نام پژوهشگر: محمد امین روشنی

نقد و بررسی مسائل نافع ابن ازرق (50 مسأله اول)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1392
  محمد امین روشنی   عظیم عظیم پور

مسائل ابن ازرق مجموعه سوالاتی است از واژگان قرآنی که نافع بن ازرق خوارجی، از ابن عباس به عمل می آورد. او تلاش می‏کرد تا شاید بر مثل ابن عباس چیره گردد. ابن عباس که مفتخر به همنشینی با پیامبر اکرم 6و نوشیدن جرعه ای از دریای علم وحکمت امیر مومنان علی بن ابی طالب علیه السلام بود همه پرسشهای او را با استناد به اشعار عرب جواب می دهد، این مجموعه سوالات گسترده‏ترین اثری است که از ابن عباس در مهارت وی در شناخت لغت و اشعار عرب بر جای مانده است، ‏ سیوطی این مجموعه سوالات را در کتاب ارزشمند خویش« الاتقان» در ذیل عنوان «آنچه از معرفت به لغت برای مفسّر لازم است» می‏آورد. او در این کتاب هیچ گونه اظهار نظری را در باره صحت و سقم آنها به عمل نمی آورد، همچنین خانم بنت الشاطئ در کتاب اعجاز بیانی این واژه ها رامورد بررسی قرار می دهد . عدم توجه او به نظر لغت شناسان و مفسرین شیعی از نقاط ضعف اوست، نتایج تحقیقات نشان می دهد که آراء نسبت داده شده به ابن عباس مخصوصا در حوزه تفسیر لغات و بیان معنی آیات بسیار فراوان و گاها معارض همدیگربه نظر می رسند، نگارنده در این پژوهش با نظر به دیدگاه لغت شناسان و همچنین مفسرین قرآن (شیعه و سنی) و تطبیق آنها با پاسخهای ابن عباس، تک تک واژه ها را نقد و بررسی کرده و دیدگاه جامع و مشهوررا در بین معانی انتخاب می نماید تاچراغ روشنی برای دانش پژوهان قرآنی باشد. کلید واژه: قرآن، غریب القرآن، ابن عباس، نافع بن الازرق