نام پژوهشگر: فرحناز وند جبارپور
فرحناز وند جبارپور کمال سادات اسیلان
کنترل علف های هرز یکی از جنبه های مهم تولید در هر نظام کشاورزی است. با توجه به هزینه زیاد مصرف سموم و هم چنین اثرات مخرب زیست محیطی آن، پژوهشگران تلاش می کنند با استفاده از روش های زراعی و بیولوژیکی گامی به منظور کاهش سهم سموم در کنترل علف های هرز بردارند. بر این اساس آزمایشی به منظور ارزیابی توان رقابتی ذرت با علف هرز تاج خروس در تراکم ها و آرایش های مختلف کاشت ذرت در سال زراعی 1392 در شهرستان مراغه انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شد. فاکتورهای مورد نظر عبارت بودند از: فاکتور اول تراکم ذرت در دو سطح توصیه شده (000/70 بوته در هکتار) و 5/1 برابر تراکم توصیه شده (000/105 بوته در هکتار)، فاکتور دوم شامل آرایش کاشت ذرت در دو سطح، یک ردیف و دو ردیف ذرت روی هر پشته و هم چنین فاکتور سوم نیز شامل تراکم علف هرز تاج خروس در 4 سطح 0، 5، 10 و 15 بوته در متر طولی ردیف. در ضمن به منظور انجام مقایسات مورد نظر، در هر بلوک 3 تیمار به کشت خالص تاج خروس در تراکم های 5، 10 و 15 بوته در متر طولی ردیف، اختصاص داده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تراکم تاج خروس و تراکم ذرت بر صفات اندازه گیری شده معنی دار شده است، ولی در آرایش کاشت تأثیر معنی داری مشاهده نگردید. هم چنین مشاهده شد که اثر متقابل آرایش کاشت با تراکم تاج خروس بر روی وزن خشک ساقه تاج خروس، اثر متقابل آرایش کاشت با تراکم ذرت روی ارتفاع تاج خروس، بیوماس تاج خروس و وزن گل آذین تاج خروس و اثر متقابل تراکم تاج خروس با تراکم ذرت روی عملکرد دانه، تعداد ردیف دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته ذرت، شاخص برداشت ذرت، وزن خشک برگ ذرت، بیوماس تاج خروس، وزن گل آذین تاج خروس و وزن خشک برگ تاج خروس اثر معنی داری داشته است. نتایج این تحقیق نشان داد که در شرایط حضور علف هرز، تراکم بالاتر ذرت باعث افزایش سهم جذب ذرت از منابع قابل دسترس در رقابت با تاج خروس می شود که به این ترتیب کاهش رشد و رقابت تاج خروس با ذرت و نهایتاً بهبود رشد و عملکرد ذرت را در شرایط حضور علف های هرز باعث می شود. از طرفی نتایج این بررسی نشان داد که با افزایش تراکم تاج خروس از مزیت و کارایی تراکم بالاتر ذرت در مقایسه با تراکم کمتر آن در کاهش رشد تاج خروس و بهبود عملکرد ذرت کاسته می شود. همچنین این بررسی نشان داد که آرایش کاشت دو ردیفه ذرت مزیتی نسبت به آرایش کاشت تک ردیفه آن در کاهش تداخل علف هرز تاج خروس با ذرت و نهایتاً بهبود عملکرد ذرت نداشت.