سکونتگاه انسانی زمانی خوب است که سلامت و بهزیستی افراد و بقاء موجودات زنده محیط خود را تأمین کند. بسیاری از جنبه های سلامتی در سکونتگاه های انسانی به ساختارهای اجتماعی بستگی دارد اما نمی توان نقش عوامل کالبدی محیط را در تأثیرگزاری بر جنبه های سلامت در زیستگاه انسانی را منکر بود. هدف از این پژوهش بررسی عوامل محیطی (اجتماعی و کالبدی) تأثیر گذار در ایجاد محله سلامت می باشد. سلامت، از ارکان اصلی توسعه پایدار و بخش جدایی ناپذیر برای شکوفایی و ارتقای کیفیت زندگی است. هر جامعه زمانی از پویایی و نشاط برخوردار خواهد بود که شهروندان آن از سلامت جسمی و روانی مطلوب برخوردار باشند. یافته های این تحقیق نشان می‏دهد که اصولی نظیر هویت، سرزندگی، دسترسی، تنوع، تأمین خدمات و امنیت، پاکی و زیبایی محیط زندگی و... معیارهای پایداری یک محله به شمار می آیند. اما این معیار ها در محله بحرین دورود دیده نمی شود و یا دارای نقشی کمرنگ است. بنابراین در این پایان نامه سعی شده تا با بررسی محله، عوامل و مولفه های پایداری و سلامت در محله را نسبت به محله بحرین مورد ارزیابی قرار داده و ضمن بررسی مشکلات موجود در محله مورد مطالعه، راهکارهایی در جهت رشد و بهبود سلامت زیستی ساکنین ارائه شود. در نتیجه هدف طراحی مکانی در تعامل با مردم و برای مردم محله می باشد. ایجاد مکانی برای بالا بردن کیفیت فضا و حس تعلق به آن، اتفاقی که در درون کالبد معماری جریان دارد. در این صورت با آماده سازی فضا، رسیدن به هدف نهایی میسر می شود؛ " سلامت فردی" که همانا به "سلامت جامعه" منتهی می گردد.

چکیده یکی از معضلات شهرهای امروز، بافت های فرسوده پراکنده در سطح شهرند که از منزلت اجتماعی و اعتبار پایینی نزد ساکنین شهر برخوردارند؛ بنابراین بافت فرسوده تنها راه تامین مسکن اقشار کم درآمد و مهاجرینی است که قدرت خرید مسکن در سایر مناطق شهر را ندارند. همه این مسائل می توانند زمینه ساز آسیب های اجتماعی ای چون فرار ، طلاق ، اعتیاد ، خشونت ، روسپیگری و دیگر مشکلات و بزهکاری ها شوند. این مشکلات تا جایی پیش خواهند رفت که ساکنان این محلات با به وجود آمدن گتوهای مختلف و حتی به رغم توان مالی، به راحتی تمایلی به ترک محله یا تغییر محل زندگی خود نداشنه باشند، زیرا این محلات را امن دانسته و می توانند به اعمال خلاف خود ادامه دهند. شرایط را نباید برای رواج و گسترش این معضلات بازگذاشت و می بایست با برنامه ریزی صحیح و اصولی و تلاش برای نهادینه کردن ارزش های فرهنگی و سوق دادن ساکنین محله به سمت هنجارهای اجتماعی، در راستای رفع این موانع و معضلات گام برداشت. همچنین از آن جایی که در پارادایم های جدید توسعه، رویکردهای محله محور مورد تاکید قرار گرفته اند، این پژوهش را در مقیاس محله ای تعریف نموده و با طراحی ای که صورت خواهم داد، با بالا بردن هرچه بیش تر رفاه اجتماعی و فرهنگ عمومی، به دنبال نیل به هدف کاهش آسیب های اجتماعی یکی از محلات پرمعضل شهر بندرعباس به نام شاه حسینی هستم. مطالب این رساله در 7 فصل کلی (شامل دو قسمت اصلی شناخت و طراحی) آورده شده است، که این فصول عبارتند از: فصل 1 : کلیات تحقیق فصل 2 : چارچوب مفهومی و پایه های نظری فصل 3 : شناخت بستر طراحی فصل 4 : تدوین راهبردهای طراحی فصل 5 : بررسی نمونه های مشابه فصل 6 : برنامه فیزیکی طرح فصل 7 : طرح نهایی و ارائه راهکارها واژگان کلیدی: فرهنگ – مرکز محله – آسیب اجتماعی – بافت فرسوده – جرم – اوقات فراغت- محله شاه حسینی

