کار حاضر از دو بخش تشکیل شده است، در بخش اول با استفاده از روش استخراج فاز جامد به شیوه غیر ستونی، ذرات پوست خشک شده منگوستین با اندازه بین 3/0 تا 6/0 میلی¬متر، به¬عنوان جاذب زیستی، برای حذف سرب از محیط¬های آبی به¬کار برده شد و تاثیر پارامتر¬های مختلف موثر بر استخراج ازجمله ph محلول نمونه، مقدار جاذب، غلظت اولیه آنالیت، زمان تماس بین محلول نمونه و جاذب و سرعت چرخش مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل، بیشترین میزان استخراج 3/99% در 3=ph برای 50 میلی¬گرم جاذب و 10 میلی¬لیتر از محلول نمونه با غلطت بهینه 5 میلی¬گرم بر لیتر با زمان تعادل 10 دقیقه و سرعت چرخش 400 دور بر دقیقه تخمین زده شد. بیشترین ظرفیت جاذب منگوستین نیز 21/4 میلی-گرم بر گرم و نقطه بار صفر جاذب در نقطه ph برابر 2 به¬دست آمد. به منظور بررسی صحت روش از نمونه¬های طبیعی خاک با روش افزایش استاندارد استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین بازده واجذب برای یون سرب از روی جاذب، با 2 میلی¬لیتر محلول 1/0 مولار از نیتریک اسید انجام گرفته است. حد تشخیص روش بر حسب رابطه 3sb برابر با µg l-1158/0 و از رابطه 3sb/m برابر با µg l-116/3 به دست آمد و انحراف استاندارد نسبی 36/5% حاصل شد. آنالیز داده¬های ایزوترم تعادلی نشان داد که برای آنالیت مورد نظر، مدل لانگمویر مطابقت بیشتری با داده¬های تجربی دارد و سنتیک جذب این فلز نیز به وسیله مدل سنتیکی شبه مرتبه دوم به بهترین نحو توصیف شد. در بخش دوم کار نانو گاما آلومینا به¬عنوان بستر برای تهیه فاز جامد اصلاح شده با لیگاند ایندان-1،2،3-تری ¬اُن 1،2-دی اکسیم در محیط مایسلی sds استفاده شد و کارایی آن برای استخراج/پیش-تغلیظ مقادیر ناچیز یون¬های zn2+ به شیوه استخراج فاز جامد غیر پیوسته و به صورت ستونی مورد بررسی قرار گرفت و اندازه¬گیری به¬وسیله دستگاه طیف سنجی جذب اتمی شعله¬ای انجام شد. در ادامه مهم¬ترین پارامتر¬های موثر بر استخراج مطالعه شدند و مقادیر بهینه به ترتیب 6=ph، سرعت جریان محلول نمونه 2/7 میلی¬لیتر بر دقیقه، غلظت اولیه آنالیت 5/0 میلی¬گرم بر لیتر و وزن جاذب 50 میلی¬گرم به¬دست آمد. حد تشخیص روش بر اساس رابطه 3sb برابر 363/0 میکرو¬گرم برلیتر و از رابطه 3sb/m برابر با 96/0 میکرو¬گرم بر لیتر به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی 68/4% و فاکتور تغلیظ 3/83 حاصل شد. در پایان کاربرد این روش به¬منظور تعیین مقادیر فلز روی در نمونه¬های مختلف آبی و خاکی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. کلمات کلیدی: استخراج فاز جامد، طیف سنجی جذب اتمی شعله¬ای، منگوستین، نانو گاما آلومینا اصلاح شده، پیش تغلیظ.