نام پژوهشگر: مرتضی عطری
سمیه یوسفی محمود مرتضی عطری
تیره کاسنی (asteraceae) بزرگ¬ترین تیره گیاهان گل¬دار و درمنه (artemisia) از جنس¬های مهم این تیره است که در طایفه anthemideae قرار دارد. این گیاه علاوه بر تأمین علوفه، کاربرد¬های زیادی در صنعت و داروسازی دارد و از گیاهان معطر ایران است. این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون ¬و بین¬گونه¬ای دو گیاه incana artemisiaو artemisia spicigera در غرب ایران با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s.) انجام شد. در این راستا پس از تعیین گونه¬های گیاهی، با مراجعه به فلورها، منابع موجود، متخصصین و مراکز تحقیقاتی، لوکالیته¬های گونه¬های گیاهی مورد بررسی مشخص شد. سپس با مراجعه به لوکالیته¬های تعیین شده، اقدام به جمع¬آوری داده¬های فلوریستیک- اکولوژیک مورد نظر گردید. در بررسی زیستگاه¬های ویژه مناطق مورد مطالعه، 54 گونه گیاهی همراه a. incana و 75 گونه گیاهی همراه a. spicigera به¬عنوان گونه¬های همباش جمع¬آوری و شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل داده¬های فلوریستیک با استفاده از نرم¬افزار anaphyto به روش¬های fca و hac صورت گرفت. مقایسه نتایج دو روش فوق، برای گیاه a. incana و a. spicigera به ترتیب منجر به تشخیص 4 و 6 گروه بر اساس مارکر فلوریستیک گردید. همچنین داده¬های اکولوژیک با نرم¬افزارهایmvsp ¬ و anaphyto آنالیز گردید. سپس بررسی عوامل اکولوژیک حاکم بر هر منطقه و چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیکی مورد بررسی، در گروه¬بندی زیستگاه¬ها انجام شد. نتایج حاصل از بررسی¬های فوق وجود تنوع درون¬گونه¬ای را در دو گیاه ثابت نمود. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع از مطالعات سیتولوژی و الکتروفورز پروتئین¬های ذخیره¬ای بذر استفاده شد. آنالیز داده¬های حاصل از بررسی¬های سیتولوژی با نرم¬افزار mvsp نیز علاوه بر تأیید گروه¬های به¬دست آمده بر اساس نشانگر¬های فلوریستیک و اکولوژیک، منجر به تعیین و تشخیص 2 توپودیم (توپودیم آذربایجان¬شرقی و توپودیم آذربایجان¬غربی) و 6 سیتوتیپ (2n = 6x = 54، 2n = 5x = 45، 2n = 4x = 36،2n = 3x = 27 ، 2n = 2x = 18 و2n = 8x = 72 ) برای a. spicigeraگردید. از آن¬جا ¬که عامل اکولوژیکی شناخته شده مؤثر بر جمعیت¬های a. spicigera ارتفاع است، بنابراین می¬توان به لحاظ اکوژن، جمعیت¬های این گیاه را در دو گروه قرار داد: 1- اکوتیپ ارتفاع بالا با عدد کروموزومی 2n = 2x = 18 (در ارتفاع بالای 1750 متر). 2- اکوکلاین مربوط به ارتفاعات پایین به ترتیب با اعداد کروموزومی 2n = 3x = 27 (در ارتفاع 1370 متر)، 2n = 6x = 54 (در ارتفاع 1453 تا 1476 متر)، 2n = 8x = 72 (در ارتفاع 1524 متر) و 2n= 5x = 45 (در ارتفاع 1620 متر). برای گیاه a. incana نیز 3 سیتوتیپ (2n = 2x =16 18 ,2n=2x و2n = 3x = 24 ) معرفی شد و از آن¬جا که عامل اکولوژیکی مؤثر روی این سیتوتیپ¬ها در آذربایجان شرقی عامل اکولوژیک ارتفاع بود، می¬توان برای گیاه a. incana در غرب ایران اکودیم های مربوط به ارتفاع را معرفی کرد: 1- اکودیم ارتفاع کمتر از 900 متر به¬عنوان اکوتیپ ارتفاع پایین (2n = 3x = 24). 2- اکودیم¬های ارتفاع بیشتر از 1300 متر (2n = 2x = 16،2n = 2x = 18 ). همچنین آنالیز داده¬های حاصل از بررسی-های الکتروفورزی پروتئین¬های ذخیره¬ای بذر با نرم¬افزار¬های mvsp و ntsys با گروه¬بندی¬های فلوریستیک، اکولوژیک و سیتولوژیک هم¬خوانی داشت و علی¬رغم وجود باندهای مشترک در دو گونه مورد بررسی، از نظر تعداد و شدت باندها با هم تفاوت داشتند که بیانگر تفاوت ژنتیکی درون¬ و بین¬گونه-ای آن¬هاست. همچنین، از آن¬جا ¬که artemisia یک گیاه دارویی است، بررسی اثرات ضدمیکروبی دو گیاه a. spicigera و a. incana با استفاده از اسانس استخراج شده از اندام¬های هوایی گیاه، خواص ضد¬باکتریایی بالایی را در این گیاه نشان داد. همچنین بررسی تنوع بین گونه¬ای دو گیاه a. incana و a. spicigera بر اساس مارکر¬های فلوریستیک، اکولوژیک، سیتولوژیک و الکتروفورز با نرم¬افزار¬های anaphyto، mvsp و ntsys نشان داد، زیستگاه¬های ویژه دو گیاه کاملاً از یکدیگر جدا هستند و تنوع بین¬گونه¬ای بین آن¬ها وجود دارد.
فاطمه جلالی مقیم مرتضی عطری
asteraceae بزرگ ترین تیره گیاهان گل دار می باشد که دارای 1535 جنس و 23000 گونه است. این خانواده دارای خواص بسیار متنوع و مهمی مانند خاصیت داروئی، حشره کشی، زینتی و خوراکی است.گیاه artemsia (درمنه) از جنس های مهم این تیره محسوب می شود که در طایفه anthemideae قرار دارد. این گیاه علاوه بر تأمین علوفه، کاربردهای زیادی در صنایع دارد و از گیاهان معطر ایران به شمار می آید.این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای و بین گونه ای در گونه های artemisia scoparia waldst et kit. وartemisia fragrans willd. در غرب ایران، با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) انجام شد. بر این اساس از بین لوکالیته های مورد بررسی، 8 زیستگاه ویژه برای گونه گیاهی scoparia a. و 11 زیستگاه ویژه برای گونه a. fragrans تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه های ویژه، گونه های همباش شناسایی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار anaphyto داده های فلوریستیک، به روش-های f.c.a و h.a.c آنالیز گردیده و گروه بندی زیستگاه های ویژه با استفاده از مارکر فلوریستیک انجام شد. سپس بررسی شرایط اکولوژیکی زیستگاه های مورد مطالعه و چگونگی تأثیر عوامل اکولوژی مورد بررسی، در گروه بندی زیستگاه ها انجام شد. داده های اکولوژیک با استفاده از نرم افزارmvsp با روش های c.c.a و pca و نرم افزار anaphyto آنالیز گردید. در این راستا آنالیز خاک نیز صورت گرفت. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی های فوق، از مطالعات الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر و سیتولوژی استفاده شد. همچنین به علت خواص داروئی این گیاهان، فعالیت ضد باکتریایی اسانس آبی گونه های مورد بررسی نیز مورد مطالعه قرار گرفت. سپس آنالیز داده های حاصله با استفاده از نرم افزار ntsys با روش completeو نرم افزارmvsp با روش های pca و upgma انجام گرفت.در نهایت بررسی و مقایسه نتایج بدست آمده برای هر یک از گونه های مورد بررسی، منجر به تعیین 2 سیتوتیپ (2n=2x=18, 2n=4x=36) و 2 توپودیم (توپودیم آذربایجان شرقی و توپودیم آذربایجان غربی) برای گونه گیاهی a. fragrans، 2 سیتوتیپ (2n=2x=18, 2n=2x=16) و 3 توپودیم (توپودیم آذربایجان شرقی، توپودیم همدان و توپودیم مرکزی) برای گونه a. scoparia گردید. از آنجا که عامل اکولوژیکی موثر روی این سیتوتیپ ها ارتفاع است، می توان یک اکوتیپ ارتفاع بالا و یک اکوتیپ ارتفاع پایین را برای هر یک از گونه ها در مناطق مورد بررسی معرفی نمود. نتایج الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک و سیتولوژیک هم خوانی دارد. همچنین علی رغم وجود باندهای مشترک در گونه های مورد بررسی، تفاوت در شدت و تعداد باندها مشاهده شد که می تواند بیانگر تفاوت ژنتیکی درون گونه ای و بین گونه ای آن ها باشد. همچنین در بررسی های ضد میکروبی، اکثر اسانس های جمعیت زیستگاه های گونه های مورد بررسی فعالیت آنتی باکتریال از خود نشان دادند و قطر هاله عدم رشد در زیستگاه های مورد بررسی، در مقابل باکتری های موردنظر متفاوت می باشد.
