نام پژوهشگر: بنت الهدی اشرفی
بنت الهدی اشرفی لادن مقدم
بررسی دانش، نگرش و عملکرد آموزگاران دانش آموزان ابتدائی در مورد اختلال نقص توجه و بیش فعالی طی سال تحصیلی 91-90 در شاهرود موضوع پایان نامه پیش رو است.این تحقیق، پس از مطالعه پیشینه تحقیقات قبلی اعم از داخلی و خارجی مرتبط با موضوع مورد نظر انجام شد.از آنجا که تا کنون آمار مناسبی در خصوص وضعیت دانش، نگرش و عملکرد معلمین دانش آموزان مقطع ابتدایی در خصوص این اختلال در سطح شاهرود در دسترس نبود،لذا بر آن شدیم تا با بررسی آن ، گامی کوچک در راه حساس نمودن آموزگاران مدارس ابتدایی در مورد مشکل مذکور برداریم. مواد و روش ها : این مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی بر روی 200 آموزگار پایه ابتدایی که به روش تصادفی از بین آموزگاران همان مقطع از شهرستان شاهرود طی سال تحصیلی 91-90 انتخاب شده بودند انجام گردید.نهایتا 107 آموزگار پرسشنامه های خود را با پاسخ کامل تحویل دادند و وارد مطالعه گردیدند.در این تحقیق از پرسشنامه استاندارد kos(2008) که 3 جنبه دانش، نگرش و عملکرد آموزگاران را بررسی می نمود استفاده گردید. سپس کلیه پرسشنامه های تکمیل شده جمع آوری و داده ها وارد رایانه شده و با نرم افزار آماری spss نگارش 16 و آزمونهای مرتبط، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. در این مطالعه (p<0/05 ) معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها : در این طرح، نهایتا از بین 200 آموزگار مقطع ابتدایی در شهرستان شاهرود طی سال تحصیلی 91-90 ،107 معلم کودک وارد مطالعه گردیدند. میانگین سنی شرکت کنندگان در طرح 68/6 ±27/42 سال بود. از این تعداد 77 شرکت کننده زن و مابقی شرکت کنندگان مرد بودند. 48 نفر از شرکت کنندگان لیسانس و 46 نفر فوق دیپلم و الباقی دارای مدرک دیپلم بودند. بیشترین فراوانی در خصوص سابقه تدریس معلمین در رابطه با 20 سال سابقه تدریس بود که تعداد 21 نفر از معلمین را شامل می شد.55 نفر(4/51%) از معلمین تمایل به کسب اطلاعات درمورد بیش فعالی از طریق کنفرانس داشتند و دومین روش ترجیحی(9/29%) منابع مکتوب بود.در رابطه با تجربه تدریس به دانش آموزان با اختلالadhd بیشترین فراوانی مربوط به 39 نفر(4/36%) ازمعلمین با تجربه در حد متوسط بود. 88نفر (2/82%) از آموزگاران اظهار نمودند که هیچ حمایتی از آنها در برخورد با بچه های مبتلا به adhd صورت نگرفته است.95 نفر (8/88%) از آموزگاران مدعی به شرکت در کنفرانسی مرتبط با نقص توجه و بیش فعالی بودند. در خصوص 43 سوال مربوط به سنجش اطلاعات معملین، 55 آموزگار (4/51%) اطلاعات خود را در حد متوسط ،42 نفر(3/39%) کم و 10 نفر (3/9%) اطلاعات خود را خوب برآورد کردند. همچنین در خصوص گروه های امتیازی اطلاعات، امتیاز 25-21 با 45 مورد (1/29%) فراوانترین گروه بودند.در خصوص 31 پرسش مربوط به سنجش نگرش آموزگاران،7/75% از آنها اعتقاد داشتند که نمی توانند از یک کودک بیش فعال مانند بقیه کودکان، انتظار داشته باشند.1/42% از معلمین، نظری درمورد داشتن مهارت لازم در کلاس درس برای برخورد با دانش آموزان باadhd را نداشتند،ولی فکر میکردند که در این مورد توانائی لازم را دارند.2/68% معتقد بودند که والدین دانش آموزان با adhd ،بر روی نحوه کار معلم با دانش آموز، تاثیرگذارند.2/68% از معلمین معتقد بودند که لازم است با کودکان کم سن تر مبتلا به adhd، نسبت به آنان که سن بالاتری دارند، ملایم تر رفتار شود.8/72% از آموزگاران، با این موضوع که همه کودکان مبتلا به adhd باید دارو دریافت کنند مخالف بودند.درخصوص 3 سوال مربوط به سنجش عملکرد معلمین، 93 نفر(9/86%) از آنها به گزینه ای پاسخ موافقم داده بودند که، نشان دهنده این است که، معلمین قصد افزایش دانش خود درباره اختلال نقص توجه و پرجنبی را دارند و برای رسیدن به این هدفشان تلاش میکنند. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد با توجه به میزان نسبتاً کم اطلاعات معملین کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کم توجهی و نداشتن نگرش کافی جهت کنترل این اختلال، لازم است با برنامه ریزی مناسب در جهت ارتقای آگاهی و دانش معملین اقدام نموده و رابطه آنها را با مسئولین مدارس بویژه والدین قوی تر نمود.از آنجایی که بیش فعالی از جمله اختلالات شایع در کودکان بوده که باعث بروز عوارض بسیاری در آنان از جمله افسردگی،کاهش عزت نفس،اختلال در پیشرفت تحصیلی،مشکلات رفتاری و حتی تداوم این مشکلات تا بزرگسالی شده و با توجه به این که معلمان به دلیل ارتباط زیاد با دانش آموزان در تشخیص و ارزیابی روند درمانی این کودکان نقش عمده ای دارند،می توان با افزایش آگاهی و دانش آموزگاران مقطع ابتدایی، نقش موثری در برآوردن نیاز های فردی ، اجتماعی و هیجانی کودک ایفا نمود.