نام پژوهشگر: فائزه شریفی

بررسی تطبیقی متن شاهنامه با تصاویر صحنه های نبرد رستم در نگاره های شاهنامه شاه طهماسب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1393
  فائزه شریفی   کاظم چلیپا

ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی بدیل ترین آثار دوران صفوی-شاهنامه طهماسبی-به منصه ظهور رسیده است. این نوشتار با تکیّه بر مطالعات کتابخانه ای و با هدف تطبیق و آشکارکردن میزان تأثیرپذیری نگارگران از متن شاهنامه و ارائه و شناخت خصوصیّات تصویری در10 نگاره از نگاره های شاهنامه طهماسبی با تأکید بر صحنه های نبرد رستم انجام گرفته است. این پژوهش برپایه سوالات زیر تدوین شده است: آیا تصاویر صحنه های نبرد رستم در شاهنامه طهماسبی با نمونه های نوشتاری آن در شاهنامه فردوسی منطبق است؟ و هنرمند نقاش در صحنه های نبرد رستم در شاهنامه طهماسبی از چه ویژگی هایی استفاده نموده است؟ نتایج تحقیق حاضر که به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده نشان میدهد که نگارگران شاهنامه طهماسبی از شاهنامه بعنوان منبع اصلی الهام خویش بهره جسته اند و دربسیاری موارد صحنه آرایی را در عین وفاداری به متن به انجام رسانده اند. در این راستا نگارگران برای طرح مضمون شعر، عناصر بصری و ویژگی هایی را به کار گرفته اند که قابلیت آشکار سازی هر چه بیشتر مفاهیم این اشعار را داشته باشد.