الهام جهاندیده مرتضی عطری
جنس stachys (سنبله ای) از خانواده لامیاسه شامل بیش از 300 گونه می باشد و بیشتر در نواحی گرمسیر و نیمه-گرمسیر یافت می شود. (مظفریان،1386). این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای در گونه stachys inflata در استان همدان با روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) انجام شد. بر این اساس، 13 زیستگاه ویژه برای این گونه تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه های ویژه، 72 گونه به عنوان گونه های همباش شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل داده های فلوریستیک- اکولوژیک با استفاده از نرم افزار anaphyto به روش f.c.a صورت گرفت. مقایسه محور های مختصات چند گانه حاصل از این روش ها برای گونه مورد مطالعه، منجر به تشخیص 9 گروه بر اساس نشانگر فلوریستیک- اکولوژیک گردید که وجود تنوع درون گونه ای را نشان می دهد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی فوق، از مطالعات الکتروفورز پروتئین های بذر و بررسی های کروموزومی ومورفومتری ( ریخت شناسی) استفاده شد. در این مطالعات، آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار mvsp به روش های upgma، pco و pca گروه های بدست آمده بر اساس نشانگر های فلوریستیک و اکولوژیک را تأیئد کردند، بررسی های کروموزومی منجر به تشخیص 3 سیتوتیپ شد که این سیتوتیپ ها شامل 2n=2x=16، 2n=3x=24 و 2n=4x=32 می باشند و سیتوتیپ 2n=2x=16 که در زیستگاه های 3 و 8 مشاهده گردید، به عنوان یک اکودم altitudinal یعنی اکودم مربوط به ارتفاع معرفی می-گردد. همچنین آنالیز داده های حاصل از بررسی های الکتروفورزی پروتیئن های ذخیره ای بذر با نرم افزار های mvsp و ntsys، با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک و مورفومتری مطابقت داشت و 13 زیستگاه ویژه مورد بررسی از نظر تعداد و شدت باند ها با هم تفاوت داشتند که نشان دهنده تفاوت و تنوع ژنتیکی درون گونه ای است. داده های حاصل از مطالعه مورفومتری توسط نرم mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 68 ویژگی کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله، جمعیت های مورد مطالعه را از نظر ویژگی های ریختی در 9 گروه مجزا قرارداد.
فهیمه موذن مرتضی عطری
. بر این اساس با مراجعه به فلور ها، منابع موجود، متخصصِین و مراکز تحقِیقاتِی لوکالیته های گونه مورد بررسی مشخص شد و 13 زیستگاه ویژه برای گونه t. parthenium تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه های ویژه، گونه های همباش شناسایی شدند. سپس با استفاده از نرم افزارanaphyto داده های فلوریستیک،به روش fca آنالیز گردیده و گروه بندی زیستگاه های ویژه با استفاده از مارکر فلورستیک انجام شد. سپس بررسی شرایط اکولوژیکی زیستگاه های مورد مطالعه و چگونگی تاثیر عوامل اکولوژیکی مورد بررسی، در گروه بندی زیستگاه ها انجام شد و منجر به تشخِیص 3 پدودم شد. داده های اکولوژیک با استفاده از نرم افزار mvsp با روش های cca و نرم افزار anaphyto آنالیز گردید. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه-های حاصل از بررسی های فوق، از مطالعه الکتروفورز پروتئین های ذخیره ای بذر و بررسی کروموزومی استفاده شد.همچنین مطالعات ریخت شناسی نیز انجام گرفت.سپس آنالیز داده های حاصله با استفاده از نرم-افزار ntsys با روش complete و نرم افزار mvsp باروش های pco، pca و upgma انجام گرفت. در نهایت، بررسی و مقایسه نتایج به دست آمده برای هر یک از جمعیت های مورد بررسی،منجر به تعیین 2 سیتوتیپ (2n= 2x= 18, 2n= 4x= 36) برای گونهtanacetum parthenium گردید. نتایج الکتروفورزی پروتئین-های ذخیره ای بذر با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک و سیتولوژیک هم خوانی دارد. همچنین علی رغم وجود باند های مشترک در گونه مورد بررسی، تفاوت در شدت و تعداد باند ها مشاهده شد که می تواند بیانگر تفاوت ژنتیکی درون گونه ای آن ها باشد. نتایج حاصل از بررسی های ریخت شناسی هم کاملا با گروه بندی-های فلورستیک، اکولوژیک مطابقت داشت و نتایج آن ها راتایید نمودو منجر به تعیین 10 اکوفن گردید.
سارا تاوتلی مرتضی عطری
جنس ترشک ((rumex l. متعلق به تیره polygonaceae و دارای حدود ?00 گونه در دنیاست که اساسا در نیمکره شمالی می رویند. این جنس در ایران ?? گونه گیاه یک ساله و چندساله دارد که از میان آن ها ? گونه بومی ایران هستند. دیگر گونه ها علاوه بر ایران در قفقاز، آسیای مرکزی، عراق، آناتولی و ارمنستان می رویند. این جنس دارای گیاهان افراشته و اغلب ریشه های انتهایی طویل هستند. برگها گوشتی و چرمی و به شکل روزت در سطح خاک گسترده شده اند. گوشواره ممکن است در آن ها موجود بوده یا نباشد، رگبرگ های برگی اغلب ضعیف و حاشیه پهنک ها کند است. گل آذین به صورت گرزن مطبق، گل ها زایا و اغلب دوجنسی هستند. در اکثر گونه ها گل ها سبز رنگ و در برخی گونه ها گل ها و ساقه به رنگ قرمز تیره می باشند. گیاهان این جنس از جنبه غذایی و دارویی ارزشمند هستند. برگ های گیاهان جنس ترشک دارای محتوای بالای اسید اگزالیک و تانن و نیز مقادیر قابل توجه کلروفنامین می باشد که خاصیت آنتی هیستامینی قوی دارد. به همین علت از برگ های تازه و خشک شده این گیاهان علاوه بر غذا به صورت خام و پخته، به عنوان عامل مدر، ملین ، تصفیه کننده خون، اشتها آور و تب بر استفاده می شود. عصاره ریشه این گیاهان جهت درمان یرقان و سنگ های مثانه و کلیه کاربرد دارد. همچنین به دلیل محتوای بالای اسید آسکوربیک، در درمان اسکوروی و خارش های پوستی و عفونت های قارچی نیز بکار می رود. در زمینه کشت درشیشه گونه rumex tuberosus l. و اثر ترکیبات محیط کشت بویژه تیمارهای مختلف هورمونی بر اندام زایی، رویان زایی بدنی و باززایی گیاهچه و نیز از تغییرات محتوای ترکیبات در طی رویان زایی بدنی گزارشی وجود ندارد. نظر به اهمیت دارویی این گونه، در این تحقیق سعی می شود ضمن بررسی امکان ریزازدیادی این گیاه از طریق اندام زایی و رویان زایی بدنی از یک سو، تغییرات الگوی پروتئینی در گیاهچه های باززایی شده به روش های اسپکتروفتومتری و sds-page مورد مطالعه قرار گرفت. بعلاوه فعالیت آنزیم های پلی فنل اکسیداز وپراکسیداز طی مراحل رویانزایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. همچنین محتوای فنل و فلاونویید کل و نیز فعالیت آنتی اکسیدانی آن ها در کالوس ها و گیاهچه ها مورد مطالعه قرار گرفت.
