نام پژوهشگر: سوده کمالی فرح آبادی
سوده کمالی فرح آبادی حسین زارعی
به منظور بررسی تکثیر قلمه ای درختچه زینتی فردوسی، آزمایشی در دو بخش عملیاتی گلخانه ای و آزمایشگاهی (ریزازدیادی) در سال 1389 در پردیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گردید. در بخش گلخانه ای، اثرات بسترهای کشت، غلظت های مختلف اسید ایندول بوتیریک و زمان گرفتن قلمه در ریشه زایی قلمه ها در شرایط مه افشان در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. محدوده علظت های اسید ایندول بوتیریک شامل 0، 200، 4000و 6000 پی پی ام و بسترهای کشتی که مورد ارزیابی قرار گرفتند شامل پرلیت، مخلوط ماسه و پرلیت، مخلوط کوکوپیت و پرلیت، مخلوط کوکوپیت و ماسه نسبت 1:1 و مخلوط کوکوپیت، ماسه و پرلیت به نسبت 1:1:1 بودند قلمه های به طول 20-15 سانتی متر در دو ماه مرداد و مهر از گیاهان مادری بالغ تهیه شدند و پس از تیمار با غلظت های مختلف اکسین در بسترهای کشت قرار گرفتند. در این آزمایش صفات درصد قلمه های ریشه دار شده، تعداد ریشه در هر قلمه، میانگین طول ریشه، طول بلندترین ریشه، وزن تر وزن خشک ریشه، درصد قلمه های خشک شده، تعداد و طول شاخه هار جدید، تعداد برگ جدید و درصد زنده مانی پس از انتقال قلمه های اندازه گیری شد. در بخش آزمایشگاهی نیز قلمه های تک گره ساقه به قطر 75/0-5/0 سانتر متر در محیط های کشت ریزازدیادی با ترکیبات مختلف هورمونی کشت شدند. نتایج حاصل از تجربه واریانس داده های حاصل از بخش گلخانه ای نشان داد که اثر بستر کشت و اسید ایندول بوتیریک بر رور صفات درصد قلمه های ریشه دار شده، تعداد ریشه در هر قلمه، میانگین طول ریشه، طول بلندترین ریشه، وزن تر وزن خشک ریشه و درصد قلمه های خشک شده معنی دار است و بیشترین میانگین ها در این صفات غلظت های 2000 و 4000 پی پی ام اسید ایندول بوتیریک مشاهده شد و بهترین بستر نیز بستر مخلوط کوکوپیت و پرلیت می باشد. زمان نیز روی ریشه زایی قلمه های اثر معنی داری داشت و بهترین ریشه زایی مربوط به ماه مرداد بود. در کشت درون شیشه ای، تک گره ها ریشه زایی نداشتند.
حسن برآوردی غلامعلی رنجبر
سرو کوهی (l. juniperus excelsa) گیاهی با رشد بسیار بطئی و متعلق به خانواده سرو (cuperssaceae)، دارای خصوصیات دارویی و سرشار از روغن های معطر است که در صنعت داروسازی و عطر سازی بسیار با ارزش تلقی می شود. به منظور بررسی مسائل مربوط به باززایی گیاه سرو کوهی آزمایشی با استفاده از ریزنمونه جوانه های جانبی و برگ در شرایط درون شیشه ای صورت گرفت. آزمایش کالوس زایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در سال 1393 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. ریزنمونه های جوانه جانبی و برگی جهت القاء کالوس در محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (ms) و محیط کشت اختصاصی گیاهان چوبی (wpm) همراه با غلظت های مختلف کاینتین (0، 0/1 و 0/2 میلی گرم در لیتر)، 2,4-d (0، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر) و naa (0، 2، 3 و 4 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. برای ریز نمونه جوانه جانبی بالاترین میانگین وزن کالوس در محیط wpm حاوی 2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/1میلی گرم در لیتر ، بیشترین میانگین قطر کالوس در محیطwpm حاوی2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/1میلی گرم در لیتر و بیشترین میانگین درصد کالزایی نیز در محیط wpm دست 2,4-d به میزان 3 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2 میلی گرم در لیتر بدست آمد. برای ریز نمونه برگ بالاترین میانگین وزن کالوس در محیط wpm حاوی2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2میلی گرم در لیتر ، بیشترین میانگین قطر کالوس در محیطwpm حاوی 2,4-d به میزان 4 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2میلی گرم در لیتر و بیشترین میانگین درصد کالزایی نیز در محیط wpm حاوی 2,4-d به میزان 3 میلی گرم در لیتر در ترکیب با کاینتین به میزان 0/2 میلی گرم در بدست آمد.همچنین برای بازایی از کالوس های این گیاه از هورمون های سیتوکینین (kin و bap) هر کدام در 12 سطح (0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/5، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 میلی گرم در لیتر)، اکسین(naa) در 9 سطح (0، 02/0، 0/04، 0/06، 0/08، 0/25، 0/5، 0/75 و 1 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با سیتوکینین(kin و bap) هر کدام در 12 سطح (0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/5، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 میلی گرم در لیتر) و هورمون ba در 4 سطح (0/25، 0/5، 0/75 و 1 میلی گرم در لیتر) مورد آزمایش قرار گرفت که هیچ گونه اندام زایی در آنها صورت نگرفت.