ر این پژوهش تحقیقی اصول کاری بر این است که مخاطب عام و خاص را در بر گیرد پس ما در ابتدا و در فصل اول به تبیین موضوع و روشن شدن سوال پژوهش و چگونگی رسیدن به جواب مساله می پردازیم سپس بعد از روشن شدن کلیات مساله در ادامه به پرداختن به کلیات خود پژوهش مشغول می شویم در این راستا و در فصل دوم ابتدا به تبیین تعاریف اولیه ی معماری و طبیعت و چگونگی ارتباط انسان با آنها می پردازیم. در این فصل هدف اصلی ، آشنایی مخاطب با زمینه ی اصلی موضوع می باشد. امید این است که خواننده در پایان این فصل با مفهوم معماری ، طبیعت ، مکان ، فضا ، رابطه ی انسان با محیط و سایر مفاهیم مقدماتی آشنا شده باشد. در این فصل می کوشیم تا همگی خوانندگان با تعریفی یکسان از این لغات در ذهن خود به سراغ فصل بعد روند. آغاز این فصل با طرح یک سوال شروع می شود که چگونه می شود بین انسان ، طبیعت و معماری پیوندی پیدا کرد؟ در فصل بعد به معماری پایدار ، چگونگی پیدایش و روند گسترش آن می پردازیم. معماری پایدار که به نسبت بحث جدیدی در معماری به خصوص در کشور ما ایران است شامل معیارهای طبیعی ، فرهنگی و فناوری می باشد که هرکدام از این معیارها زمینه های مختلفی را مورد توجه قرار می دهد که به تفصیل به آن ها خواهیم پرداخت. پس از آشنایی با معماری پایدار و هدف از ایجاد آن با مولفه ها ، شاخص ها ، انواع روش ها و در نهایت زیرمجموعه های آن آشنا می شویم. در پایان این فصل انتظار می رود مخاطب با این نهضت نو آشنا شده باشد. بعد از پرداختن به کلیات باید به مبانی نظری پژوهش خود روی آوریم پس حال که با مفاهیم مقدماتی و همچنین مبانی طراحی پایدار آشنا شدیم ، با نگاه تخصصی تر به ادامه موضوع می پردازیم. فصل چهارم به چگونگی طراحی بر اساس شاخص های پایداری اختصاص دارد. در این فصل با توجه به موضوعات مطرح شده در دو فصل پیشین به ارائه راهکاری عملی جهت طراحی پایدار یک مکان پرداخته میشود. در فصل چهار سرآغاز طرحی مطرح می شود که باعث آشتی دوباره ی معماری و در نتیجه بنای ما با طبیعت شود... اما در فصل پنجم کمی موضوع بحث تغییر کرده و در آن اصول طراحی مجتمع -های فرهنگی و تفریحی ، سابقه ی آن در کشورمان و نمونه های موردی موفق داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد و مبانی نظری ما از نوع طرح به ساختمان طرح تغییر موضوع می دهد، در ادامه بستر طرح مورد بررسی قرار می گیرد. در نتیجه ی کار و در نهایت در فصل شش طراحی یک مجموعه ی فرهنگی تفریحی همسو با طبیعت در سایت موجود و باتوجه به شرایط محیطی جهت آشتی معماری و معماران با طبیعت به وسیله ی طراحی پایدار ارائه می شود.