فاطمه بهمیی مرتضی عطری
جنس dianthus l. یکی از جنس های بزرگ تیره caryophyllaceae است. این جنس در حدود 350 گونه در سرتاسر دنیا دارد. از مراکز اصلی پراکنش آن اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و آفریقای شمالی می باشد. این جنس در ایران در حدود 40 گونه دارد که 27 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه سیستماتیکی برروی 110 جمعیت متعلق به 21 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، آناتومی و رفتار میوزی انجام شد. جنس silene l. بزرگترین جنس از خانواده caryophyllaceae است. این جنس در حدو 750 گونه در سرتاسر دنیا دارد. بیشترین پراکنش آن در نیمکره شمالی، اروپا، آسیا و آفریقای شمالی است. آسیای جنوب غربی و منطقه جنوب بالکان دو مراکز اصلی تنوع زیستی این جنس در ذنیا به شمار می آیند. 141 گونه از این جنس در محدوده جغرافیایی ایران می رویند که حدود 35 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه سیستماتیکی بر روی 150 جمعیت متعلق به 30 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، رفتار میوزی و میتوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزارهای کامپیوتری spss ver 9.0 و mvsp ver 3.2 آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناسی، حدود 58 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس dianthus l. و 63 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس silene l. مورد بررسی قرار گرفت. در جنس dianthus l. سه گروه ودر جنس silene l. شش گروه با داده های ریخت شناسی شناسایی شد. نتایج حاصل از مطالعات سیتوژنتیک در جنس. dianthus l عدد پایه x=10 , x= 15 را نشان داد که دو سطح پلوئیدی در آن مشاهده شد. در جنس silene l. عدد پایه x=10 , x= 12 مشاهده شد که همگی دیپلوئید بودند.
هاجر صالحی مرتضی عطری
asteraceae بزرگترین و پیشرفته ترین تیره گیاهان گل دار دو لپه در جهان با بیش از 1700 جنس و 25000 گونه است. اعضای این تیره به آسانی با گل های مجتمع در کاپیتول و میوه فندقه اغلب با پاپوس قابل تشخیص هستند و در هر محیط و قاره ای به جز قطب جنوب رویش دارند. طایفه anthemideae یکی ازطایفه های این تیره دارای 109 جنس و 1740 گونه است که در ایران 12 جنس از این طایفه پراکنش دارند. جنس achillea تقیریباً دارای 130 گونه در جهان است و در ایران 19 گونه از این جنس وجود دارد که از این تعداد 7 گونه، انحصاری ایران می باشند. تنوع زیستی تاریخچه ای طولانی دارد و در زمینه های مختلف استفاده شده است، بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی وجود تنوع درون گونه ای و بین گونه ای achillea tenuifolia وachillea bieberstenii در استان های همدان و کردستان با استفاده از روش d.s.s (تعیین زیستگاه ویژه) انجام گرفت. بر این اساس 21 زیستگاه ویژه برای دو گونه مورد بررسی تعیین گردید. در بررسی زیستگاه های ویژه، گونه های همباش همراه با گونه اصلی جمع آوری و شناسایی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار anaphyto به روش fca داده های فلوریستیک آنالیز شدند. سپس چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیک در گروه بندی زیستگاه های ویژه بررسی شد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای و بین گونه ای از بررسی های الکتروفورزی،کروموزومی، ریخت شناسی، ریخت شناسی دانه گرده و مطالعات رویان-شناختی استفاده شد. آنالیز حاصل از داده های فوق با نتایج حاصل از آنالیز داده های فلوریستیک همخوانی داشت و وجود تنوع درون گونه ای و بین گونه ای در سطح پروتئین های بذر، عدد کروموزومی، ویژگی های ریخت شناسی و صفات دانه گرده مشخص شد. نتایج شمارش کروموزوم های متافازی، منجر به تعیین سه سیتوتیپ 2n=2x=18، 2n=4x=36 و 2n=8x=72 شد که عدد کروموزومی 2n=8x=72 برای اولین بار برای گونهa. tenuifolia گزارش می شود. بنابراین گونه a. tenuifolia سطوح پلی پلوئیدی بالایی نشان می دهد. همچنین وجود 6 پروتئودم برای هر یک از گونه های مورد بررسی قابل تشخیص است. دانه های گرده در گونه های مورد بررسی از نظر اندازه و تعداد شیارها متفاوت هستند و دانه های گرده در a tenuifolia بزرگتر و عموماً سه شیاره، هر چند بعضی اوقات 4 و 5 شیاره هستند.
فریبا اسلامی مرتضی عطری
پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع زیستی و بیوسیستماتیکی tanacetum parthenium و t. pinnatum با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s) انجام شد. بر این اساس از بین لوکالیته های مورد بررسی، 7 زیستگاه ویژه برای گیاه t.parthenium و 7 زیستگاه ویژه برای گیاه t. pinnatum تعیین گردید. در این راستا، به همراه تاکسون-های مورد بررسی، گونه های همباش نیز در هر یک از زیستگاه های ویژه جمع آوری و شناسایی شدند. سپس داده های فلوریستیک زیستگاه های مورد بررسی با استفاده از نرم افزار anaphyto ، به روش f.c.a آنالیز شد و مجموع زیستگاه های ویژه ، براساس مارکر فلوریستیک گروه بندی شد. گروه بندی زیستگاه های ویژه گیاه t. parthenium و t. pinnatum به ترتیب منجر به تشخیص و تعیین 5 و 6 گروه گردید. تشخیص چنین گروه هایی بیانگر وجود تنوع درون گونه ای در هر یک از این دو تاکسون است. سپس چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیکی، در گروه بندی زیستگاه ها بررسی شد و داده های اکولوژیک با استفاده از نرم افزارmvsp با روش p.c.a آنالیز گردید. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای و بین گونه ای گروه های حاصل از بررسی های فوق، از بررسی ها الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر، سیتولوژی و مورفومتری و گرده شناسی و تشریح استفاده شد. سپس آنالیز داده های حاصله با استفاده از نرم افزارهای mvsp و ntsys و spss انجام گرفت. آنالیز داده های حاصل از شمارش کروموزوم های متافازی، گیاه دو سیتوتیپ و که بصورت دو اکوتیپ ارتفاع مشاهده می شود و همچنین برای t. pinnatum منجر به تعیین سه سیتوتیپ ، و شد. که به صورت دو اکوتیپ ارتفاع مشاهده می شودلازم به ذکراست دو سیتوتیپ و برای اولین بار گزارش می شود. نتایج مربوط به الکتروفورز پروتئین های ذخیره ای بذر، برای t. parthenium منجربه تشخیص 5 گروه پروتئودم و برای گیاه t. pinnatumمنجر به تشخیص 6 گروه پروتئودم گردید و نتایج بررسی های آناتومی و دانه گرده، t. partheniumو t. pinnatum به ترتیب منجر به تشخیص 5 و 6 اکوفن گردید و نتایج بررسی های مورفومتری ، t. parthenium و t. pinnatum بترتیب منجر به تشخیص 5 و 6 اکومورف گردیدکه همگی آنها با گروه بندی های فلوریستیک و اکولوژیک هم خوانی دارد. در بررسی آناتومی 8 صفت و در بررسی دانه گرده 7 صفت و در بررسی مورفومتری، تعداد 56 صفت و ویژگی مورفومتری رویشی و زایشی برای نمونه های گیاهی انتخاب شد و داده های به دست آمده با نرم افزار mvsp و spss آنالیز گردید و گروه بندی به دست آمده، مطابقت خود را با گروه بندی حاصل از ترکیب رستنی ها به روش fca نشان داد.
مرضیه معینی فرد فاطمه کرمی تهرانی
فسفودی استراز 5 و 9، آنزیم هایی هستند که مسئول تنظیم متابولیسم پیام رسان ثانویه از طریق عمل هیدرولیزی بر روی باند فسفودی استری 3،5 نوکلئوتید حلقوی گوآنین منوفسفات هستند. میزان بیان ایزوفرم های مختلف فسفودی استراز ها در برخی از سرطان ها تغییر می کند، زیرا نوکلئوتید حلقوی گوانین در تنظیم رشد، تکثیر و تمایز سلولی نقش مهی دارد. سرطان سینه شایع ترین علت مرگ و میر در بین سرطان های زنان است و همچنین بعد از سرطان ریه دارای رتبه دوم در میان تمام سرطان های انسانی را دارا می باشد. مطالعه حاضر به بررسی میزان بیان ایزوآنزیم 5 و 9 فسفودی استراز در سرطان سینه می پردازد. بیست و پنج نمونه بافت سینه شامل پانزده نمونه بدخیم، پنج نمونه خوش خیم و پنج نمونه نرمال سینه از بیمارانی که تحت عمل جراحی تومور سینه قرار گرفته بودند، جمع آوری گردید. میزان بیان این دو ایزوآنزیم با استفاده از تکنیک real-time pcr بر پایه تکنولوژیtaqman probe ، اندازه گیری گردید. ژن بتا اکتین به عنوان کنترل داخلی انتخاب شد و همچنین روشct ?? برای محاسبه میزان بیان نسبی این دو ژن استفاده گردید. نتایج بدست آمده به این صورت بود که میزان بیان نسبی فسفودی استراز 5 و 9 در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت خوش خیم ونرمال بالاتر بود (001/0> p). به طوری که در ایزوانزیم 5 حدود 5/5 برابر و در ایزوآنزیم 9 حدود 3/6 برابر افزایش بیان نشان دادند. این در حالی است که میان بیان این دو ایزوآنزیم (5 و9 فسفودی استراز) در بافت خوش خیم با بافت نرمال سینه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید (5/0 < p و 6/0 < p). بر پایه دانش ما، مطالعه حاضر اولین تحقیقی است که افزایش بیان ایزوآنزیم 5 و 9 فسفودی استراز را در نمونه های توموری بدخیم سینه نسبت به نمونه های نرمال و خوش خیم سینه نشان می دهد.
