این تحقیق به بررسی تاریخ یکصدساله اول خلافت عباسی از سال(132-232 ه.ق) نقش ایرانیان در عرصه های سیاسی،اجتماعی، گسترش فرهنگ ، تمدن وعلوم می پردازد.باید دانست نقش ایرانیان در عرصه های سیاسی،اجتماعی،علمی وفرهنگی دوره عباسی معلول آن است که آنها حضوری پررنگ در تمامی ارکان خلافت داشتند. بررسی های تاریخی نشان دهنده آنست که ورود ایرانیان به حوزه اسلام وحضور آنها درمیان مسلمانان به زمان رسول خدا(ص) وبه عصر رسالت بر می گردد.پس از آن که با فتح سرزمین شان به وسیله مسلمانان درارتباط با اسلام قرار گرفتند اما تا پایان خلافت بنی امیه ایرانیان به علل گوناگون از جمله تعصب نژادی بنی امیه(تفکر برتری عرب برعجم)وتفکر بدوی آنان درعرصه های سیاسی و اجتماعی وعلمی نقش زیادی نداشته ولی در تحصیل علم و فن سود بردند وبیشترین تاثیر شان را در براندازی بنی امیه وروی کارآمدن عباسیان بود. ویژگی عصر اول خلافت عباسی که با خلافت ابوالعباس سفاح آغاز شد وبا خلافت واثق پایان یافت،استقلال کامل آن ومتمرکز بودن نیروهای بالای حکومت در دست خلفا بود آنان از توان شخصی،سیاسی و اداری فوق العاده ای برخورداربودند وتوانستند یکپارچگی حکومت را حفظ، شورش ها را سرکوب کنند. در این دوره ایرانیان از جایگاهی برجسته در حکومت برخوردار شدند. نفوذ گسترده ایشان تاثیر مهمی در هدایت سیاست های حکومت داشت . به گونه ای که حتی بر دستگاههای سیاسی ونظامی دربغداد ومناطق تحت نفوذ آنها چیره شدند وفرماندهی سپاه ومقام های اداری مهم مانند وزارت ،دبیری ،ولایتداری دیگر مناطق را عهده دار شدند ، باتکیه بر نفوذ پرقدرت سیاسی، حضور ایرانیان در ارکان خلافت گردید وبه کمک علم، فن وتجربه ی دیرین خود در سایه ی اسلام دوره ای طلایی به لحاظ سیاسی،اجتماعی،علمی به وجود آوردند. دراین تحقیق به بررسی جایگاه ایرانیان وتاثیر ایشان در عرصه های سیاسی ،دیوانسالاری،فرهنگی واجتماعی از آغاز خلافت بنی عباس تا پایان عصر اول عباسی یعنی تا سال 232 ه.ق پرداخته است .روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی،تحلیل داده های جمع آوری شده از منابع مکتوب ومرتبط با موضوع،با رویکردی توصیفی-تحلیلی است.