نام پژوهشگر: مهرداد دریجانی
علی اکبر جبازی بهروز اسکویی
شناسایی و برآورد مشخصات مخازن زمین گرمایی در هر کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است. بسیاری از کشورها حتی با دارا بودن سوخت های فسیلی بخشی از انرژی مورد نیازشان را از منابع زمین گرمایی تهیه می نمایند. از جنبه های گوناگونی نظیر پاک و تجدیدپذیر بودن برای تولید الکترسیته و استفادهای صنعتی و درمانی، انرژی زمین گرمایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. روش مگنتوتلوریک (mt)، یکی از روشهای الکترومغناطیسی (em) است که با استفاده از میدانهای مغناطیسی و الکتریکی طبیعی متغیر با زمان بر روی سطح زمین، برای به تصویر درآوردن هدایتهای ویژه پوسته و گوشته بالایی بهکار گرفته میشود. اندازه گیری های mt اطلاعات مفیدی را در مورد نحوه توزیع مقاومت ویژه الکتریکی در زیر سطح زمین فراهم می آورد. در سیستم های زمین گرمایی، مقاومت ویژه مخزن معمولا کمتر از مقاومت ویژه سنگ هایی است که آن ها را در برمی گیرند. درنتیجه، بیشتر سیستم های زمین گرمایی هدف های مفیدی برای اکتشافات به روش mt بوده است. در این پژوهش برای بررسی ساختار زمین گرمایی ناحیه محلات یک پروفیل مگنتوتلوریک بر روی پهنه زمین گرمایی با ساختارهای زمین شناسی متفاوت عبور داده شده است. مولفه های میدان های الکتریکی و مغناطیسی در طول پروفیل و در 12 نقطه اندازه گیری شدند؛ پردازش داده ها و برگردان یک بعدی با رهیافت عرضه شده پدرسون برای داده های هر ایستگاه صورت گرفت. با استفاده از برگردان دو بعدی داده ها mt در برنامه متلب از روش المان محدود توسط کد mt2invmatlab یک مدل سازی وارون برای محاسبه پاسخ دو بعدی ساختارهای زمین شناسی به کار برده شد. نتایج به دست آمده از برگردان هدایت الکتریکی، ساختارها را در توافق خوبی با داده های زمین شناسی ناحیه مشخص کرده است. مدل دو بعدی از ترکیب دو مد te+tm به خوبی نشان دهنده یک ساختار زمین گرمایی شامل منبع، مخزن، سنگ پوش و گسل ها است. سنگ پوش موجود از جنس شیل های سازند شمشک (ژوراسیک) است که در عمق حدود 100 تا 800 متری سطح زمین قرار دارد. مخزن زمین گرمایی منطقه از جنس سنگ های آهکی پرمین و کرتاسه است که از عمق حدود 800 تا 2000 متری قرار می گیرد. منبع زمینگرمایی از جنس توده نفوذی آذرین (به احتمال گرانودیوریت ائوسن) است که در اعماق 2 تا 8 کیلومتری قرار دارد.