نام پژوهشگر: فیّاض زاهد
محمد رشیدی فیّاض زاهد
اصطلاح جنگ سرد توسط برنارد باروک، سیاستمدار آمریکایی ابداع شد. پس از جنگ جهانی دوّم، بر سر مسائلی چون سرنوشت آلمان، اروپای شرقی و... اختلافاتی بین آمریکا و هم پیمانانش با شوروی پدیدآمد که باعث جنگ تبلیغاتی وسیعی با یکدیگر شد. این جنگ در واقع یک نوع جنگ روانی و تبلیغاتی بین شوروی و کشورهای کمونیست از یک طرف و کشورهای بلوک غرب از سوی دیگر بکار برده شد. در این جنگ کشورهای متخاصم به جای توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبلیغات و عملیات روانی و همچنین انعقاد پیمانهای نظامی و همچنین اقتصادی می کردند که هریک به نوعی می کوشید که خود را قوی و کشور متقابل را ضعیف نشان دهد. در این میان کشورهای بلوک شرق و غرب، پیمانهای متعددی علیه هم منعقد کردند که انعقاد پیمانهای ناتوـ سیتو و پیمانهای دو جانبه آمریکا با کشورهای جهان سوم و محاصره بلوک کمونیست و نیز پیمان ورشو در شرق، از جمله عوارض و جنبه های دیگر جنگ بشمار می آیند که در این حین ابتدا به نقشی پیمانهای نظامی در امنیت بین الملل اشاره کرد که باعث دسته بندیهای سیاسی- نظامی در بسیاری از نقاط جهان به ویژه اروپای غربی، خاورمیانه و جنوب شرق آسیا کشیده شد. بحرانهایی از قبیل ساخت دیوار برلین (1989ـ 1961)ـ جنگ دو کره (1950ـ 1953) ـ جنگ ویتنام (1959ـ 1975) بحران موشکی کوبا (1962م) و... روبرو شد که هر لحظه امکان یک جنگ جهانی را ایجاد می کرد و همچنین در حوزه های فناوری و توسعه علوم نظامی از قبیل ساخت جنگ افزارها و... و حتی سینما و ادبیات خاصه در بحث جاسوسی رمانهای زیادی از سوی نویسندگان نوشته شد. در واقع این پیمانها یک نوع چتر امنیّتی در اروپا را شکل داده بود چرا که آمریکا بدلیل موقعیت جغرافیایی از این مصونیت برخوردار بود.