نام پژوهشگر: محمدتقی قلیزاده مقدم
محمدتقی قلیزاده مقدم احمد عابدی سروستانی
چکیده فرسایش خاک به عنوان یک مشکل عمده و مانع جدی برای دستیابی به کشاورزی پایدار بشمار می ¬آید. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری حفاظتی باغکاری در اراضی شیب دار شهرستان های مینودشت وگالیکش واقع در استان گلستان می باشد. بدین منظور از روش تحقیق پیمایشی استفاده شد و جامعه مورد مطالعه شامل تمام کشاورزانی می¬گردید که حداقل یک هکتار زمین شیب دار در شهرستان های مذکور داشتند و به عنوان جامعه هدف در طی سال های 1385 تا 1390 مطرح بودند. نمونه گیری به روش طبقه بندی شده تصادفی انجام گردید که بر اساس آن تعداد 145 نفر از 25 روستای محدوده تحقیق انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. روایی صوری پرسشنامه بر اساس نظرات کمیته تحقیق و کارشناسان ادارات جهاد کشاورزی دو شهرستان مینودشت وگالیکش تایید گردید. میزان پایایی پرسشنامه نیز با انجام یک مطالعه راهنما بررسی گردید و ضرایب آلفای کرونباخ برای شاخص های ریسک پذیری، آینده نگری و نگرش حفاظت خاک به ترتیب برابر 65/0، 75/0 و 87/0 بدست آمد. نتایج نشان دادند که دو گروه پذیرنده و نپذیرنده عملیات باغکاری در اراضی شیبدار، از نظر متغیرهای تعداد قطعات زمین، درآمد کشاورزی، سطح مکانیزاسیون، تحصیلات، میزان مشارکت اجتماعی، نگرش نسبت به حفاظت خاک، آینده نگری، دریافت وام باغکاری و دریافت کمک های دولتی، تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند. در تمام متغیر های یاد شده به جز متغیر آینده نگری، میانگین گروه پذیرنده از میانگین گروه نپذیرنده بالاتر بدست آمد. همچنین بهترین متغیرهای پیش¬بینی کننده پذیرش باغکاری در اراضی شیبدار به ترتیب شامل کمک های دولتی، تعداد قطعات زمین و درآمد کشاورزی می¬باشد. با توجه به یافته های تحقیق حاضر، پیشنهادهایی برای افزایش پذیرش باغکاری در اراضی شیبدار ارئه شده است. واژگان کلیدی: حفاظت خاک، فناوری حفاظتی، اراضی شیب دار، کشاورزی پایدار، استان گلستان.