پرویز ناتل خانلری، متولد اسفندماه 1292 در تهران ، ادیب، سیاست مدار، زبان شناس، نویسنده و شاعر معاصر ایرانی است. خانلری خود با آن که در جوانی در شاعری گرایش هایی مشابه نیما یوشیج داشت، ولی با مطالعه بیشتر به این نتیجه رسید که عروض فارسی ظرفیت های گسترده ای دارد و آن چه نیازمند تغییر و تحول است، زبان شعر است که باید امروزی شود. لذا وی تلاش هایی نمود و درهمین راستا مجموعه ی اشعار او با نام «ماه در مرداب» در سال ???? انتشار یافت و بارها تجدید چاپ شد. بدون تردید منظومه ی «ماه در مرداب» یکی از شعرهای ماندگار و زیبا در ادبیات فارسی است . در این مجموعه اشعار، شاعر به وسیله ی همه توان شعری نظیر: تخیل،صورخیال، بدیع ،سمبل ها و نمادها و... به بررسی مشکلات و مشغله های فکری بشر می پردازد و انسان را بر می انگیزاند تا به حیات و مرگ بیش تر بیندیشد . روش به کار رفته در این تحقیق، روش کتابخانه ای می باشد و یافته های پژوهشی به صورت توصیفی - تحلیلی ارائه شده اند. .در این تحقیق سعی شده، با شناخت بیشتر شاعر و نویسنده، دکتر پرویز ناتل خانلری و تحلیل جزئیات شعر او، زمینه ی آگاهی و آشنایی بیشتر برای علاقه مندان به این پژوهش فراهم گردد.

آرکی تایپ یکی از نظریه های مدرن در ادبیات و مبتنی بربحث های روان شناختی است و بر اساس آرای روان شناس معروف سوئیسی کارل گوستاو یونگ بنا شده است. دراین نوع ادبی به مطالعه و بررسی کهن الگوهای اثر می پردازند و نشان می دهند که چگونه ذهن شاعر و نویسنده، این آرکی تایپ ها را که محصول تجربه های مکرر بشر است و در ناخودآگاهی جمعی وی به ودیعه گذاشته شده، جذب کرده و آن ها را به شیوه ای نمادین در آثار خود بروز داده است. بر این اساس هدف این پایان نامه ، بررسی دیوان مسعود سعد سلمان از منظر کهن الگوهای روان شناختی است. نگارنده تلاش می کند تا ضمن توضیح مختصری درباره این نوع ادبی نشان دهد که جان آگاه مسعود سعد با ژرف بینی و جستجو در حقایق هستی توانسته است صورت های مثالی نخستین را دریابد و آن ها را در اشعارخود به صورت ناخودآگاه به کار ببرد. در بحث از نظریه مرگ و ولادت مجدد به داستان های قرآن و کتاب مقدس اشاره می شود. از نظریونگ ولادت مجدد یکی از بنیادی ترین اعتقادهای بشری است که ناشی از این همانی بین بشر و چرخه طبیعت است. در این پایان نامه به جز نظریه ولادت مجدد، با مراجعه در دیوان مسعود سعد به رویابی نشانه ها و اشاراتی از کهن الگوهای پیرخردمند، قهرمان،آب،رنگ های مختلف و موقعیت های کهن الگویی سفر، طلب ودرخت در این اثر فخیم پرداخته شده است.

قرن هشتم هجری از پرفروغ ترین روزگاران ادبی ایران است که بی گمان استمرار درخشش زبان، فرهنگ و ادب ایران در قرن ششم و هفتم هجری به شمار می آید. ظهور گسترده و پرتعداد شاعران و ادبای بزرگ این دوره، چون حافظ شیرازی را می توان از یکسو نماد اقتدار زبان و فرهنگ فارسی با وجود سلطه ی گسترده ی مغولان بر سرزمین ایران و از دیگر سو نشانه ی پیوند معنادار اقتدار حکومت سیاسی، آفرینش آثار ادبی مایه دار و شاعران و ادبای برجسته دانست. ظهور قله های ادبی در هر دوره و جامعه، نمی تواند آنی و بی پشتوانه ی تاریخی و سنتی انجام گیرد. لذا تئوری پردازان ادبی همواره بروز نویسنده یا شاعر ی برجسته را مدیون سنت تاریخی فراگیر و فعل و انفعال سیاسی-اجتماعی می دانند. "سلمان ساوجی" را باید در شکل گیری جریان سنتی اشعار غنایی و ظهور شاعری چون حافظ - که تلفیق دهنده و به اوج رساننده ی ژانر غنایی-عرفانی به شمار می آید- در کنار خواجوی کرمانی در مرکز حلقه های این سنت تاریخی دانست. اهمیت جایگاه او زمانی آشکارتر می شود که توجه داشته باشیم سلمان در بازسازی و استمرار سنت سروده های غنایی همان راه و روشی را برگزیده که پیش تر نظامی در منظومه های داستانی اش برگزیده بود. بررسی و تحلیل کیفیت داستان پردازی سلمان و بهره مندی او از ظرفیت های هنری زبان و ادبیات فارسی، می تواند در بازشناسی سنت ادبی منظومه سرایی فارسی و پیشینه ی پربار و سترگ آن در آفرینش آثار ادبی ماندگارتر کمکی شایسته بنماید. این پژوهش، به شیوه ی توصیفی- تحلیلی کوشیده است به بررسی و نقد عناصر سازنده ی سبکی در زبان منظومه ی "جمشید و خورشید" سلمان ساوجی بپردازد و از حاصل آن برمی آید که با وجود هنجار گریزی های زبانی و برخی تفنن های ادبی، سلمان نتوانسته است در پردازش عناصر غنایی و حتی توجه به مولفه های ادبی به قدرت و مهارت نظامی در منظومه سرایی برسد. لذا منظومه ی او بیش از اینکه داعی برتری طبع، لفظ و مضمون پردازی اشعار سلمان بر پیشینیان باشد، تلاش او را برای رهایی از اقتدار حضور منظومه پردازی نظامی نشان می دهد.