غار کوگان از نمونه های معماری دست کند است که درکوهی به همین نام (کوگان)در استان لرستان واقع شده است. منطقه کوگان در 50 کیلومتری جنوب شهرستان خرم آباد و در شهرستان پلدختر قرار دارد.در این پژوهش، به مستندسازی کامل اثر، پرداخته شده است تا زمینه برای خوانش معماری آن هموار شود. خوانش معماری ، در نهایت منجر به استخراج الگوهای به کار رفته در آن می شود. به علاوه با تحلیل فضاها و گمانه زنی در مورد روابط عملکردی آن ها می توان روش های بهره برداری از فضاها را تا حدودی روشن ساخت. در این پژوهش ابتدا به روش کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات موجود در مورد اثر پرداخته شده است. سپس با بهره گیری از روش میدانی ،نقشه دقیق غار ترسیم گردیده وپس از توصیف عینی اثر،تحلیل هایی در مورد پیرامون غار، چگونگی عملکرد فضاها و کاربری آنها انجام شده است. در نهایت استخراج الگوهای معماری غار کوگان هدف قرار داده شده است. فرضیه های اصلی این تحقیق در مورد کاربری مجموعه می باشد. در فرضیه اول، کاربری مذهبی (آیینی) برای غار (احتمالاً آیین مهرپرستی) در نظر گرفته شده و دیگری بر این ایده که غار کارکرد دفاعی داشته، استوار است. در مورد غار کوگان نقاط مبهم زیادی وجود دارد، ازجمله: دلیل ایجاد غار کوگان در این مکان ،نقش قلعه باستانی در کاربری غار ، چگونگی رابطه عملکردی میان این دو ، نحوه استفاده از فضاهای مختلف و کاربری هر یک از آنها. در این پژوهش سعی شده است که از قضاوت های شتاب زده و نتیجه گیری های قطعی اجتناب شود. بااین وجود به نظر می رسد بر خلاف فرضیه های موجود که قائل به یک ورودی در غار کوگان هستند این مجموعه دارای دو ورودی بوده است. همچنین در مورد کاربری مجموعه فرضیه هایی که کاربری دفاعی و مسکونی را برای مجموعه قائل هستند بیشتر از فرضیه رقیب که کاربری آیینی برای غار در نظر گرفته است قابل اعتنا است.در نهایت با بررسی فرضیه های مطرح شده می توان به جمع بندی پرداخت و فرضیه ای تحت عنوان تجمیع کاربری ها رامطرح نمود. در فرضیه تجمیع کاربری ها در کنار هم قرار داشتن این کاربری ها به صورت یکجا، خالی از اشکال دانسته شده است.