سارا غفوری دهگلان مرتضی عطری
تیره آفتابگردان (composita ) غنی ترین تیره گیاهی آوندی با 1700-1600 جنس و 30000-24000 گونه در جهان است .این خانواده دارای خواص بسیار متفاوت و مهمی مانند خاصیت داروئی، زینتی و خوراکی می باشد. مطالعات وسیعی از جنبه های مختلف بر روی اعضاء این تیره انجام گرفته ولی با توجه به پراکنش وسیع و فراوانی گونه های آن، مطالعات انجام شده به ویژه مطالعات رویان شناختی، بسیار اندک است. در این بررسی ویژگی های رویان شناختی پنج گونه متعلق به پنج جنس از تیره asteraceae مورد مطالعه قرار گرفت. این پنج گونه عبارتند از: 1- matricaria chamomilla l. از طایفه anthemideae و جنس matricaria. 2- anthemis odontostephana boiss. var.odontostephanaاز طایفه anthemideae و جنس anthemis. 3- chrysanthemum coronarium l. از طایفه anthemideae و جنس chrysanthemum. 4- taraxacum officinale f. h. wigg. از طایفه cichorieae و جنس taraxacum. 5- tragopogon reticulatus boiss & huet از طایفه cichorieae و جنس tragopogon. گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشته شد، در فیکساتور faa70 تثبیت و در الکل 70% نگهداری شد. نمونه ها قالب گیری و با میکروتوم به ضخامت 10-7 میکرومتر برش گیری گردید. رنگ آمیزی با روش pas بر اساس پروتوکل پیشنهادی yeung انجام گرفت و مطالعه کامل لام های میکروسکوپی تهیه شده از مراحل مختلف تکوین اندام های تولید مثلی با دقت فراوان انجام شد. نتایج این پژوهش علاوه بر توصیف دقیق مراحل تکوین تخمک و کیسه رویانی، تکوین بساک و دانه گرده در پنج گیاه مورد مطالعه، نشان داد که در گیاهان فوق موارد نادر و استثنایی از قبیل پدیده nemec، جنین زایی حاصل از آنتی پود، افزایش آنتی پود و افزایش سینرژید وجود دارد. در مجموع تکوین دانه گرده بر اساس الگوی استاندارد گیاهان دولپه و تکوین کیسه رویانی بر اساس تیپ پلی گونوم می باشد. همچنین نتایج نشان داد که صفاتی از قبیل وجود یا عدم وجود پایک در مادگی، طول و عرض تخمدان و تخمک و کیسه رویانی، موقعیت مگاسپوروسیت و مگاسپور فعال، تعداد آنتی پودها، تعداد سینرژیدها، تغییرپذیری در لایه های بساک، تعداد هسته های های دانه گرده و ... می تواند در کنار سایر صفات، در تاکسونومی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از مطالعات الکتروفورز پروتئین های بذر و تا حدودی استولیز گرده نیز تکمیل کننده و تأیید کننده یافته های رویان شناختی بود. مطالعات کروموزومی، گزارش برای اولین بار سطح پلی پلوئیدی 2n=4x=36در anthemis odontostephana و گزارش سطح اکتاپلوئیدی 2n=8x=48در tragopogon reticulatus را نشان داد. همچنین کلیه اسانس های تهیه شده اثرات ضد باکتریایی متوسط تا قوی را نشان دادند.
فاطمه جواهری مرتضی عطری
بزرگترین تیره گیاهان گل دار، شامل1600 تا 1700 جنس و حدود24000 گونه است. anthemideae یک طایفه بزرگ از asteraceaeبا حدود 12 جنس و 134 گونه در ایران می باشد که از بین آن ها anthemis, achillea , tanacetum وartemisia بزرگترین جنس ها می باشند. جنسachillea ، شامل حدود 130 گونه علفی چند ساله با پراکنش جهانی می باشد. تعداد زیادی از گونه های این جنس انحصاری و محدود به نواحی خاصی هستند، در مقابل، گونه-های دیگر پراکنش جغرافیایی وسیعی دارند. 19 گونه از این جنس در مناطق مختلف اکولوژیکی وجغرافیایی ایران گسترش یافته است. این جنس در مناطق مختلفی از بیابان ها تا زیستگاه های آبی و از کنار دریا تا ارتفاعات کوه ها می روید ودر نتیجه این دامنه اکولوژیکی متنوع، چندین گونه از achillea تنوع مورفولوژیکی بالایی را نشان می دهند. بومادران یک نام رایج برای چندین گونه از achillea در زبان فارسی می باشد که به عنوان داروی ضد اسپاسم و ادرارآور، ترمیم کننده زخم ، درمان ذات الریه و ورم مفاصل مورد استفاده قرار می گیرند. عدد کروموزومی پایه در این جنس x=9 می-باشد. هدف از این پژوهش، بررسی بیوسیستماتیکی و تنوع زیستی گونه های achillea aleppica و a. millefolium در استان های همدان وکردستان با استفاده از روش d.s.s. بود. در این روش واحد مطالعه زیستگاه ویژه است. در این راستا، 10 زیستگاه ویژه برای گونه a.millefolium و 10 زیستگاه ویژه برای گونهa. aleppica تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه های ویژه، گونه های هم باش شناسایی شدند، سپس داده های فلوریستیک با استفاده از نرم افزار anaphyto ، به روش f.c.a. آنالیز گردید و گروه بندی زیستگاه های ویژه با استفاده از مارکر فلوریستیک انجام شد. آنالیز عوامل اکولوژیک زیستگاه های ویژه در این گونه ها با استفاده از نرم افزار m.v.s.p. به روش c.c.a. صورت گرفت.همچنین شیب تغییرات و چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیکی با قرار دادن هر یک از عوامل اکولوژیکی روی گروه بندی حاصل از f.c.a. مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از بررسی های ریخت شناسی، گرده شناسی، کروموزومی و الکتروفورز پروتئین های ذخیره ای بذر جهت تعیین نوع و سطح تنوع استفاده شد. داده های حاصل از این مطالعات توسط نرم افزارهای m.v.s.p. 3.1 و ntsys مورد آنالیز قرار گرفت. در مطالعه ریخت شناسی 52 ویژگی کمی و کیفی در زیستگاه های ویژه a. aleppica و a. millefolium ارزیابی گردید نتایج مطالعات سیتولوژی در هر دو گونه عدد پایه x=9 را نشان داد که گروه بندی های حاصل از آنالیز آن ها با نتایج حاصل از مطالعات فلوریستیک، اکولوژیک و ریخت شناختی مطابقت دارد. این نتایج منجر به تعیین 3 سیتوتیپ (2n=6x=54, 2n=8x=72, 2n=14x=126) و 5 اکوتیپ برای a. millefolium و تعیین 3 سیتوتیپ(2n=2x=18, 2n=4x=36, 2n=8x=72) و 1 اکوتیپ برای achillea aleppicaگردید.عامل اکولوژیک ارتفاع نقش تعیین کننده در ایجاد سیتوتیپ ها در گونه a. millefolium دارد. علاوه بر شمارش کروموزومی، آنالیز کاریوتیپی نیز برای گونه a. aleppica انجام گرفت. فرمول کاریوتیپی بر اساس نسبت بازوها برای جمعیت های دیپلوئید 14m+4sm وبرای جمعیت های اکتا پلوئید 56m+10sm+6st و 50m+18sm+4st به دست آمد و همچنین کلاس تقارنی همه زیستگاه ها 2a تعیین شد به غیر از یک مورد که 2b بود. نتایج الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذردر زیستگاه های ویژه این گونه ها نیز با گروه بندی های فلوریستیک، اکولوژیک، مورفومتری، سیتولوژی و گرده شناسی هم خوانی دارند. تعداد وشدت باندها در این دو گونه متفاوت بود که این نشان دهنده تنوع می باشد.
