نام پژوهشگر: حسن رضادوست
سیما نجفی قامت زهرا طالب پور
امروزه ستون های یکپارچه (monolithic) به دلیل روند ساخت راحت، کارایی و سرعت های جداسازی بالا و در نتیجه زمان های آنالیز کوتاه تر نسبت به ستون های انباشته (packed)، توسعه ی فراوانی برای استفاده در سیستم های کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (hplc)، فوق بالا (uhplc) و نانوکروماتوگرافی مایع (nano-lc) یافته اند. هدف از این پروژه دستیابی به تکنولوژی ساخت ستون های یکپارچه ی لوله باز و میله ای به همراه ارزیابی توان جداسازی آن ها است. در قسمت اول ستون لوله باز سیلیکایی یکپارچه (sc) به روش سل-ژل و هم چنین ستون لوله باز پلی متیل متاکریلات (pmmac) به روش پلیمریزاسیون رادیکال زنده، به صورت در محل ساخته شدند. ساختار شیمیایی فازهای ساکن ساخته شده با بررسی طیف بینی مادون قرمز تبدیل فوریه (ft-ir)، تایید شدند. همچنین برای تعیین اندازه حفره ها و توزیع آن ها از تخلخل سنج جیوه ای، میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem)، میکروسکوپ نیروی اتمی (afm) و استرئو میکروسکوپ کمک گرفته شد. اندازه حفره های جریانی در حدود µm 5/2 و اندازه حفره ها مزو در حدود nm 12 به دست آمد. بررسی کارایی جداسازی ستون های ساخته شده با متصل نمودن آن ها به دستگاه uhplc و تزریق برخی از آمینواسیدها (فنیل آلانین، تیروزین، لیزین و تریپتوفان) و داروهای مهار کننده (کارودیلول و پروپالول) با روش کروماتوگرافی آب دوستی hydrophilic interaction chromatography)) انجام گرفت. بررسی بیشتر خصوصیات ستون های ساخته شده با تغییر درصد استونیتریل در فاز متحرک و سرعت جریان آن و دنبال کردن تغییرات فشار برگشتی و زمان بازداری صورت گرفته است. در نهایت منحنی واندیمتر برای یکی از ترکیبات هدف رسم گردید. علاوه بر این ستون سیلیکایی لوله باز ساخته شده، به عنوان ستون سیستم lc-ms برای جداسازی پروتئین a مورد استفاده قرار گرفت. در قسمت دوم این پایان نامه ستون های میله ای یکپارچه نیز در دو نوع سیلیکایی (sr) با روش سل-ژل درون قالب و پلیمری پلی پلی استایرن – دی وینیل بنزن (padvbr) به صورت در محل، ساخته شدند و ویژگی های ساختاری هر کدام بررسی گردیدند. فاز ساکن سیلیکای میله ای بعد از ساخت پوشش دار گردید. به منظور ارزیابی خصوصیات کروماتوگرافی فاز ساکن سیلیکای میلهای یکپارچه ساخته شده، برخی مشتقات بنزن با روش کروماتوگرافی فاز نرمال به ستون تزریق شد و جدایی نسبی مناسبی برای این ترکیبات به دست آمد. ویژگی های کروماتوگرافی ستون padvbr با روش کروماتوگرافی فاز معکوس توسط ناپروکسن و ایبوپرفن سنجیده شد.فاکتور بازداری برای این دو ترکیب به ترتیب 4/3 و 8/1 به دست آمده و قدرت تفکیک 6/1 محاسبه گردید.