نام پژوهشگر: بهروز شهبازی
آناهیتا شادکام بهروز شهبازی
این پژوهش با مطالعات کتابخانه¬ای و به روش کیفی انجام شده¬است و نهایتاً با تحلیل اطلاعات به دست آمده و بررسی نمونه¬های موجود نتایجی در این زمینه ارئه شده¬است. نتایج به دست آمده نشان می¬دهد که فضاهای خانه از دو بخش «سخت» و «منعطف» تشکیل شده¬اند. در فرآیند تطبیق¬پذیری، فضاهای سخت به دلیل وابستگی ساختاری به سایر قسمت¬ها عمدتاً بدون تغییر می¬مانند اما فضاهای منعطف به مرور زمان در راستای برآورده کردن نیازهای جدید ساکنین، تغییر می¬کنند. حتی این تطبیق¬پذیری عملکردی گاهی بدون ایجاد تغییرات کالبدی در فضاهای خانه محقق می¬شود. نهایتاً آنچه بر میزان تطبیق¬پذیری موثر است، چگونگی همنشینی فضاهای سخت و منعطف در دیاگرام کلی فضاهای خانه است. علاوه بر این، توجه به ویژگی¬های عناصر سازند? هر فضا و همچنین تکنولوژی ساخت آنها می¬تواند موجب افزایش تطبیق¬پذیری شود. با توجه به روند رو به رشد آپارتمان¬سازی در شهرهای بزرگ ایران و محدودیت¬های خاصی که یک خان? آپارتمانی می¬تواند داشته باشد، نتایج این پژوهش نهایتاً به طراحی یک مجموعه آپارتمانی 4 طبقه در شهر اصفهان انجامید. این آپارتمان شامل پنج واحد مسکونی است که در هر یک از آنها تطبیق¬پذیری به گونه¬ای متفاوت و مناسب با سناریوی احتمالی زندگی ساکنین در نظر گرفته شده¬است. باید توجه داشت که در طراحی این نمونه، از تطبیق¬پذیری به عنوان روش کلی طراحی استفاده نشده¬است؛ بلکه تطبیق-پذیری تنها یکی از ابزارهایی است که طراح می¬تواند برای بهبود محصول نهایی طراحی از آن بهره ببرد.
زهرا ادیب مهدی سعدوندی
طی سالهای اخیر با توجه به رشد انبوه جمعیت و مشکلات کمبود مسکن، در طراحی خانه، بیشتر جنبه¬های اقتصادی مطرح است. همین مسئله توجه به نکات کیفی در طراحی خانه را کمرنگ کرده است. خانه¬های امروز بیشتر به خوابگاهی بدل شده که کمتر خبری از کیفیت¬های زندگی در آنها یافت می¬شود. یکی از کیفیاتی که امروز بسیار کمرنگ جلوه می¬کند، برخورد خانه و انسانی که در خانه زندگی می¬کند، با طبیعت است. خانه های امروز شامل فضاهای بسته¬ای شده که پنجره های آن مانند یک چیز تزیینی کار می¬کند.انسان در خانه های امروز ارتباط با بیرون را در بیشتر موارد از دست داده، این در صورتی است که بودن در طبیعت همواره برای انسان مطلوب بوده است، انسان همواره شیفته زیبایی بوده، طبیعت نیز در بسیاری از زمان¬ها تقدیم کننده¬ی زیبایی به انسان بوده ، همچنین ارتباط با طبیعت می¬تواند یکی از راه های رشد انسان باشد. مسئله¬ی مطرح شده در این پژوهش، یافتن راهکارهای ارتباط انسان با طبیعت در خانه¬های امروزی است. بدین منظور چالش ابتدایی، شناخت معنا و مفهوم طبیعت، رابطه آن با انسان و معماری است. سپس ارتباط با طبیعت در خانه¬های گذشته و خانه¬های معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل خانه¬های معاصر، فضاهای خانه در سه دسته فضاهای باز، نیمه باز و بسته قرار داده شده، آسیب شناسی این فضاها از لحاظ برخورد با طبیعت بررسی شده، در ادامه راهکار جهت ارتباط فضاهای باز، بسته و نیمه باز با طبیعت ارائه شده است.در طول این فرآیند این نتایج حاصل شد که فضاهای نیمه باز در خانه¬های امروز بهتر است بیشتر در فضای خانه جریان داشته باشد و در ارتباط با فضاهای پرفعالیت مانند نشیمن و آشپزخانه باشد. همچنین فضاهای نیمه باز را در مرتبه¬های مختلف تجربه کنیم، از مرتبه یک فضای یک نفره تا یک فضای دسته جمعی. در مورد فضاهای باز مشکلاتی که دیده شد شامل عدم محرمیت این فضاها و عدم تنوع فضایی بود، بنابراین با طراحی حیاطهایی با اختلاف سطح-های متفاوت و همچنین پوشش¬هایی جهت ایجاد محرمیت در حیاط، قدمی در احیای این فضاها برداشته شد. پنجره تنها راه ارتباط فضای بسته خانه با فضای نیمه باز و باز است، ولی طبق بررسی¬های انجام شده پنجره¬ها در خانه¬های امروز کارایی لازم را ندارند و در ببیشتر موارد پوشانده شده، باید به دنبال این بود که پنجره را از یک سطح تبدیل به فضاکرد که خود می¬تواند عامل مهمی در جهت ارتباط فضای بسته با طبیعت شود. در آخر طراحی در سایت انتخاب شده انجام شد، سایت موجود واقع در محله¬ای است که دارای مرکز همسایگی سبز است، ایده اولیه طراحی برا اساس ارتباط بصری این فضای سبز و حیاط خانه شکل گرفت. بنابراین امتداد بصری از فضای سبز محله تا حیاط جنوبی خانه به چشم می¬خورد.