فرزانه قره خانلو مرتضی عطری
جنس فراسیون (marrubium l.) متعلق به تیره lamiaceae است و شامل اجتماع جهان وطنی از 40 گونه است. این جنس بومی مناطق معتدله اروپا و آسیا می باشد. این جنس دارای 11 گونه در ایران است که تنها 1 گونه آن انحصاری می باشد. جنس گوش بره (.phlomis l) متعلق به تیره lamiaceae است و شامل اجتماع جهان وطنی از 100 گونه است. این جنس بومی شرق مدیترانه و سراسر آسیای مرکزی تا چین می باشد. این جنس دارای 17 گونه علفی پایا در ایران است که 9 گونه آن انحصاری می باشد. مطالعه سیستماتیکی بر روی64 جمعیت متعلق به جنس marrubium l. و 132 جمعیت متعلق به جنس .phlomis l به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، آناتومی و رفتار میوز انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتریspss 9.0 و mvsp 3.1 آنالیز شد. در مطالعه ریخت-شناختی، 54 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس marrubium l. و 68 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس .phlomis l مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل نشان داد که همه گونه های marrubium l. در 4 گروه و گونه های .phlomis l در 4 گروه قرار می گیرند. مطالعه آناتومی پس از فرایند برش گیری و رنگ آمیزی با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه آناتومی در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود 3 عدد پایه کروموزومی 17و 12، 10 x =و یک سطح پلوئیدی (2n = 2x) در جنس marrubium l. و 4 عدد پایه کروموزومی 14و ، 10، 9، 8 x =و یک سطح پلوئیدی (2n = 2x) در جنس phlomis l. می باشد. نتایج حاصل از مطالعه رفتار میوز در گونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناختی و آناتومی را در سطح گونه تائید می کند.
نجمه جابری مقدم فاطمه صغری کرمی تهرانی
سرطان سینه یکی از بدخیمی های شایع در میان زنان است. پروتئین کیناز g متعلق به خانواده سرین/ ترئونین کینازها هستند و دارای ایزوآنزیم های pkgii, pkgi می باشد، که ایزوآنزیم pkgi دارای دو ایزوفرم pkgi?، pkgi ? می باشد. با توجه به اهمیت پروتئین کیناز g در مهار رشد تومور، تحقیق حاضر به بررسی بیان pkgi?، ? pkgi و pkgii در بافت بدخیم، خوش خیم و نرمال سینه از طریق real time pcr به وسیله شناساگر taqman پرداخته است. این روش نیاز به الکتروفورز و هیبریداسیون با مواد رادیواکتیو را حذف کرده است و استفاده از شناساگر taqman اختصاصیت واکنش را بالا برده است. با پیشرفت واکنش و تولید محصول، مقدار پروب بیشتری توسط آنزیم –dna پلیمراز تجزیه می شود و در نتیجه تابش فلورسانس افزایش می یابد و در نهایت توسط دستگاه real time pcr شناسایی می شود. پس از طراحی پرایمرها و پروب این تحقیق برروی10 نمونه بدخیم، 10 نمونه خوش خیم و 5 نمونه نرمال انجام شده است. نتایج تحقیق حاضر با محاسبه میانگین انحراف معیار برای مقایسه بیان هر آنزیم در دو گروه با یکدیگر که تست آماریmann-withney بر روی آن انجام شده است نشان داد که بیان آنزیم pkgi? در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت نرمال آن و در بافت خوش خیم سینه نسبت به نرمال آن و در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت خوش خیم به صورت معنی داری (05/0>p)کاهش می یابد. همچنین بیان آنزیم pkgi ? در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت نرمال آن و در بافت خوش خیم سینه نسبت به نرمال آن و در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت خوش خیم به صورت معنی داری (05/0>p) کاهش می یابد و بیان آنزیم pkgii در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت نرمال آن و در بافت خوش خیم سینه نسبت به نرمال آن و در بافت بدخیم سینه نسبت به بافت خوش خیم به صورت معنی داری (05/0>p) کاهش می یابد. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که شاید یکی از عوامل غیرطبیعی رشد سلولی در بافت های بدخیم و خوش خیم، کاهش بیان pkg باشد. واژگان کلیدی: سرطان سینه، پروتئین کیناز g، real time pcr، taqman
حسین یوسفی بهروز عشقی ملایری
جنس phlomis l. از خانواده لامیاسه شامل بیش از 100 گونه می باشد. (مظفریان). این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای در گونه phlomis olivieri benth. در استان همدان? و با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه ( d.s.s ) انجام شد. بر این اساس 13 زیستگاه ویژه برای این گونه تعیین شد. در بررسی این زیستگاه های ویژه، 46 گونه به عنوان گونه های همباش شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل داده های فلورستیک با استفاده از نرم افزار anaphyto به روش f.c.a صورت گرفت. مقایسه محورهای مختصات چند گانه حاصل از این روش ها برای گونه مورد مطالعه، منجر به تشخیص 9 گروه بر اساس نشانگر فلورستیک ( ترکیب رستنیهای زیستگاه های ویژه) گردید که وجود تنوع درون گونه ای را نشان می دهد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی فوق، از مطالعات الکتروفورز پروتئین های بذر و بررسی های کروموزومی و مورفومتری استفاده شد. در این مطالعات آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار mvsp به روش های upgma ، pco و pca صورت گرفت و گروه های بدست آمده بر اساس نشانگرهای فلورستیک را تقریبا تاییدکرد، همچنین آنالیز داده های حاصل از بررسی های الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر با نرم افزار های mvsp و ntsys ، با گروه بندی های فلورستیک، اکولوژیک و مورفومتری مطابقت داشت و 3 پروتئودم برای گونه مورد بررسی قابل تشخیص است که نشان دهنده تفاوت و تنوع ژنتیکی درون گونه ای است. داده های حاصل از مطالعه مورفومتری توسط نرم افزار mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناسی، 59 ویژگی کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج بدست آمده، جمعیت های مورد مطالعه را از نظر ویژگی های ریختی نیز در 9 گروه مجزا قرار داد. کرک دندانه دار در این گونه برای اولین بار گزارش می شود.
مهدی حیدزیان مرتضی عطری
جنس carduus از تیره کاسنی می باشد.گونه های این جنس پراکنش وسیعی در سرتاسر جهان دارند. این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای در گونه carduus pycnocephalus در استان همدان با روش تعیین زیستگاه ویژه (determination of special station) d.s.s انجام شد. بر این اساس 14 زیستگاه ویژه برای این گونه تعیین گردید. در بررسی این زیستگاههای ویژه، 98 گونه به عنوان گونه های همباش شناسایی شدند. تجزیه وتحلیل داده های فلورستیک (ترکیب رستنی های زیستگاه ویژه) با استفاده از نرم افزار anaphytoبه روش fca صورت گرفت. مقایسه محورهای مختصات چند گانه حاصل از این روش ها برای گونه مورد نظر، منجر به تشخیص 7 گروه بر اساس نشانگر فلورستیک (ترکیب رستنی ها) گردید که وجود تنوع درون گونه ای را نشان می دهد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی فوق، از مطالعات الکترو فورز پروتئین های بذر، بررسی های کروموزومی، مورفومتری و آناتومی استفاده شد. در این مطالعات، آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار (multi variante statistical package) mvsp به روش های upgmaو p.c.o گروههای بدست آمده بر اساس نشانگر های فلورستیک (ترکیب رستنی ها) را تایید کردند، بررسی الکتروفورزپروتئین های ذخیره ای بذر منجر به گروه بندی نمونه ها بر اساس تعداد باندهای پروتئینی گردید. همچنین آنالیز داده های حاصل از بررسی های الکتروفورزی پروتئین های بذربانرم افزار ntsysبا گروه بندی های فلورستیک ومورفومتری مطابقت داشت و 14 زیستگاه ویژه مورد بررسی از نظر تعداد و شدت باندها با هم تفاوت داشتندکه نشان دهنده تفاوت وتنوع ژنتیکی درون گونه ای است. داده های حاصل ازمطالعه مورفومتری توسط نرم افزار mvsp آنالیز شد.در مطالعه ریخت شناسی 54 ویژگی کمی وکیفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله، جمعیت های مورد مطالعه را از نظر ویژگی های ریختی در7 گروه قرارداد. بررسی های سیتولوژی منجر به تعیین 3 سیتوتیپ 2n=18-26-32 گردید و سیتوتیپ 2n=18)) که در زیستگاه 11 مشاهده گردید به عنوان یک اکوفنوژنوتیپ مربوط به بستر، سیتوتیپ 2n=32 در زیستگاه ویژه 9 مشاهده گردید به عنوان اکو فنوژنوتیپ مربوط به ارتفاع معرفی می گردد.
