نام پژوهشگر: یونس صاحبی
یونس صاحبی علی اکبر صبوری
دیابت بیماری متابولیک رایجی است که در آن قندخون به میزان بالاتر از سطح نرمال آن افزایش می یابد. حضور قند در محیط اطراف پروتئین ها منجر به گلایکه شدن آن ها می شود. گلایکه شدن، واکنش غیرآنزیمی و غیراختصاصی بین قندها و پروتئین ها است. اتصال قند به پروتئین ها باعث تغییرات ساختاری و عملکردی آن ها و در نهایت اختلال در سیستم فیزیولوژیک بدن می گردد. گلایکه شدن پروتئین ها سرانجام منجر به تولید محصولات هتروژن به نام محصولا ت نهایی گلایکه شدن (ageها) می شود. مطالعات مختلف نشان داده اند کهageها در ایجاد عوارض بسیاری از بیماری ها از جمله دیابت، رتینوپاتی، نفروپاتی، آترواسکلروز، آب مروارید و آلزایمرنقش اساسی ایفا می کنند.شواهد نشان میدهند که قندخون بالا یاعث افزایش گلایکه شدن پروتئینها در دیابتی ها می شود و عامل اصلی ایجاد و تشدید عوارض دیابت است. بنابراین به نظر می رسدکاهش میزان گلایکه شدن در پروتئین ها می تواند در کاهش و بهبود عوارض دیابت حائز اهمیت باشد.پروپولیس ماده ای طبیعی است که دارای خواص متعدد زیستی ازجمله خاصیت ضداکسیدان قوی می باشد، ازین رو پتانسیل بالایی جهت مهار گلایکه شدن پروتئین ها دارد. در این مطالعه گلایکه شدن هموگلوبین انسانی انکوبه شده با قندهای گلوکز و فروکتوز در حضور غلظت های مختلف عصاره ی اتانولی پروپولیس در مقایسه با آسپیرین به عنوان ماده ی ضدگلایکه ی رایج بررسی گردید. بدین منظور میزان تخریب گروه هِم، میزان جابه بجایی و جذب نوارسورت، میزان آمین آزاد و وضعیت فیبریلار آن در نمونه های مختلف با استفاده از روش های فلوریمتری و طیف سنجی فرابنفش تعیین شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که پروپولیس از تخریب ساختار هموگلوبین، تخریب هِم و در نتیجه تولید محصولات ناشی از تخریب هِم جلوگیری می کند. میزان دسترسی به آمین های آزاد در هموگلوبین گلایکه شده کاهش می یابد در حالی که حضور پروپولیس مانع از گلایکه شدن و کاهش آمین آزاد گردید. از سوی دیگر، میزان جابه جایی نوار سورت و همچنین میزان افزایش یافته ی ساختارهای بتا که در اثر گلایکه شدن هموگلوبین روی می دهند، در حضور پروپولیس کاهش چشمگیری نشان دادند. در مجموع این نتایج نشان می دهند که پروپولیس از هموگلوبین در برابر گلایکه شدن محافظت نموده و از تخریب آن جلوگیری می کند. ازین رو این ماده می تواند به عنوان دارو برای جلوگیری از گلایکه شدن پروتئین ها و درنتیجه کاهش عوارض دیابت پیشنهاد گردد.