تفتیش و بازرسی بعنوان مقدمه ی تعقیب جرم به اقداماتی گفته میشود که مامورین ذیصلاح حسب مجوز یا دستور مقام قضایی در جهت کشف آلات و ادوات و ادله جرم و نیز اموال حاصل از جرم با رعایت موازین شرعی و قانونی در منزل و مخفیگاه متهمین و مظنونین به ارتکاب جرم معمول می دارند . صور مختلف تفتیش و بازرسی در این تعریف مشترک هستند . اهمیت این امر به حدی است که هم در قوانین داخلی و هم در اسناد بین المللی مورد توجه قرار گرفته است . اما اهمیت این موضوع مانع ازدرنظر گرفتن حدود و شرایط مشخصی از سوی قانون گذار برای اجرای بهتر آن نشده است . بعنوان مثال اجازه قانون ، اجازه مقام قضایی، در نظرگرفتن زمان تفتیش و...از شرایطی است که قانون آیین دادرسی کیفری برای انجام این امر ضروری می داند . عواملی همچون وقوع جرم ، جمع آوری امارات و دلایل کافی و ادوات جرم و کشف حقیقت،زمینه امر تفتیش و بازرسی را فراهم می سازند. در نظامهای گوناگون دادرسی رویکردهای متفاوتی راجع به امر تفتیش وبازرسی وجود دارد که به بررسی تفضیلی انها پرداخته شده است.