خاطره زمانپور مرتضی عطری
جنس consolida (زبان در قفا) از خانواده آلاله (ranunculaceae) حدود 60 گونه در جهان و بیش از 20 گونه گیاه علفی یکساله در ایران دارد (قهرمان، 1385). یکی از گونه های این جنس consolida orientalisنام دارد که اولین بار توسط شرودر در سال 1909 برای این جنس معرفی شد (schroder, 1909). این گیاه از جمله علف های هرز سمی است که در زمین های بایر و اراضی زراعی دیده می شود (زرگری ، 1376). این پژوهش با هدف بررسی وجود تنوع درون گونه ای گیاه consolida orientalis در غرب و شمال غرب ایران با استفاده از روش d.s.s (تعیین زیستگاه ویژه) انجام گرفت. براین اساس از 17 زیستگاه ویژه مورد بررسی تعداد 88 گونه به عنوان گونه های همباش، با گونه اصلی جمع آوری و شناسایی شدند. سپس با استفاد از نرم افزار anaphyto به روش fca داده های فلوریستیک آنالیز شدند در نتیجه زیستگاه های ویژه در 7 گروه قرار گرفتند که این گروه بندی مبین وجود تنوع درون گونه ای در این گیاه می باشد. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای از بررسی های، سیتولوژیک، ریخت شناسی، ریز ریخت-شناسی دانه گرده و مطالعات آناتومی استفاده شد. در این مطالعات آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار mvsp به روش pca,pco و upgma گروه های بدست آمده بر اساس نشانگر فلوریستیک را تأئید کرد. به طوری که تمام گروه بندی-ها با گروه بندی فلوریستیک- اکولوژیک کاملاً مطابقت دارد. بنابراین می توان 7 گروه حاصل از بررسی های انجام شده را از نظر فنوتیپ به عنوان اکوفن از نوع اکومورف معرفی نمود و با توجه به چگونگی تاثیر عوامل اکولوژیک می توان گروه های اکولوژیک (اکودم ها) را از نوعaltideme نیز معرفی نمود به طوری که در مجموع گروه های تعین شده 3 گروه ارتفاعی (altideme)، ارتفاع پائین، متوسط، بالا را نشان می دهند، از سوی دیگر با توجه به نتایج بدست آمده از بررسی های سیتولوژیک بر اساس شمارش کروموزوم ها با استفاده از روش میوز تعیین یک سیتوتیپ (2n=2x=16) میسر گردید، همچنین با توجه به گروه بندی های بدست آمده از آنالیز داده های سیتولوژی می توان 7 گروه ژنوتیپی را به عنوان اکوژن از نوع اکوکلاین معرفی نمود. با در نظر گرفتن گروه بندی های بدست آمده که هم از نظز فنوتیپ و هم از نظز ژنوتیپ موید یکدیگر هستند، می توان این اکوژن ها را به عنوان اکوفنوژنوتیپ نیز معرفی نمود، زیرا نتایج حاصل از بررسی های فلوریستیک – اکولوژیک، مورفولوژیک و سیتولوژیک نشان دهنده تغییرات همزمان فنوتیپی و ژنوتیپی گروه های بدست آمده است.
زینب طلوعی مرتضی عطری
?جنس اسپرس ((onobrychis miller، با حدود 130 گونه، فقط در اوراسیا پراکنش دارد و مرکز تنوع آن در مناطق معتدل گرم و قاره ای ناحیه ایران و توران است. بخش onobrychisبا حدود 15 گونه در ایران یکی از بخش های مهم این جنس است. مطالعه سیستماتیکی بر روی گونه های مختلف این بخش به منظور تعیین تنوع درون و بین گونه ای با استفاده از مارکرهای فلوریستیک، مورفولوژیک، مولکولی و اکولوژیک صورت گرفت. در این مطالعه ابتدا تنوع درون-گونه ای در هر یک از گونه های بال کوتاه بخش مورد بررسی قرار گرفت. جمع آوری گیاهان از طبیعت به روش d.s.s انجام شد. در این روش پس از تعیین زیستگاه های ویژه، اقدام به جمع آوری داده های فلوریستیک-اکولوژیک از هر زیستگاه ویژه شد. سپس داده های فلوریستیک (ترکیب گونه ای) زیستگاه های ویژه، به عنوان مارکر فلوریستیک، با استفاده از نرم افزار anaphyto به روش ?fca آنالیز و زیستگاه ها بر این اساس گروه بندی شدند. تشخیص گروه های فلوریستیک نشان دهنده وجود تنوع در گونه های مورد بررسی است. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع از داده های ریخت شناسی و مولکولی استفاده شد. در بررسی های ریخت شناسی 65 ویژگی کمی وکیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی با نرم افزارهای mvsp 3.1 و spss 9.0 مورد آنالیز قرار گرفتند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی گونه های مورد نظر، از داده های مربوط به توالی نوکلئوتیدی ناحیه its از nrdnaاستفاده شد. داده های مربوط به توالی نوکلئوتیدی جمعیت های هر گونه با نرم افزار mega 5.05 و با دو روش neighbor joining و maximum likelihood مورد آنالیز قرار گرفت. علاوه بر آن چگونگی تأثیر عوامل اکولوژیکی با استفاده از نرم افزار mvsp به روش های pca و cca مورد بررسی قرار گرفت. سپس با توجه به پراکنش محدود گونه های بال بلند بخش، تنوع بین گونه ای در این گونه ها با روش مشابه مورد مطالعه قرار گرفت. داده های حاصل از بررسی تنوع درون و بین گونه ای نشان دهنده انطباق گروه های فلوریستیک، ریخت شناسی، اکولوژیک و تا حدی ژنتیک است. در بسیاری از گونه ها تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای در سطح درون گونه ای در ناحیه its مشاهده نشد. در نهایت کلیه گونه های این بخش از نظر ریخت شناسی و فیلوژنتیکی مورد آنالیز قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصله از مطالعه ژنتیکی این بخش، گونه های بخش onobrychis تک نیا نیستند. به عبارتی گونه های بال بلند و بال کوتاه بخش onobrychis، از نظر ژنتیکی هم مجزا هستند و به نظر می رسد دارای منشا متفاوتی باشند. به طور کلی نتایج حاصله از مطالعه ریخت شناسی و ژنتیکی این بخش، تاییدکننده تقسیم شدن گونه-های بخش onobrychis در ایران به دو زیربخش بال کوتاه ( mm6-2/2) و بال بلند ( mm11-6) می باشد. به عنوان نتیجه گیری از این مطالعه سیستماتیکی جامع، کلید شناسایی، شرح تاکسونومیکی و شرح زیستگاه های گونه های بخش onobrychis ارائه شده است.
