نام پژوهشگر: علی رحمانی فیروزجائی
سیما پورحسین قادری بایرامعلی محمدنژاد
برآورد سیل ناشی از یک بارش، همواره یکی از مسائل مهم در علم هیدرولوژی بوده است. پیشرفت های علمی اخیر باعث پیدایش و تکامل مدل های هیدرولوژیکی متعددی در زمینه کنترل سیلاب، مدیریت منابع آب، بررسی تغییرات آب و هوایی و بررسی موارد گوناگونی در حوضه های آبخیز شده است. در مطالعه حاضر از نرم افزار wms (watershed modeling system) و تکنیک (gis) ، و مدل هیدرولوژیک (hec-hms) و نیز روش های تحلیل آماری، به مطالعه سیل خیزی حوضه آبخیز نازلوچای ارومیه و ارزیابی آن در برآورد هیدروگراف سیل طرح پرداخته شده و سپس با استفاده از آمار بارندگی و دبی موجود، بارش-رواناب این حوضه شبیه سازی شده، نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و نتایج مدل با آمار مشاهداتی ایستگاه هیدرومتری آباجالوسفلی و تپیک مقایسه شده است. در این فرآیند از روش های scs و کلارک و اشنایدر برای تبدیل بارش مازاد به رواناب استفاده شده است. مقایسه آماری بین هیدروگراف مشاهده ای و شبیه سازی نشان داد که مقادیر متوسط ضریب همبستگی (r) در روش اشنایدر، دارای بالاترین مقدار می باشد و مقادیر متوسط ریشه میانگین مربعات خطا (rmse) روش کلارک، دارای کمترین میزان خطا می باشد و مقایسه بین مقادیر متوسط شیب خط رگرسیون (?) در مرحله ارزیابی مدل، نشان داد که روش کلارک، به مقدار واقعی نزدیک تر می باشد. برای بررسی میزان حساسیت پارامترهای ورودی مدل، میزان پارامترهای تلفات اولیه و شماره منحنی(cn) تغییر داده شد و نتایج بررسی شد و اثر آن بر دبی اوج سیل و حجم رواناب تعیین گردید. حساسیت مدل به تغییرات تلفات اولیه در هر سه روش scs و کلارک و اشنایدر خیلی کم می باشد اما تأثیر تغییرات شماره منحنی از تلفات اولیه بیشتر می باشد. به منظور ارزیابی مدل بارش-رواناب و صحت سنجی آن، نتایج مدل با نتایج تحلیل آماری ایستگاه هیدرومتری آباجالوسفلی به ازای دوره بازگشت های مختلف مقایسه شده است که خیلی نزدیک به هم بوده و متوسط خطا در حدود 11درصد می باشد.