نام پژوهشگر: حسین جهانیان جهانیان
حسین نوردار مصطفی ملکی
این آزمایش در دو گروه بهاره و پاییزه انجام گرفت به طوری که گروه پاییزه شامل 9 تیمار و گروه بهاره شامل 8 تیمار بود. فرآوری بوته¬ها به روشهای زیر انجام شد: بوته کامل خشک شده در آفتاب(ds )، بوته کامل خشک شده در سایه(do )، سیلوی معمولی بوته خرد شده کاهش رطوبت در سایه( sno)، سیلوی + 10% ملاس بوته خرد شده کاهش رطوبت در سایه(sm)، سیلوی + 10% ملاس +4% اوره بوته خرد شده کاهش رطوبت در سایه(smu)، سیلوی معمولی بوته خرد شده کاهش رطوبت در آفتاب(sns)، سیلوی +10% ملاس بوته کامل خشک شده در آفتاب(sdm)، بوته خرد شده کاهش رطوبت در آون120 درجه(sov)، سیلوی +10% ملاس +4% اوره بوته کامل خشک شده در آفتاب(sdmu). همچنین در تحقیق حاضر اثرات جایگزینی یونجه با سه محصول فرآوری شده شاخ و برگ سیب زمینی در یک جیره پرواری در نسبتهای 50 و 100% بر برخی شاخصهای هضم و تخمیر شکمبه به کمک تکنیک تولید گاز مورد بررسی قرار گرفت. جیره های مورد استفاده شامل: جیره پایه(c)، جیره های حاوی شاخ و برگ خشک شده سیب زمینی، جایگزین شده در نسبتهای 50 و 100% به جای یونجه (به ترتیب dp100, dp50)، جیره های حاوی شاخ و برگ سیلو شده سیب زمینی، جایگزین شده در نسبتهای 50 و 100% به جای یونجه (به ترتیب sp100, sp50) و جیره های حاوی شاخ و برگ خشک شده و سیلو شده سیب زمینی، جایگزین شده در نسبتهای 50 و 100% به جای یونجه (به ترتیب sdp100, sdp50). در این آزمایش از 3 رأس گوسفند فیستولادار نژاد مهربان جهت تهیه مایع شکمبه برای انکوباسیون 24 ساعته جیره های آزمایشی به عنوان سوبسترای تخمیر استفاده شد. طرح آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در هر تیمار انجام گرفت. نتایج با استفاده از نرم افزار sas آنالیز مقایسه میانگینها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد. بر اساس داده های به دست آمده: افزودن اوره به همراه ملاس به سیلوی ساقه و برگ تر و خشک موجب افزایش معنی¬دار مقدار پروتئین خام و قابلیت هضم و کاهش معنی¬دار دیواره سلولی نسبت به سایر تیمارها شد. با افزودن ملاس به سیلو کاهش قابل توجهی در ph ایجاد شد، که می¬توان گفت این مقدار ph برای ساخت یک سیلوی مطلوب، مناسب به نظر می¬رسد. نتایج حاصل از آزمون گاز تست 24 ساعته علوفه و سیلوی بوته سیب زمینی نشان داد که افزودن ملاس به سیلوی بوته سیب زمینی باعث افزایش معنی دار قابلیت هضم، tvfa و آمونیاک نسبت به سایر تیمارها شد. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین میزان هضم ظاهری (aivdmd) و واقعی ماده خشک (tivdmd) در جیره های sp100 و sdp100 و کمترین آنها در جیره های c، dp100 ، dp50 مشاهده شد. با این حال، بیشترین میزان گاز تولیدی بعد از 24 ساعت (gp24) در جیره های c، sp50 و sdp50 مشاهده شد. همچنین بیشترین غلظت اسیدهای چرب فرار کل (tvfa) در جیره های sp100 و sdp100 و کمترین آن در جیره dp100، بدست آمد. بیشترین میزان فاکتور تفکیک (pf)، توده میکروبی (mb) و غلظت آمونیاک (nh3) نیز در جیره های sp100 و sdp100 و کمترین آنها در جیره c مشاهده شد. با در نظر گرفتن مجموع پارامترهای کمی و کیفی مطالعه شده، می¬توان نتیجه گرفت که سیلوی بوته سیب زمینی حاوی ملاس و اوره دارای پتانسیل مناسبی جهت استفاده به عنوان یک منبع علوفه¬ای بوده و می¬تواند به عنوان یک علوفه با کیفیت بالا مورد استفاده قرار گیرد.