معصومه تسلیمی عبدالکریم چهرگانی
تیره asteraceae بزرگترین تیره گیاهان گلدار و دو لپه در جهان با بیش از 1600 جنس و 24000 گونه است. اعضای این تیره به آسانی با گل های مجتمع در کاپیتول و میوه فندقه اغلب با پاپوس قابل تشخیص هستند. جنسanthemis l. (بابونه) از جنس های مهم این تیره محسوب می شودکه در طایفهanthemideae قرار دارد. این جنس دارای بیش از 210 گونه در جهان می باشد و در ایران 38 گونه از این جنس وجود دارد که از این تعداد 15 گونه، انحصاری ایران می باشند. گیاهان این جنس از گیاهان دارویی ایران به شمار می آیند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع درون گونه ای و بین گونه ای برخی گونه های جنس .l anthemis در غرب و شمال غرب کشور با استفاده از روش d.s.s. می باشد، بر این اساس، 30 زیستگاه ویژه تعیین شد که 14 زیستگاه ویژه آن، برای دو گونه anthemis hyalina dc. و anthemis haussknechtii boiss. & reut. مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی زیستگاه های ویژه، گونههای همباش، همراه با گونه اصلی جمع آوری و شناسایی شدند. سپس با نرم افزار anaphyto به روش fca دادههای فلوریستیک آنالیز شدند. سپس چگونگی تاثیر عوامل اکولوژیک در گروه بندی زیستگاه های ویژه بررسی شد. به منظور تعیین نوع و سطح تنوع درون گونه ای و بین گونه ای از بررسی های ریختشناسی، ریز ریختشناسی دانه گرده، مطالعات کروموزومی و آناتومی استفاده شد، سپس آنالیز داده های حاصله با نرم افزار mvspبه روش های upgma و pco انجام گرفت. آنالیز حاصل از دادههای فوق با نتایج حاصل از آنالیز داده های فلوریستیک همخوانی داشت و وجود تنوع درون گونهای و بین گونه ای در سطح عدد کروموزومی، ویژگیهای ریخت شناسی و صفات دانه گرده مشخص شد. نتایج شمارش کروموزوم های متافازی، منجر به تعیین سه سیتوتیپ 2n=3x=27 و 2n=2x=18 و 2n=4x=36 شد که اعداد کروموزومی 2n=3x=27 و 2n=4x=36 برای اولین بار برای گونه a. haussknechtii و عدد کروموزومی 2n=3x=27 برای اولین بار برای گونه a. hyalina گزارش می شوند. بدین ترتیب با توجه به تغییرات همگام اکولوژیک، سیتولوژیک و ریخت شناسی می توان به ترتیب سه و دو اکودم از نوع اکوتیپ به عنوان اکوفنوژنوتیپ برای a. haussknechtii و a. hyalina معرفی کرد.
سید محمد اسحق میرحسینی مرتضی عطری
جنس senecio l. با دارا بودن حدود 1500 گونه، بزرگترین تیره کاسنی (آفتابگردان) محسوب می شود. گونه های این جنس پراکنش وسیعی در سراسر جهان دارند. این تحقیق با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای و بین گونه ای در گونه های s. vernalis و s. glaucus در غرب و شمال غربی ایران با روش تعیین زیستگاه ویژه (determination of special station) d.s.s انجام شد. بر این اساس 20 زیستگاه ویژه برای این گونه ها تعیین گردید. در بررسی این زیستگاه-های ویژه، 140 گونه به عنوان گونه های همباش شناسایی شدند. تجزیه وتحلیل داده های فلورستیک (ترکیب رستنی های زیستگاه ویژه) با استفاده از نرم افزار آنافیتو به روش fca صورت گرفت. به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای و بین گونه ای گروه های حاصل از بررسی نشانگر فلورستیک (ترکیب رستنی ها)، از مطالعات ریخت شناسی، آناتومی، گرده-شناسی و بررسی های کروموزومی استفاده شد. در این مطالعات، آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار (multi variante statistical package) mvsp به روش های upgma و p.c.o انجام شد.در مطالعه ریخت شناسی 70 و در مطالعه آناتومی 16 ویژگی کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصله، جمعیت های مورد مطالعه را در هر یک از دو گونه به 4 گروه تقسیم کرد. از طرفی آنالیز داده های حاصل از مطالعه گرده شناسی با بررسی 9 ویژگی کمی و کیفی، گونه s. vernalis را به 3 دسته و گونه s. glaucus را به 4 دسته تقسیم نمود. و در آخر بررسی های سیتولوژی منجر به تعیین 1 سیتوتیپ (2n=20) در هر دو گونه گردید.
معصومه پیرویسی مرتضی عطری
lamiaceaeیکی از بزرگترین تیره های گیاهان گل دار است . این تیره دارای خواص بسیار متنوع و مهمی مانند خاصیت دارویی ، آرایشی و بهداشتی است . جنس آویشن از جنس های مهم این تیره محسوب میشود که در طایفه ی mentheaeقرار دارد.این گیاه کاربرد های زیادی در صنایع دارد و از گیاهان معطر ایران به شمار می آید .این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی وجود تنوع درون گونه ای گیاه thymus daenensis( celak.) jalas. در استان همدان با استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه (d.s.s.) انجام شد .بر این اساس از بین محل های مورد بررسی ، 11 زیستگاه ویژه برای گونه گیاهی thymus daenensis( celak.) jalas. تعیین گردید .در برسی این زیستگاه ویژه گونه های همباش جمع آوری و شناسایی شد .سپس با استفاده از نرم افزار anaphytoداده های فلوریستیک به روش f.c.a.و p.c.a. آنالیز گردید و گروه بندی زیستگاه های ویژه بر اساس مارکر فلوریستیک (ترکیب رستنی ها )انجام شد .داده های اکولوژیک با استفاده از نرم افزار anaphytoبه روش f.c.a.و .h.a.c نرم افزار mvsp به روش های c.c.a. و .p.c.oآنالیز گردید .در این راستا آنالیز خاک نیز صورت گرفت . پس از تعیین وجود تنوع درون گونه ای ، به منظور تعیین سطح و نوع تنوع درون گونه ای گروه های حاصل از بررسی های فوق ،از بررسی های آناتومی ، مورفومتری و الکتروفورز پروتئین های ذخیره ای بذر استفاده شد. سپس آنالیز داده های حاصله با استفاده از نرم افزار mvsp با روش های upgma و .p.c.oانجام گرفت .در نهایت بررسی و مقایسه ی نتایج بدست آمده برای گونه ی مورد بررسی منجر به تعیین 3 گروه pedodeme ، 3 گروه altideme و 5 گروه proteodemeگردید . لازم به یاد آوری است که نتایج بدست آمده از بررسی های فلوریستیک – اکولوژیک ، آناتومی ، مورفومتری و الکتروفورز پروتئین ذخیره ای بذر با یکدیگر همخوانی دارد و وجود درون گونه ای گیاه thymus daenensis( celak.) jalas. را در استان همدان نشان می دهد . کلید واژه ها : استان همدان،اکولوژی، تنوع درون گونه ای، روش.d.s.s،thymus daenensis( celak.) jalas.
امین رحیمی ملک فاطمه صغری کرمی تهرانی
مرگ سلولی برای هموستاز موجود زنده و بقای آن ضروری است. یکی از ویژگی های اصلی سلول¬های سرطانی، مقاومت در برابر مرگ است سلولهای سرطانی استراتژی های مختلفی را برای محدود کردن یا مقاومت در برابر آپوپتوز به کار می گیرند. مسیرهای مرگ سلولی توسط مجموعه¬ای از پروتئین¬ها و آنزیم¬ها کنترل می گردند. در حالت طبیعی سلول¬های آسیب دیده برای حفظ هموستاز بدن از بین می روند، اما سلول¬های سرطانی اغلب از طریق غیر فعال سازی مسیرهای مرگ سلولی، توانایی فرار از مرگ سلولی را بدست می آورند. اختلال در مسیر مرگ سلولی اغلب دلیلی برای گسترش مقاومت سلول های سرطانی نسبت به شیمی درمانی می باشد. rip1k یکی از آنزیم-های مهم و محوری درگیر در مسیرهای بقا و مرگ سلول می باشد. شواهد بدست آمده نشان می-دهد که این آنزیم یک نقش انکوژنی در برخی از سلول¬های سرطانی دارد. لذا در این مطالعه ما به ارزیابی میزان بیان آنزیم rip1k در بافت¬های نرمال، خوش خیم و بدخیم پستان به روش وسترن-بلات پرداختیم. ملاحظه شد که میزان بیان آنزیم rip1k در بافت بدخیم نسبت به بافت¬های نرمال¬¬ و خوش خیم بطورمعنی¬داری بیشتر است، اما درمیزان بیان آن¬ بین بافت¬های نرمال و خوش خیم تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. از اینرو به نظر می¬رسد این آنزیم احتمالا یک نقش انکوژنی در سلولهای سرطانی پستان دارد و می¬تواند به عنوان یک هدف درمانی جدید برای این بدخیمی استفاده گردد.
فائزه سوادکوهی مرتضی عطری
چکیده ندارد.
زهرا آل بویه مرتضی عطری
چکیده ندارد.
