نام پژوهشگر: زهره رنجبرکهن
زهره رنجبرکهن حمیدطاهر نشاط دوست
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرکوب خاطره منفی بر اختصاصی بودن حافظه سرگذشتی، نشخوار و میزان مزاحمت خاطره منفی، و نیز مقایسه اثربخشی آموزش اختصاصی سازی حافظه سرگذشتی، درمان شناختی-رفتاری و درمان دارویی در بیماران افسرده بود. دو مطالعه این پژوهش، تجربی و طرح آن پیش آزمون –پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. به منظور بررسی اثر سرکوب، 30 بیمار افسرده سرپایی که در سال 1390به مراکز مشاوره ومطب روانپزشکان شهر اصفهان مراجعه کردند، به طور تصادفی به دوگروه سرکوب و غیرسرکوب گمارده شدند. پس از اجرای پیش آزمون، گروه سرکوب تحت برنامه مداخله مربوط به سرکوب قرار گرفت اما گروه غیرسرکوب هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از انجام مداخله از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از: آزمون حافظه سرگذشتی(amt)، پرسشنامه افسردگی بک-ویرایش دوم(bdi-ii)، مقیاس تأثیر حادثه(ies)، مقیاس پاسخ نشخواری(rrs). نتایج تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که دوگروه ازنظر میزان مزاحمت(01/0>p) و نشخوار(01/0>p) تفاوت معناداری دارند اما از نظر اختصاصی بودن حافظه سرگذشتی(05/0<p) تفاوت معناداری بین آنها مشاهده نگردید. به منظور مقایسه اثربخشی آموزش اختصاصی سازی حافظه نیز 45 بیمار زن افسرده به طور تصادفی در سه گروه گمارده شدند: گروه آموزش اختصاصی سازی(mest)، گروه درمان شناختی-رفتاری(cbt) و گروه درمان دارویی(گروه کنترل). گروه آموزش اختصاصی سازی حافظه(mest) به مدت 6 جلسه دو ساعته هفتگی و گروه شناختی-رفتاری(cbt) نیز به مدت 8 جلسه دوساعته هفتگی تحت درمان قرار گرفتند درحالی که گروه کنترل فقط دارو دریافت نمودند. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از: آزمون حافظه سرگذشتی، پرسشنامه افسردگی بک-ویرایش دوم، مقیاس سرکوب خرس سفید، مقیاس پاسخ نشخواری و آزمون حل مسئله وسیله-هدف(meps). نتایج نشان داد که در مقایسه با گروه کنترل دو گروه آموزش اختصاصی سازی حافظه (mest) و درمان شناختی-رفتاری(cbt) به طور برابر موجب کاهش افسردگی و نشخوار شده است(05/0<p)، اما آموزش اختصاصی سازی(mest) در مقایسه با درمان شناختی- رفتاری(cbt) به طور معناداری موجب کاهش بیشتر سرکوب وافزایش خاطرات اختصاصی شده است(01/0>p). هم چنین نتایج نشان دادکه در مقایسه با آموزش اختصاصی سازی(mest) و گروه کنترل، درمان شناختی- رفتاری(cbt) موجب افزایش کارایی حل مسئله شده است(01/0>p). بنابراین نتایج حاکی از کارایی درمان های شناختی-رفتاری(cbt) و آموزش اختصاصی سازی (mest) نسبت به درمان دارویی بود. این نتایج در پیگیری یک ماهه نیز مشاهده گردید.