نام پژوهشگر: حامد پورنجف

طراحی، سنتز و مهندسی کریستال کمپلکس¬های جدید سری هالید جیوه (ii) با لیگاند کربوکسامیدی دارای ساختار انعطاف پذیر بر پایه ی حلقه های فوران و پیرازین: بررسی نقش برهم کنش های ضعیف در انباشتگی ساختارهای کریستالی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم پایه 1393
  حامد پورنجف   علیرضا سلیمی

در این پروژه با رویکرد مهندسی کریستال، لیگاند انعطاف پذیر n-(فوران-2-ایل متیل)پیرازین2-کربوکسامید (l) طراحی و سنتز شده و با استفاده از طیف سنجی¬های ir و nmr و تجزیه¬ی عنصری شناسایی شد. در ادامه با تهیه¬ی تک کریستال مناسب از ترکیب بدست آمده و انجام آنالیز کریستالوگرافی پراش پرتوی x، ساختار مولکولی و کریستالی ترکیب مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز سطوح هیرشفلد و مطالعات آماری پایگاه csd در رابطه با برهم¬کنش¬های بین مولکولی نشان داد که برهم¬کنش¬های ضعیف برپایه¬ی ?، نقش مهمی در پایداری ساختار کریستالی لیگاند ایفامی کنند. سپس کمپلکس¬های هالید جیوه (ii) [hgcl2(l)] (1) و [hg3br6¬(l)2] (2) سنتز شد و با استفاده از آنالیز کریستالوگرافی پراش پرتوی x، ساختارهای مولکولی و کریستالی این کمپلکس¬ها مورد بررسی قرار گرفت. به طور جالب توجهی ساختار مولکولی ترکیب 1 به طور همزمان دارای دو صورت¬بندی متفاوت (سین و آنتی) از لیگاند بوده که به دلیل وجود بی¬نظمی به ترتیب با فاکتور اشغال شدگی 80% و 20% در ساختار کریستالی مشاهده می¬شود. در صورت¬بندی سین، ساختار کمپلکس به صورت پلیمر یک بُعدی بوده که در آن حوزه¬ی کئوردیناسیون فلز جیوه به صورت هرم باقاعده¬ی مربع است. این در حالی است که در صورت¬بندی آنتی، ترکیب حاصل دارای ساختار پلیمر دو بُعدی بوده که هندسه¬ی کئوردیناسیون فلز جیوه در آن به صورت هشت وجهی است. در ساختار کریستالی کمپلکس 2، یک زنجیره¬ی پلیمری یک بُعدی از جیوه (ii) برمید به همراه لیگاند ایجاد شد که فلز جیوه در این زنجیره، دو هندسه¬ی کئوردیناسیونی متفاوت به صورت هرم با قاعده¬ی مربع و هشت وجهی را نشان می دهد. با استفاده از نتایج آنالیز سطوح هیرشفلد مشخص گردید که سهم ارتباط¬های بین اتمی در نمودارهای اثر انگشتی تفکیک شده برای سه ساختار l و کمپلکس¬های 1 و 2 با توجه به انعطاف پذیری ساختار لیگاند، تحت تأثیر برهم¬کنش¬های متفاوت تغییر کرده است. هم چنین افزایش اندازه¬ی آنیون همراه در کمپلکس های فلزی، سبب افزایش سهم برهم¬کنش¬های برپایه¬ی هالوژن می گردد.