امام حسن مجتبی(ع) در شرایطی وارد جنگ با معاویه گردید که هیچ امیدی به سپاهیان و مردم عراق نداشت. مردم این شهر در مقاطع مختلف مواضع متفاوتی داشته اند. با این که در میان کوفیان، شیعیان بسیاری بودند اما، توده ی مردم از یاری حسن بن علی(ع) کوتاهی کرده و حضرت(ع) را در شرایطی قرار دادند که چاره ای جز ترک مخاصمه و پذیرش صلح نداشتند. در مورد صلح امام حسن مجتبی(ع) باید گفت: نه صلح وی به معنای شایسته دانستن معاویه بوده است و نه ترک جنگ ایشان از روی ترس و نه کناره گیری از شهادت به انگیزه طمع به زندگی و دنیا، بلکه ایشان به علت خیانت فرماندهان سپاهش و سستی یاران و اطرافیان صلاح را برآن دیدند که صلح کنند. به هرحال امام مجتبی(ع) بعد از صلح روانه ی مدینه شدند و در آنجا به فعالیت های سیاسی و فرهنگی گسترده ای دست زدند و درصدد آموزش و شناخت افرادی کارآمد و با استعداد برآمدند تا به نشر فرهنگ اصیل اسلامی بپردازند و اسلام ناب محمدی را به همه مردم نشان دهند. در این پژوهش فعالیت های فرهنگی و سیاسی امام حسن مجتبی(ع) پس از صلح بررسی می شود. مسئله اصلی که نگارنده با آن روبروست پژوهش درمورد موضوعی است که درباره ی آن کمبود منابع وجود دارد و تاکنون به صورت مستقل کمتر مورخی دست به قلم شده است. واژگان کلیدی: امام حسن مجتبی(ع)، صلح، فعالیت های سیاسی، فعالیت های فرهنگی، معاویه