نام پژوهشگر: الهام رفیق

سنجش عملکرد اکوسیستم مرتعی حوضه سد طرق در سطوح مختلف بهره برداری و جهات جغرافیایی با استفاده از روش lfa
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1393
  الهام رفیق   منصور مصداقی

پایش، به مشاهدات منظم و طولانی¬مدت، که به تشخیص زودهنگام تغییرات، ارزیابی و پیشگویی آن¬ها کمک می¬کند، اطلاق می¬شود؛ اما ویژگی¬هایی که تاکنون در علوم منابع طبیعی مورد پایش قرار گرفته¬اند غالباً محدود به ترکیب و ساختار پوشش گیاهی بوده‏اند و عملکرد اکوسیستم کمتر مورد توجه بوده¬است. روش تجزیه‏وتحلیل عملکرد چشم‏انداز(lfa) یک روش پایش عملکرد اکوسیستم¬هاست که با استفاده از شاخص¬های ساده به پایش عملکرد چشم¬انداز طی زمان و یا در طول مکان می¬پردازد. تحقیق پیش‏رو به بررسی اثر شدت چرا( چرای سنگین، چرای متوسط و عدم چرا) و همچنین جهت جغرافیایی بر عملکرد اکوسیستم می¬پردازد. بر اساس روش مورد استفاده در این مطالعه، لکه‏های موجود در منطقه چهار گروه لکه به نام¬های بوته‏ای، گندمی، فورب و سنگ وچهار گروه فضای بین لکه¬ای به نام¬های خاک لخت، خاک پوشیده از لاشبرگ خاک پوشیده از سنگ و خاک با پوشش توام قطعات سنگی و لاشبرگ تشخیص داده شدند. نتایج مقایسه‏ی سه سایت از نظر هر سه پارامتر عملکردی روش lfa (پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصرغذایی) نشان داد افزایش شدت چرا به طور معنی‏داری منجر به کاهش عملکرد و سطح اشغال لکه¬های اکوسیستم مورد مطالعه شده است. همچنین مقایسه¬ی انواع لکه¬ها و فضاهای بین لکه¬ای (8گروه) با یکدیگر نیز نشان داد که بین این گروه¬ها نیز تفاوت عملکردی معنی‏داری وجود دارد. از این منظر لکه¬های فورب و گندمی در بیشتر سایت¬ها دارای بالاترین عملکرد و لکه¬های سنگ و فضای بین لکه¬ای خاک لخت در بیشتر سایت¬ها دارای کمترین عملکرد بودند. مقایسه یک یک جهات جغرافیایی با یکدیگر تفاوت معنی¬داری را نشان نداد اما مقایسه¬ی جهات گروه¬بندی شده یعنی شمالی-غربی با جنوبی-شرقی نشان داد گروه شمالی-غربی از نظر هر سه پارامتر عملکردی دارای امتیاز بالاتری از گروه جنوبی-شرقی است. بررسی ابعاد لکه¬ها نشان داد این فاکتور در سایت¬هایی با شدت¬های مختلف چرایی دارای تفاوت معنی¬دار است همچنین جهت جغرافیایی می¬تواند به طور معنی¬داری سطح ابعاد لکه¬ها را تغییر دهد اما بررسی اثر متقابل این دو فاکتور بر ابعاد لکه¬ها تفاوت معنی¬داری را نشان نداد. کلیدواژه ها: پایداری، چرخه عناصر¬غذایی، روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم¬انداز(lfa)، عملکرد، لکه و فضای بین لکه¬ای، نفوذپذیری.