نگهبانی و گرامیداشت زیست بوم در گذر قرن ها همواره برای ایرانیان وظیفه ای بزرگ و مقدس دانسته می شده است. بسیاری از آیین ها و جشن های ایرانی گذشته از باورهای دینی و اساطیری، از پدیده های طبیعت الهام گرفته شده است و همگی در جهت حفظ و احترام به طبیعت و محیط زیست است. بعد از ورود اسلام به ایران نیز در آیات و روایات متعددی بر احترام به طبیعت و محیط زیست تاکید شده است. در عین حال صنعت گردشگری و معماری از جمله موضوعاتی هستند که در ایران پیشینه ای بسیار قدیمی دارند. در دنیای معاصر ما صنعت گردشگری به دلایلی از جمله گسترش شهرنشینی، گسترش تقاضای سفر، افزایش اوقات فراغت، پیشرفت های بسیار در عرضه این صنعت و امثال این ها اهمیتی بسیار یافته است. اما متأسفانه صنعت گردشگری کشورمان امروزه حتی با وجود جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی بسیاری که دارد بسیار ضعیف است. از سویی دیگر معماری عامل تأثیرگذاری در صنعت گردشگری هر منطقه است. این تأثیرگذاری از دو دیدگاه قابل بررسی است. اول از لحاظ جاذبه های تاریخی و دوم از لحاظ تأمین زیرساخت های مورد نیاز گردشگران. از آنجا که صنعت گردشگری در هر منطقه می تواند در اقتصاد آن منطقه نقشی بسزا داشته باشد و باعث پیشرفت یا عدم پیشرفت منطقه گردد، لذا هدف این مجموعه با روش بررسی موارد مشابه و نیز نیازسنجی در منطقه مورد نظر طراحی مجموعه اکوتوریستی در حاشیه شمالی آب های خلیج فارس با تاکید بر مسئله آب و اهمیت آن می باشد. انتظار می رود به عنوان نتابج تحقیق جهت رشد صنعت گردشگری در منطقه راهکارهایی ارائه شود.

مرکز تعامل ادیان الهی، لازمه نظم نوین جهانی وحدت جهانی در پرتو سیاست، انتقاد وصنعت روبناست و تنها اصلی که میتواند نظام هماهنگ جهان را تامین کند، چیزی جز وحدت عقیده معتقدان نیست مرکز تعامل بین ادیان که در این رساله مورد پژوهش قرار گرفته است، همواره در طول تاریخ و در مواجه بین فرهنگ ها مطرح بود. و لزوم آن احساس شده است. ولی در قرن حاضر به دلیل تغییرات کلی و دگرگون شدن اوضاع، این موضوع به صورت یک ضرورت تاریخی در آمده است. خود موضوع یعنی وجود تعامل ادیان ذکر شده و امر گفت وگو بین ادیان امری بسیار مهم است. چراکه عقاید و آرا در نزد پیروان فوق مختلف وموجبات سردرگمی بیشماری شده وازآنجا که این گفت وگو پیش نیاز صلح جهانی نیز محسوب می شود(خاتمی88) پس به خودی خود حائز اهمیت است. این رساله می کوشد تا محملی برای این تعامل بیافریند و در پس این تعامل، گفتگو، شناخت، جستجو گر پیوندی منطقی در بین ادیان ذکر شده در ایران باشد و یکی از مهمترین علل ایجاد این مرکز برقراری صلح و ایجاد رابطه بین پیروان ادیان است تا همه در کنار هم بتوانند بسیاری از مشکلات وسوء تفاهم ها که حاصل کنش و واکنش ملتهای مختلف نسبت به بحث دین است را پاسخگو باشد و همچنین دستیابی به مجموعه ایست که بتواند در قالب یک کالبد برای تعامل میان ادیان یا مذاهب مختلف (شیعه وزرتشت) با یکدیگر فضایی بهینه را مهیا کند. در روند رسیدن به سیره ی طراحی بعد از انجام مطالعات پیرامون ادیان از طریق مطالعات کتابخانه ای ، مقاله ها ، اینترنت ، مصاحبه ، تحقیقات میدانی ، به طول انجامید، این نتیجه حاصل می شود که درمجموعه ی مورد نظر هیچ دینی قصد غلبه بر دیگری را ندارد و همه ی ادیان در کنار هم هستند لذا با چنین طرحی فضای اختصاص یافته به هر یک به اندازه ی دیگری خواهد بود و توجه به این امر در اولویت است که هر جزء فضایی به خودی خود یک فضای تعامل است یعنی یک فضای سیال است گوشه گوشه اش می تواند هدف پروژه را دنبال کند و قرارگیری مذهب ایده ها در کنار هم، می تواند مجموعه ای را تشکیل دهد که بر آنچه خواسته شده نزدیک باشد. یعنی فضا ای بی طرف برای تعاملات دینی و در آخر آنچه که در این میان به مجموعه جلا و معنویت می بخشد انتخاب مکانی مناسب برای بر قراری تعامل است. و به همین منظور سایتی در شهر یزد در محله فهادان انتخاب گردیده که این سایت در طرح تفصیلی برای تولیدی بایر منظور گردیده است. دلیل این انتخاب تقریبا تمامی دستورات اسلامی(شیعه وزرتشت)مرتبط با ساخت و ساز آثار معماری در شهر اسلامی موضوع تحقیق اجرا گردیده که این مجموعه دارای عملکرد های زیر می باشد: همایشی- پژوهشی -نمایشی- اداری -رفاهی وخدماتی و... بدین ترتیب، یک شهر اسلامی را می توان آینه تمام نمای فرهنگ مسلمانانی دانست که آن را فرم داده و در آن زندگی می کنند.

