات مثبت و منفی در فرآیند ترجمه ادبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  بهنام رجب پور   کتایون زارعی طوسی

ترجمه فرآیندی است که در آن هر لحظه مترجمان درحال تصمیم گیری می¬باشند. یکی از دلایل اینکه تصمیم ها در آن لحظات تغییر می¬کنند به هم¬متن و بافت مربوط می¬شود. متعاقباً، این تغییرات در تصمیم¬ها باعث به وجود آمدن ترجمه¬های متعدد گردند. در این پایان¬نامه، کلمات مثبت و منفی ای ارائه و معرفی می¬شوند که ریشه در علم روانشناسی رفتاری دارند و کاربرد آنها تغییر جهت مکالمه به سمتی مثبت یا منفی می باشد. این متغیّرها براساس تصاویر مثبت و منفی عمل می¬کنند. از لحاظ نظری، چون این متغیّرها می¬توانند تغییردهند? تصمیم¬ها باشند، پس این متغیّرها را در نظریّه تصمیم گیری یوری لوی (1967/2000) اعمال می¬کنیم. هدف کلّی در این مطالعه بررسی این سوال است که آیا واژه¬های مثبت و منفی که تداعی¬گرِ احساسات هستند می¬توانند انتخاب های مترجمان را برانگیزند یا نه؟ هدف اخصّ این مطالع? میان¬رشته¬ای (در چارچوب شناخت, روانشناسی و تصمیم¬گیری) یافتن یکی از علل بوجود آمدن ترجمه های متعدّد می باشد. فرض بر این است که واژه های مثبت و منفی در بوجود آمدن ترجمه¬های متفاوت موثر باشند. تحلیل داده ها براساس پرسشنامه¬ای حاوی پنج بند از رمان سپید دندان اثر جک لندن (1906) و چهار بند از رمان شاهزاده و گدا اثر مارک تواین (1881) صورت می¬گیرد. سه دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی ارشد و دو مترجمی که از قبل این آثار را ترجمه کرده بودند بعنوان جامعه آماری تحقیق درنظر گرفته می¬شوند. روند تحلیل داده¬ها بدین صورت است که ابتدا کلماتی که تصاویر مثبت و منفی را تداعی می¬کنند جستجو شده و سپس چگونگی و احتمال تغییر تصمیمات مترجمین در نتیجه این متغیّرها بررسی می¬شود. نتایج تحلیل داده ها از سه منظر و براساس نقش بالقو? واژگان مثبت و منفی موردبحث است: تاثیر متغیّرها بر روی مغز از منظر شناختی، از منظر نقش توانش و تصمیمات، و نقش آنها در متون ادبی. در نهایت، پیشنهادی دربار? اهمیت و چگونگی شناسایی این واژه ها در متون ادبی ارائه می¬شود. علیرغم اینکه برخی بحث ها در این حوزه به همدیگر مرتبط هستند و فرضیه¬های جدیدی را بوجود می¬آورند، یکی از نتایج تحقیق این است که مترجمان می-توانند با تکیه بر دانش و توانش عمومی خودشان، از وابستگی بیش از حد خودشان به ابزارهای کمکی کم کنند. در نهایت، نتیجه گیری می¬شود که مترجمان هنگام مواجهه با واژه¬های مثبت و منفی که حامل تصاویر و احساسات هستند با توجه به هم¬متن، بافت متن و معیار ادبی تصمیم گیری بکنند تا اینکه بتوانند به¬واسطه تصاویر و احساسات تصمیمات ضروری خود را برانگیخته بکنند. از لحاظ آماری نیز مشاهده گردید که واژگان مثبت به سمت تصمیمات برانگیخته و ترجمه های متنوع و پویا و واژگان منفی به سمت تصمیمات ضروری و معادل¬های یکسان و یکنواخت سوق دارند.

بررسی تطبیقی ترجمه عناصر فرهنگی کتاب سووشون: مطالعه ای پسااستعماری بر اساس نظریه بومی گرایی و بیگانه گرایی ونوتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  منیر تقوی   محسن مبارکی

