پژوهش حاضر با هدف شناخت چهره متظاهران متنسک پیشه، ریشه یابی درموردنحوه شکل گیری خوارج و معرفی خصوصیات روحی، فکری و اخلاقی و اعتقادات آنان و نیز علل انحراف آنان بااستفاده از کتب تاریخی، تفسیری و روایی انجام گرفته است. نتایج زیر حاصل این پژوهش است: ریشه اصلی انحراف خوارج را می توان در جهالت و عدم بصیرت اعتقادی آنان دانست. اندیشه خارجیگری به نبرد جمل باز می گردد، ولی ظهور و پیدایش خواج در نبرد صفین و ماجرای حکمیت مطرح است که بعدها کم کم به عنوان فرقه ای مستقل با اعتقادات ویژه خود گسترش یافتند. ضعف بنیان های اعتقادی اهل عراق، عدم رهبری واحد در عراق ، عدم بصیرت دینی و سیاسی، تعصبات جاهلی و قبیلگی، هواهای نفسانی و بدعت، تندروی و قرائت نادرست از دین، سرسختی ، تظاهر به دینداری خوارج از مهم ترین عوامل شکل گیری و تقویت مبانی خوارج بوده است. جهل و جمود فکری، عدم بصیرت، سطحی نگری و تنگ نظری از اوصاف روحی و اخلاقی خوارج است. از جمله پیامدهای انحراف خوارج، خروج از اطاعت و ولایت امام بر حق، تطبیق شریعت بر اساس معیارها و آرا باطل خویش می باشد.