آب ، از گذشته های دور نقش حیاتی در زندگی انسانها داشته است ، رودخانه ها و دریاچه ها همواره انسان را به سوی خود جلب می نموده است. امروز نیز در معماری و طراحی های منظر نقش بسزایی را بازی می نماید. آب در حالات مختلف تاثیرات متفاوتی بر روی انسان دارد و هر کس به فراخور سن خویش بهره روانی خاص خود را می برد.آب درون استخرها که ترکیبات آنها با درختها و زیبایی های طبیعت باعث آرامش و راحتی روح انسان و توازن زیست شناختی او می شود. آب جاری در رودخانه ها و کانالها، با جریان دایمی و پویا شوق حرکت را در آدمی زنده می کند. آب در آبشار ها حالتی دیگر را در آدمی بیدار می کند، عظمت آبی که جاری است، هیجان زائدالوصلی را در آدمی به وجود می آورد. استفاده از حالات متفاوت آب در طراحی و معماری به منظور ایجاد احساسات مختلف، یکی از مبانی طراحی عناصر معماری آبی-از جمله موزه های آب- است. آنچه در مورد بشر عصر حاضر نگران کننده می نماید، این است که مبادا برای گذراندن اوقات فراغت خود، در بند سرگرمی های غیرفعال حبس شود و از مواهب طبیعی دور بماند. پیدا نمودن وسیله ای برای گذر کردن، مقابله و یا زندگی کردن در کنار آب دریا، رودخانه یا برکه، مبارزه ای است که پذیرفتن مخاطرات آن همواره تخیل انسان ها را بارور کرده و به غلیان آورده و این تخیلات باعث پیشرفت هایی در نحوه برخورد با آب گشته است . نشانه های خلاقیت و سازندگی انسان در رابطه با آب مانند پل، گذرگاه، ساحل، بندر، فانوس دریایی ، اسکله و غیره یی شمار بوده و این خود باعث شده است تا همواره انسان با آب رابطه ای مطمین و سازنده دهشته باشد.(مثالی امینی، 1387: 9) در عین حال ایران کشوریست که به گفته بسیاری از کارشناسان بسیاری مواهب طبیعی را در پهنه خود داراست و زمینه ایجاد فضاهایی به عنوان تامین زیرساختهای مورد نیاز گردشگران در این پهنه وجود دارد که اگر این گونه زیرساختها تامین شود با جذب هرچه بیشتر گردشگر رشدصنعت گردشگری و در پی آن رشد اقتصاد کشور را در پی خواهد داشت. با توجه به آنچه بیان شد ، با هدف ارتباط هرچه بیشتر مردم با طبیعت و مخصوصا موهبت طبیعی آبهای خلیج فارس، طراحی مجموعه اکوتوریستی با هدف ایجاد فضایی آموزشی، تفریحی ،تحقیقاتی برای عموم مردم با رویکرد شناخت آب مورد توجه قرار گرفت.