نام پژوهشگر: اوختای بخشایش
اوختای بخشایش مجتبی اللهیاری
این تحقیق با هدف تعریف و شناخت گرافیک نوول یا رُمان مصور در زمینه تصویرسازی داستانی با رویکرد روایتگری بر اساس تصویر، انجام شده است. به این منظور پس از بیان کلیات تحقیق، ادبیات موضوع در قالب بررسی شده و جمع بندی و نتیجه گیری شده است. رمان مصور در طول همه فراز و نشیب هایش در عرصه زیبایی شناسی و در محدوده هنرهای تجسمی به تدریج شکل و هویتی خاص یافته و تبدیل به یک وسیله بیانیِ خاص با حیطه نفوذ بسیار شده تا بتواند توانایی هایش را توسعه و دامنه بازار فروشش را دائماً گسترش دهد. تحقیق حاضر نگاهی به این زمینه هنری در ابعاد مختلف آن است. متأسفانه در این مقوله کمبود محسوسی از جهت منبع و همچنین بررسی، تحلیل و نقد، احساس می شود. در این میان ضرورت شناخت و بررسی جایگاه رمان های مصور در جهان به عنوان زبان تصویری جدید، بدیهی می نماید. برای شناخت ماهیت رمان های مصور باید به بررسی تاریخی این آثار پرداخت. در این تحقیق، با پیگیری روند تاریخی رمان های مصور در جهان به تحلیل این آثار پرداخته شده و تقسیم بندی هایی که بر این مبنا صورت گرفته در عین مجزا کردن دوره های مختلف، رشد و روند شکل گیری رمان های مصور را نشان می دهد. این دوره ها از اولین نشانه های تصویری که تجسم و تداوم حرکت حیوانات را بر روی دیواره های غار، نشان می دهد و تا انبوه زمینه های متنوع این آثار در زمان معاصر را در بر می گیرد. در عین حال با عنایت به مراکز اصلی تولید این قبیل آثار، روند این زمینه هنری در دنیا مورد بررسی قرار گرفته است که جدا کردن مقوله گرافیک نوول از کمیک استریپ که خاستگاه آن به شمار می رود، قدری ناممکن است لذا رجوع به مبحث کمیک در خلال پژوهش امری اجتناب ناپذبر می باشد. با رشد سریع رسانه های تصویری در چند دهه اخیر، به نظر می رسد نوعی نظام زیبایی شناسانه برای رمان های مصور به وجود آمده است که زمینه ای برای ارائه جذابتر و گسترده تر آن را فراهم می آورد. در این تحقیق سعی شده است تا به صورت اجمالی، توانایی شناخت قواعد زیبایی شناسانه این رمان های مصور، برای علاقه مندان به این زمینه فراهم شود. ارتباط رمان های مصور با سایر رسانه ها خصوصاً سینما و تقابل آنها از دیگر فصول این رساله است که موقعیت رمان مصور در جهان امروز را مورد ارزیابی قرار داده همچنین در ادامه به معرفی چند تن از هنرمندان شاخص گرافیک نوول و آثار آنان پرداخته شده است. در بخش پروژه عملی نیز یکی از تأثیرگذارترین داستان های ادبیات معاصر ایران انتخاب شده و در قالب رمان مصور تصویرسازی شده است. در نهایت می توان اینگونه قلمداد کرد که رُمان مصور تنها متعلق به کودکان یا خردسالان نیست، بلکه می¬تواند برای خوانندگان نوجوان، جوان و بزرگسال نیز مناسب باشد. بنابراین گرافیک نوول یا رمان مصور صرفاً تصویرسازی تزئینی برای مخاطب بزرگسال نیست بلکه در بهترین شکل ارائه می توان آن را مکمل متن و حتی تجلی بخش فضاهای درونی متن دانست زیرا تصاویر یک رمان مصور نوعی توالی ایجاد می کنند که وام گرفته از کمیک استریپ است و می توانند به کنش روایت کمک کنند.