نام پژوهشگر: حسین شهامی

بررسی امکان تولید بیوسورفکتانت از گونه سودوموناس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشکده مهندسی شیمی 1386
  حسین شهامی   فرشته نعیم پور

سورفکتانتها مواد فعال سطحی هستند که توانایی کاهش کشش سطحی، امولسیون کنندگی، قدرت شویندگی ، قابلیت ترکنندگی و کف کنندگی را دارا می باشند. بیوسورفکتانتها، سورفکتانتهای تولید شده توسط میکروارگانیسمها، بدلیل زیست تخریب پذیر بودن، سمیت کمتر و موثر تر بودن در فرآیند زیست درمانی، همواره مورد توجه بوده اند. رامنولیپیدها از مهمترین بیوسورفکتانتها بشمار می آیند که توسط سوشهای مختلفی از باکتری سودوموناس آئروجینوزا تولید می گردد. در این پروژه چهار سوش 1430، 1599، 1074 و 1310 از باکتری فوق، موجود در کلکسیون میکروبی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران بمنظور شناسایی سوش برتر مولد بیوسورفکتانت، مورد بررسی قرار گرفته و فعالیت سطحی و توانایی امولسیون کنندگی آنها ارزیابی شد. بررسیهای اولیه نشان داد که هر چهار سوش به تست فعالیت همولیتیک پاسخ مثبت می دهند. همه سوشها قادر به رشد در محیط کشت با منبع کربنی گلوکز بوده ولی مشخص شد که میزان رشد گونه 1599 حدودا نصف سوشهای دیگر می باشد. قطر منطقه شفاف در تکنیک گسترش روغن بعنوان معیاری در بیوسورفکتانت تولید شده برای سوشهای 1074، 1310 , 1430 بترتیب برابر 25، 12 و 8 سانتیمتر بدست آمد. خاصیت امولسیون کنندگی گازوئیل فقط در سوش 1310 و بمقدار 75? مشاهد گردید. سوش 1599 تنها گونه ای بود که هیچگونه فعالیت سطحی از خود نشان نداد. لذا سوش 1310، بعنوان سوش برتر مولد بیوسورفکتانت در بین باکتریهای تست شده شناسایی گردید. منبع نیترات با غلظت 5 گرم بر لیتر بعنوان منبع نیتروژنی برتر نسبت به آمونیوم و اوره برای سوش 1310، بعنوان سوش برتر مولد بیوسورفکتانت در بین باکتریهای تست شده شناسایی گردید. منبع نیترات با غلظت 5 گرم بر لیتر بعنوان منبع نیتروژنی برتر نسبت به آمونیوم و اوره برای سوش 1310 بر مبنای غلظت مناسب گلوکز (20 گرم بر لیتر) شناسایی گردید. منابع روغنی شامل روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن سویا و گلیسرول بعنوان منبع کربن در محیط کشت تولید بیوسورفکتانت برای هر چهار باکتری استفاده گردید و مشاهده گردید که سوش 1310 بهترین تولید کننده با قطر منطقه شفاف 40 سانتیمتر می باشد. از روش تاگوچی برای طراحی محیط کشت بهینه سوش 1310 استفاده گردید و اثرات غلظتهای منابع گلوکز، نیترات سدیم، فسفات (k2hpo4 و kh2po4) و سولفات آهن مورد بررسی قرار گرفت. نهایتا جواب روش تاگوچی بترتیب 3، 2، 1، 20 , 02/0 گرم بر لیتر بدست آمد. این جواب مورد آزمایش قرار گرفت و توانست قطر منطقه شفاف به میزان 20 سانتیمتر را ایجاد کند.