نام پژوهشگر: زهرا اعظمی
زهرا اعظمی حمیدرضا موسوی
در هر جامعه ای با تغییر فرهنگ و سبک زندگی و ساختار خانواده، مفهوم سکونتگاه و خانه قطعا تغییر خواهد کرد و این تغییر مفهوم به صورت فیزیکی در کالبد خانه و فضای داخلی آن بازتاب می یابد. بنابراین در قرن 21 که افراد هر کدام به عنوان شهروند جهانی عضوی از یک جامعه جهانی و شبکه ای هستند، نیازمند سکونتگاهی مناسب ویژگی های این قرن هستند. اکنون به زمانی رسیده ایم که جامعه ما در حال گذر از عصر صنعتی و مدرنیزاسیون به سمت جامعه اطلاعاتی و خدماتی است. این امر فرصتی است تا از پتانسیل ها، دارایی ها، سرمایه ها، صنایع فرهنگی و طبقه خلاق خود، برای تبدیل شدن به شهری خلاق در عصر پساصنعتی، استفاده کنیم. فن آوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان عمده ترین محور تحول و توسعه این عصر، عاملی موثر در تحول مفهوم کلان فضای شهری و به تبع آن سکونتگاه ها و افراد ساکن در آن هاست. اینکه خانه رسانه ای امروز با این هویت پویای خود چگونه در فضای شهری و به عبارتی در زمین های شهری قرار می گیرد، موضوعی قابل تامل است. امروز دیگر ایده جدا کردن کاربری ها در مقیاس بزرگ، جداشده از هم، قطعه های زمین تک عملکردی، در فضای شهری پسامدرن جایگاهی ندارد. زمین های شهری نیاز به بازاندیشی دارند تا بتوانند با نحوه زیست انسان پسامدرن مطابقت پیدا کنند. بنابراین زمین هایی با کاربری تک عملکردی همچون مسکونی صرف یا تجاری و اداری صرف که پاسخگوی بخشی از نیاز های افراد هستند معقول نیست. زیرا هدر رفت زمان و هزینه اقتصادی را به همراه دارد. اکثر افراد جامعه ما در طی روز خانه های خود و در تمام شب دفاتر کاری خود را خالی می گذارند. اگر دو مکان جداگانه، به دو مکان پر مصرف فعالیت های روزانه خود - زندگی و کار- اختصاص ندهیم، آن موقع از پرداخت هزینه هدر رفت دوبل اجتناب کردیم. امروز توسعه فناوری های اطلاعات و ارتباطات(همچون اینترنت) اجازه این کار را به ما می دهد و همچنین اقتصاد حاضر که هر چه بیش تر مبتنی بر اطلاعات می شود، ما را مجبور به این کار خواهد کرد. در اقتصاد کشاورزی و یا صنعتی، تفکر و فلسفه کاری این تمرکززدایی بود که باید تمام کارکنان را در یک زمان و مکان گرد هم می آوردیم. اما اکنون هر چه به سمت اقتصادهای اطلاعات محور حرکت می کینم دیگر احتیاجی به تمرکز در محل کار نیست. این فضاها را می توان براساس معیارهای مختلف دسته بندی کرد؛ نوع استفاده، نوع نزدیکی فضای زندگی و کار و در نهایت نوع پروژه. حرفه خانگی و زندگی-کار دو الگویی هستند که بیش تر با سبک زندگی افراد جامعه ما سازگار خواهند بود. اینکه کدام الگو مناسب است بستگی به جامعه هدف و ماهیت شغلی آن ها دارد. اگر طیفی متنوعی از الگوها در هر قطعه شهری تعریف شود، می توان اطمینان حاصل کرد که این واحدها می توانند پاسخگوی نیازهای گروه بیشتری از جامعه باشند.