نام پژوهشگر: لنس بومگارد
احسان محجوبی حمید امانلو
به منظور بررسی اثر تنش حرارتی متوسط بر تولید و متابولیسم بره¬های افشاری، از 32 راس بره نر افشاری (5/4 ± 2/33 کیلوگرم) در یک طرح کاملاً تصادفی با دو دوره استفاده شد. در دوره اول همه بره¬ها در شرایط دمایی ایده¬آل قرار داشتند (6/2 ± 6/25 درجه سانتی¬گراد و thi دو و شش دهم ± 72) و به مدت هشت روز در حد اشتها تغذیه شدند. در دوره دوم که نه روز به طول انجامید، 16 راس بره در معرض تنش حرارتی چرخشی (بین 29 تا 43 درجه سانتی¬گراد و thi بیش از 80 در تمام روز و بیش از 85 برای 12 ساعت در روز) قرار گرفتند و 16 راس بره دیگر در شرایط ایده¬آل دمایی باقی ماندند ولی به صورت جفت شده تغذیه شدند (یعنی به اندازه بره¬های تحت تنش خوراک خوردند). در طول آزمایش ماده خشک و آب مصرفی به طور روزانه اندازه¬گیری شدند. تعداد تنفس، دمای راست روده، دمای پوست در محل شانه، کپل، پای جلوی و پای عقب به طور روزانه در ساعت هفت صبح و دو عصر ثبت شدند. مصرف آب در هر دو گروه تنشی (88 درصد) و تغذیه-جفت شده (35 درصد) افزایش یافت (p<0.05). تنش حرارتی دمای پوست در ساعت¬های صبح و عصر در قسمت شانه (3 و 6/10 درصد)، کپل (7/2 و 7/12 درصد)، پای عقب (1/3 و 13 درصد)، پای جلو (3 و 13 درصد) و تعداد تنفس (72 و 124 درصد؛ p<0.01) را افزایش داد ولی تنها دمای راست روده¬ای عصر (54/0 درجه سانتی¬گراد؛ p<0.01) را در بره¬های تنشی بالا برد. غلظت گلوکز پلاسما در دوره دوم (p<0.01) هم در بره¬های تنشی و هم در بره¬های تغذیه-جفت شده کاهش یافت. غلظت¬های پایه¬ای انسولین در بره¬های تغذیه-جفت شده کاهش یافت در حالی که در بره¬های تنشی افزایش یافت (اثر متقابل محیط و دوره؛ p<0.05). غلظت نیتروژن اوره¬ای خون به وسیله محیط و دوره تحت تاثیر قرار نگرفت، ولی nefa در هر دو گروه تنشی و تغذیه جفت-شده در دوره دوم اندکی افزایش یافت (p<0.05). به طور جالبی تنش حرارتی ماده خشک مصرفی را متأثر نکرد، اما افزایش وزن روزانه 36 درصد (p<0.05) در بره¬های تنشی در مقایسه با بره¬های تغذیه جفت-شده کاهش یافت. این نتایج نشان می-دهد اثرات مستقیم تنش حرارتی (نه میانجی¬گری شده به وسیله کاهش ماده خشک مصرفی) بیش از 35 درصد مسئول کاهش عملکرد بره¬ها در تنش حرارتی است.