نام پژوهشگر: لیلی سلیم

پترولوژی و ژئوشیمی سنگ های آتشفشانی و نیمه نفوذی منطقه چشمه خوری ( غرب بیرجند)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم 1391
  لیلی سلیم   محمد حسین زرین کوب

محدوده مورد مطالعه در 33 کیلومتری شمال خور(شمال غرب بیرجند)، بین طول های جغرافیایی "57 21 ?58 و"06 25 ?58 و عرضهای جغرافیایی شمالی "23 11 ?33 و"34 15 ?33 قراردارد و فاصله آن از مرکز استان120 کیلومتر است. این محدوده در بخش شمالی بلوک لوت واقع شده که فعالیت های ولکانیک-ساب ولکانیکی در آن به صورت دو دسته سنگ های آتشفشانی وآذرآواری رخنمون دارند. سنگ های آذر آواری این منطقه شامل انواع توف و برش و سنگ های آتشفشانی ترشیری شامل آندزیت، تراکی آندزیت، آندزیت بازالت، ریوداسیت و داسیت می باشند. مونزودیوریت های پورفیری تنها سنگ های نیمه عمیق منطقه را تشکیل می دهند. بافت عمده در این سنگ ها پورفیری با زمینه ی دانه ریز تا دانه متوسط و در مواردی بافت غربالی و گلومروپورفیری می باشد. پلاژیوکلاز، آمفیبول، بیوتیت و پیروکسن فنوکریست های غالب سنگ را تشکیل می دهند. از دگرسانی های عمده در این سنگ ها می توان آرژیلیک، سریسیتیک، سیلیسی وکربناتی را نام برد. دگرسانی آرژیلیک از وسعت قابل توجهی برخوردار است. این زون دگرسانی از نقطه نظر خاک صنعتی (کائولین) در منطقه از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. حضور آگات از دیگر پتانسیل اقتصادی منطقه است که باتوجه به شواهد صحرایی قابلیت بهره برداری را دارد. شواهد سنگ شناسی و ژئوشیمیایی حاکی از ارتباط ژنتیکی سنگ های آتشفشانی با یکدیگر و تأثیر آلایش ماگمایی در روند شکل گیری و تحول این سنگ هاست. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی محیط تکتونیکی تشکیل این منطقه را می توان یک قوس غنی شده ی قاره ای مرتبط با فرورانش در نظر گرفت. سری ماگمایی این سنگ ها کالک آلکالن می باشد. برای ماگمای تشکیل دهنده ی منطقه می توان درجات ذوب 6 تا 12 درصدی از یک منشأ غنی شده گارنت لرزولیت را همراه با آلایش پوسته ای در نظر گرفت.