محمد فاطمی مرتضی عطری
پوشش گیاهی بخشی از زیرحوضه خرکت واقع در حوضه سد کارده با استفاده از روشهای بوم - جامعه شناختی گیاهی مورد مطالعه قرار گرفت . در این مطالعه ابتدا نقشه حدبندی منطقه روی نقشه توپوگرافی تهیه شد. سپس با مراجعه به منطقه و با استفاده از نقشه های پوشش گیاهی موجود، نقشه مقدماتی تصحیح گردید. با بکارگیری معیارهای فیزیونومیک ، فلورسیتیک و اکولوژیک (چهره شناختی، ترکیب رستنیها و بوم شناختی) سطوح یکنواخت (افراد جامعه) تشخیص داده شد و محل استقرار قطعات نمونه در هریک از افراد جامعه به صورت تصادفی تعیین شد. پس از تعیین سطح حداقل در هریک از قطعات نمونه، داده های مورد نظر با استفاده از فرمهای نمونه برداری برای آنالیز جمع آوری شد. آنالیز داده ها با استفاده از افزارهای کامپیوتری به روشهای ژاکارد، سورنسون، c.a.h و a.f.c صورت گرفت و نتایج زیر بدست آمد. -1 ریختارهای صخره ای، درختچه ای، مرتعی کوهسری و مرتعی علفی در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شدند. -2 11 واحد جامعه شناختی در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد. -3 11 محیط آندوژن در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. -4 11 گروه بوم شناختی (بوم - جامعه شناختی) در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد. -5 در منطقه مورد بررسی عامل اقلیم و نوع بستر به عنوان عوامل اصلی، آب ، ارتفاع و جهت شیب به عنوان عوامل بوم شناختی تعیین کننده و عامل اسیدیته خاک و درصد شیب به عنوان عوامل بوم شناختی متمایز کننده تشخیص داده شدند. -6 فلور منطقه مورد بررسی دارای 161 گونه متعلق به 115 جنس و 41 خانواده گیاهی است . -7 اتوکولوژی گونه های گیاهی: با در دست داشتن مشخصات بوم شناختی هریک از قطعات نمونه و ترکیب رستنیهای مربوط به آنها، اتواکولوژی هریک از گونه های گیاهی تعیین شد. -8 شکل رویشی گیاهان منطقه: منطقه مورد بررسی شامل 46 درصد گیاهان کریپتوفیت ، 30/4 درصد گیاهان تروفیت ، 13/7 درصد گیاهان همی کریپتوفیت ، 10 درصد گیاهان کامفیت و 3/7 درصد گیاهان فانروفیت است . -9 عناصر رویشی منطقه: عناصر رویشی منطقه شامل عناصر ایرانوتورانی، خزری، ایرانوتورانی - خلیج عمانی، ایرانوتورانی - خزری - خلیج عمرانی و ایرانوتورانی - خزری است . -10 کورولوژی گونه های گیاهی: با مشخص نمودن محل استقرار هریک از قطعات نمونه روی نقشه منطقه مورد مطالعه و تعیین قطعات نمونه ای که یک گونه مشخص در آن حضور دارد، نقشه کورولوژی گونه های گیاهی مورد نظر در منطقه مورد مطالعه تعیین شد. -11 وضعیت خاکشناسی منطقه: اسیدیته خاکهای منطقه مورد بررسی بین 7 تا 8/6 بوده و انواع بافت خاکهای منطقه عبارتند از: لومی، رسی لومی، شنی لومی، سیلتی رسی، سیلتی رسی لومی و شنی رسی لومی.
علیرضا لطفی قرایی جواد قرشی الحسینی
در این تحقیق پوشش گیاهی دره سیستان بخشی از حوضه ایده لیک با استفاده از روشهای بوم - جامعه شناختی گیاهی با بکارگیری معیارهای فیزیونومیک ، فلوریستیک و اکولوژیک (چهره شناختی، ترکیب رستنیها و بوم شناختی) مورد بررسی قرار گرفت . در این بررسی پس از تهیه نقشه مقدماتی با تکیه بر معیارهای فوق الذکر سطوح یکنواخت (افراد جامعه) تشخیص داده شده و محل استقرار قطعات نمونه در هر یک از افراد جامعه به صورت تصادفی تعیین شد. پس از تعیین سطح حداقل در هر یک از قطعات نمونه، داده های مورد نظر با استفاده از فرمهای نمونه برداری جهت آنالیز جمع آوری گردید. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری به روشهای ژاکارد، سورنسون، آنالیز فاکتوریل کورسپوندانس (a.f.c) و c.a.h صورت گرفت و نتایج زیر بدست آمد. -1 تعیین ریختهای اصلی جنگلی، صخره ای و چمنی در منطقه. -2 تعیین واحدهای جامعه شناختی منطقه که 3 زیرجامعه گیاهی، 20 جامعه گیاهی، هفت اتحادیه، 5 راسته و 5 رده تشخیص داده شد و معرفی گردید. -3 محیطهای آندروژن منطقه -4 گروههای بوم - جامعه شناختی منطقه که 23 محیط آندوژن و براساس آن 23 گروه بوم - جامعه شناختی تشخیص داده شد. -5 تعیین عوامل بوم شناختی اصلی، تعیین کننده و متمایز کننده. در منطقه مورد بررسی عامل اقلیم و بستر به عنوان عوامل بوم شناختی اصلی، عامل ارتفاع و جهت شیب به عنوان عوامل تعیین کننده، و عوامل درصد شیب ، بافت و ph خاک به عنوان عوامل متمایز کننده تشخیص داده شد. -6 فلور منطقه: منطقه مورد بررسی دارای 167 گونه گیاهی متعلق به 38 خانواده گیاهی است . -7 اتواکولوژی گونه های گیاهی: با استفاده از لیست گونه های گیاهی و شماره قطعات نمونه ای که گیاه مزبور در آن حضور دارد، و نیز با در نظر گرفتن عوامل بوم شناختی هر یک از قطعات نمونه اتواکولوژی گونه گیاهی تعیین شد. -8 شکل زیستی گیاهان منطقه: منطقه مورد بررسی شامل 55/7 درصد کریپتوفیت ، 8/8 درصد همی کریپتوفیت ، 22/3 درصد تروفیت ، 6/3 درصد کامفیت و 6/9 درصد فانروفیت می باشد. -9 کورولوژی گونه های گیاهی: با مراجعه به فهرست پراکنش گونه های گیاهی در قطعات نمونه مربوط و مشخص نمودن محل قرار گرفتن گونه های گیاهی مورد نظر روی نقشه پراکنش قطعات نمونه، نقشه کورولوژی گونه های گیاهی مورد نظر در منطقه مورد بررسی تعیین گردید. -10 وضعیت خاکشناسی منطقه: بافت خاکهای منطقه عمدتا لومی و سیلت لومی است و خاکهای با بافت رسی لومی، شنی لومی، شنی رسی لومی نیز وجود دارد. ph خاک منطقه مورد بررسی بین 7 تا 7/9 درصد متغیر است .
ناصر پولادی شیده منتصر کوهساری
سرطان پستان شایعترین نئوپلاسم و علت اصلی مرگ های مرتبط سرطان در میان زنان اکثر کشورهای توسعه یافته و نیز در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است . شواهد بسیاری موجود است که ارتباط بین توسعه و پیشرفت سرطان و جمع شدن موتاسیون ها را در سطح ژنومی نشان می دهد . این موتاسیون ها یا ناشی از فعالیت پروتوانکوژنها است و یا ناشی از کاهش ، یا موتاسیون در ژن های سرکوب گر تومور می باشد.
سعید هاشمی بزچلویی شیده منتصر کوهساری
سرطان کولورکتال یکی از مهم ترین بیماری ها می باشد که در جهان باعث مرگ می شود و آدنوکارسینومای روده بزرگ دومین سرطان در سراسر جهان بوده و سابقه فامیلی یک خطر قوی برای رشد و توسعه بیماری است .ژن k-ras از ژن های پیش اگهی دهنده این سرطان بوده و در حدود 40 درصد افراد دارای سرطان کولورکتال دارای جهش در کدن 12 این ژن هستند ولی وجود جهش در این ژن دلیل ایجاد سرطان نیست بلکه باید تغییراتی در ژن های دیگر صورت گیرد تا منجر به سرطان شود.در این بررسی 21 نمونه از بافت آدنوکارسینوما از 21 بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال بررسی شد که حداقل یکی از اعضا ی خانواده خود مبتلا به سرطان بودند.ارتباط درجه تمایز ، متاستاز به غدد لنفی، اندازه تومور و سن بیماران با سرطان کولورکتال بررسی شد و هیچ ارتباط معنی داری مشاهده نشد.در این مطالعه 38 درصد (21/8) در اگزون 1 ژن فوق دارای تغییر باند مشکوک به جهش مشاهده شد و در مورد اگزون 2 مورد خاصی مشاهده نشد.
مرتضی عطری فیروز معتمدهاشمی
چکیده ندارد.