نام پژوهشگر: لیلی نژادزمانی
لیلی نژادزمانی محمدهادی فرپور
فرایندهای خاکسازی در تشکیل و تکامل خاک های هر منطقه موثر می باشند. در بین فرایندهای خاکسازی اقلیم و توپوگرافی (ژئومورفولوژی) در مطالعات خاکشناسی و شناخت و نحوه ی تشکیل خاک از اهمیت ویژ ه ای برخوردار می باشند. تحقیق حاضر به منظور بررسی رابطه ی خاک و سطوح ژئومورفیک مختلف انجام شده است. منطقه ی مورد مطالعه از ارتفاعات کوه هزار واقع در نزدیکی شهر راین شروع شده و به سطوح فلات واقع در نزدیکی شهر بم ختم می شود. این منطقه در رژیم های رطوبتی زریک (خاکرخ های سوم و پنجم) و اریدیک(سایر خاکرخ ها) و رژیم حرارتی مزیک (همه خاکرخ ها) قرار گرفته است. پدیمنت های سنگی، پوشیده، دشت دامنه ای، فلات ها و دشت سطوح ژئومورفیک شناسایی شده در منطقه می باشند. تعداد 12 پروفیل در سطوح ژئومورفیک مختلف حفر شد و از بین آن ها 11 پروفیل (حداقل یک پروفیل در هر سطح) به عنوان پروفیل های شاهد انتخاب شدند. بررسی های فیزیکوشیمیایی افزایش میزان هدایت الکتریکی خا-ک ها را از سطح پدیمنت سنگی به طرف دشت و همچنین کاهش میزان هدایت الکتریکی را در رژیم رطوبتی زریک نسبت به رژیم اریدیک نشان می دهد. شواهد اقلیم گذشته نیز در سطوح فلات مشاهده شدند. وجود افق آرجیلیک در پروفیل پنجم مربوط به اقلیم در حال حاضر منطقه(رژیم زریک) می باشد در حالی که سایر افق های آرجیلیک (پروفیل های 8 و10و11) مربوط به اقلیم مرطوب تر گذشته می باشند. پوشش ها و پرشدگی های آهکی، گچی و رسی و همچنین کریستال-های منفرد گچی در متن خاک و صفحات درهم قفل شده گچی از پدوفیچرهای میکرومورفولوژیکی غالب در منطقه می باشند. خاک های دشت دامنه ای به عنوان منبع گچ برای سطوح ژئومورفیک پایین دست در نظر گرفته شدند. مطالعات کانی شناسی رسی وجود کانی های ایلیت، کلریت، کائولینیت، اسمکتیت و کوارتز را در هر دو سطح ژئومورفیک پدیمنت سنگی و پوشیده وکانی پالیگورسکیت را منحصراً در سطح پدیمنت پوشیده نشان دادند.نتایج تحقیق حاکی از ارتباط نزدیک خاک با سطوح ژئومورفیک می باشد. به این صورت که سطوح ژئومورفولوژی گوناگون در منطقه ی مورد بررسی بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکرومورفولوژیکی و کانی-شناسی خاک ها و در نهایت طبقه بندی خاک های منطقه موثر بوده است.