مطالعات پسااستعماری در مطالعات ترجمه ادبی جایگاه مهمی یافته است. پس از ورود ترجمه به مطالعات فرهنگی، مترجمان و نظریه پردازان پسااستعماری نیز به مرور زمان متوجه اهمیت ترجمه در فرآیند تشکیل مستعمرات و آزادسازی مستعمرات وهمچنین نابرابری قدرت زبانها و فرهنگ ها در ترجمه گردیدند و واکنش و پایداری مترجمان را در برابر این نابرابریها مورد مطالعه قرار دادند. موضوع اصلی این مطالعه، بررسی پسااستعماری ترجمه عناصر فرهنگی سووشون اثر سیمین دانشور بر اساس نظریه بومی گرایی و بیگانه گرایی ونوتی بود. برای نیل به این هدف دو ترجمه از این اثر انتخاب و مقایسه گردیدند تا مشخص شود مترجمان از کدام یک از دو روش بومی گرایی و بیگانه گرایی بیشتر استفاده کرده اند و کدام یک از مترجمان از بیگانه گرایی، به عنوان نشانه ای از مقاومت در برابر هنجارهای غالب ترجمه در زبان مقصد، بیشتر استفاده کرده است. ابتدا عناصر فرهنگی این اثر طبق طبقه بندیی که بر اساس مدل عناصر خاص فرهنگی نیومارک طراحی شده است از واحد واژه تا جمله استخراج گردید و با ترجمه آنها تطبیق داده شد. سپس راهکارهای به کار گرفته شده در ترجمه هر عنصر فرهنگی بر اساس طبقه بندیی که بر اساس مدل بومی گرایی و بیگانه گرایی اکسلا طراحی شده است مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو مترجم از بومی گرایی بیشتر از بیگانه گرایی استفاده کرده اند و در مقایسه قانون پرور بیشتر از زند از بیگانه گرایی استفاده کرده است. همچنین نتایج نشان داد که این مترجمان در برابر هنجارهای غالب ترجمه مقاومت زیادی نداشتند و به همین صورت نتوانستند خوانش پسااستعماری متن را حفظ کنند. اما در مقایسه بین دو مترجم، قانون پرور مقاومت بیشتری داشته است و خوانش پسا استعماری متن را بیشتر حفظ کرده است.

بررسی تطبیقی عناصر فرهنگی سه ترجمه فارسی از هری پاتر و سنگ جادو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  خدیجه صباغی دهکلانی   محمدحسین قریشی

ترجمه ادبیات کودکان حوزه مطالعاتی مهمی می¬باشد. برخلاف عقیده رایج، ترجمه برای کودکان نسبت به ترجمه برای بزرگسالان آسان¬تر نیست. عناصر فرهنگی حامل مفاهیمی مرتبط با فرهنگ یک جامعه می¬باشند و مترجمان در ترجمه این عناصر ممکن است با مشکلات زیادی مواجه شوند. کودکان بخاطر تجربه¬ی کم و دانش محدود شان برای مطالعه ادبیاتی از فرهنگ دیگر ممکن است دچار مشکل شوند. در بعضی موارد عناصر فرهنگی در تضاد با فرهنگ ما هستند، بخصوص این نوع داستان که فانتزی می¬باشد، یافتن معادل مناسب برای چیزهایی که در دنیای واقعی دیده نمی¬شوند مشکل می¬باشد. بنابراین نوع استراتژی بکار گرفته شده توسط مترجمان برای ترجمه این عناصر بکار می¬گیرند مهم می¬باشد. این پایان نامه با هدف مقایسه¬ی سه ترجمه فارسی از داستان هری پاتر و سنگ جادو اثر جی کی رولینگ نوشته شده است تا استراتژی¬های استفاده شده توسط سه مترجم برای ترجمه عناصر فرهنگی این داستان مورد بررسی و مقایسه قرار بگیرد. یافتن پرکاربردترین و بهترین روش برای ترجمه عناصر فرهنگی در ادبیات کودکان هدف از این تحقیق می¬باشد. استراتژی¬های دیویس برای ترجمه عناصر فرهنگی در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می¬دهند که روش حفظ پرکاربرد ترین روش مورد استفاده می¬باشد. با توجه با اینکه کودکان تجربه و دانش کمی دارند، استفاده از روشهای ترجمه بصورت ترکیبی بنظر می¬رسد که روش مناسبی باشد.

باخته ها و یافته های ترجمه: رومی از کلمن بارکس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  زهرا امیری   کتایون زارعی طوسی

هدف از این پایان نامه دو مسئله است. ابتدا آن که سعی دارد تا استراتژی هایی را که کلمن بارکس در ترجمه اشعار مولانا از فارسی به انگلیسی به کار گرفته است، پیدا کند. دومین هدف تحقیق آن است که عوامل پذیرش ترجمه بارکس در آمریکا را کشف کند. به منظور کسب هدف اول، the essential rumi ، کتاب پرفروش مولانا، به عنوان مطالعه موردی در تحقیق انتخاب شده است. پس از مقایسه نمونه ها، نتیجه گیری شد که اقتباس می تواند استراتژی های بارکس را بیان کند.. به منظور بررسی عوامل پذیرش کار بارکس، نظرات خوانندگان در سایتgoodreads مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار spss تحلیل آماری شد. یافته ها نشان می دهد که تقاضای موجود برای متون با محتوای معنویت، دلیل اصلی محبوبیت ترجمه های بارکس از آثار مولانا می باشد؛ دومین علت، آشنایی پیشین خوانندگان با مولانا و سومین علت سبک شعری ترجمه است. با وجود این، نقش عوامل فرامتنی همچون مقدمه، چیدمان کتاب، رسانه ها و غیره نیز در این موفقیت مهم می باشد.