نام پژوهشگر: ایوب خضری
ایوب خضری محمد حسینی نصر
آنچه در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک مد نظر قرار می¬گیرد، تأثیر متقابل منابع اکولوژیک پایدار و ناپایدار است که به صورت ویژگی¬های هر اکوسیستم خرد، اثرات متقابل بر یکدیگر و محیط زیست می¬گذارند، لذا ذکر این نکته ضروری است که بهره¬مندی از طبیعت به گونه¬ای که کم¬ترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره¬وری برای انسان به دست آید، مدنظر است. این امر تنها در صورتی امکان¬پذیر است که تمامی عوامل و پدیده¬های دخیل در محیط زیست مد نظر قرار گیرند. به همین منظور در این تحقیق، یکی از حوضه¬های آبخیز شهرستان ساری به نام حوضه دارابکلا، واقع در استان مازندران، جهت ارزیابی توان اکولوژیکی، برای کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم بر اساس اصول آمایش سرزمین، با بهره¬گیری از فرآیند تجزیه و تحلیل شبکه¬ای (anp) و به¬کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس ابتدا مطالعات پایه انجام گرفت و پس از شناسایی عوامل اکولوژیکی اعم از مورفولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا)، ژئوپدومتری (خاک¬شناسی، سنگ¬شناسی، شدت فرسایش)، زیست¬محیطی (موجودی در هکتار، تیپ، منابع آبی) و اقتصادی-اجتماعی (فاصله از روستاهای مجاور، فاصله از جاده) که در کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم موثرند، نقشه¬های مربوطه، به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) تهیه شدند. سپس با استفاده از نرم¬افزار super decision و استفاده از فرآیند تجزیه و تحلیل شبکه¬ای، ابتدا مدل شبکه¬ای برای شاخص¬های مورد نظر تهیه و اهداف، معیارها و ارتباط بین آن ها مشخص گردید. در مرحله بعد وزن شاخص¬ها و بررسی سازگاری منطقی قضاوت¬ها صورت گرفت. سپس با استفاده از تکنیک wlc در محیط arc gis، نقشه¬های نهایی ارزیابی توان، برای کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم تهیه و در پنج طبقه کلاسه¬بندی شدند. نتایج نشان داد که 21 درصد از سطح منطقه برای کاربری جنگل¬داری و 34 درصد از سطح منطقه برای کاربری اکوتوریسم در طبقات عالی و خوب قرار دارند.