نام پژوهشگر: ابوذر پایدار
خدیجه صادقی زرقری علی حاجی نژاد
امروزه طرح¬های هادی با هدف ساماندهی و بهسازی بافت کالبدی نواحی روستایی انجام می¬شود و از جمله طرح¬هایی است که با رویکرد ایجاد تحولات کالبدی و بسترسازی زمینه¬ی توسعه و عمران روستایی در ایران تهیه می¬شود. میزان موفقیت طرح¬های هادی اجرا شده و میزان رضایت¬مندی مردم از آنها، یکی از مهمترین موضوعات مورد مطالعه در علم جغرافیای روستایی می¬باشد. همسو با چنین امری، تحقیق حاضر هدف دارد دیدگاه روستاییان و مسئولین را در زمینه میزان موفقیت طرح¬های هادی روستایی و میزان رضایت¬مندی از آن، و دلایل اختلاف دیدگاه مردم و مسئولان در میزان موفقیت طرح¬های کالبدی روستایی تبیین و تحلیل کند. جامعه آماری شامل روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشتخوار می¬باشد و جامعه نمونه شامل 5 روستایی است که طرح هادی آن اجرا شده است. روش تحقیق کمی و کیفی بوده و از روش¬شناسی کیو، و آزمون¬های آماری در محیط spss استفاده شده است. برای گردآوری داده¬ها از روش¬های کتابخانه¬ای، و میدانی با ابزار پرسشنامه و مشاهده استفاده شده است. برای تحلیل نوع ادراک مردم و مسئولان از روش کیو و برای تعیین مطلوبیت شاخص¬های موفقیت طرح هادی از آزمون¬های تحلیل واریانس فیشر و t تک نمونه¬ای استفاده شده است. یافته¬های حاصل از تحلیل روش¬شناسی کیو نشان داد که ادراکات مردم و مسئولان در 4 دسته اصلی قرار می¬گیرند که شامل: موافقین اصلاح طرح¬های هادی؛ موافقین شدید با اجرای طرح¬های هادی با روند فعلی؛ موافقین متعادل با اجرای طرح هادی؛ مخالفین اجرای طرح¬های هادی. لذا مردم و مسئولان دارای ادراکات متفاوتی می¬باشند. بر این اساس نتیجه می¬گیریم فرضیه اول تحقیق تأیید می¬شود. همچنین یافته¬های حاصل از تحلیل واریانس فیشر نشان می¬دهد که؛ تأثیرگذاری طرح¬های هادی در اکثر زمینه¬ها منفی می¬باشد و تنها در دو زمینه تسهیل حمل و نقل و کیفیت¬بخشی به ظاهر معابر روستایی مثبت بوده¬است. همچنین یافته¬های حاصل از آزمون on sample t-test برای آزمون فرضیات دوم تا پنجم نشان داد؛ شیوه و نوع ادراک محیطی مردم و مسئولان مهمترین عامل موثر بر وجود اختلاف نظر بین مردم و مسئولان در مورد تأثیربخشی و کارایی طرح¬های هادی اجرا شده در نواحی روستایی می¬باشد.
طلعت دادوند علی حاجی نژاد
یارانه، یکی از انواع سیاست¬های حمایتی و ابزار اقتصادی¬ است که در کشورهای مختلف برای حمایت از اقشار کم¬درآمد و همچنین بهبود توزیع درآمد، به¬کار می¬رود. مقصود از هدفمند نمودن یارانه¬ها، تثبیت قیمت¬ها، توزیع بهتر درآمد، هدفمند نمودن به¬کارگیری منابع کمیاب و کاهش شکاف دهک¬های درآمدی است. طی دهه¬های 1970 و 1980 میلادی، پرداخت یارانه از سوی بعضی از کشورها انجام گرفت. در ایران، هدفمندی یارانه¬ها، از سال 89 در دولت نهم انجام گرفت؛ ولی مطالعات زیادی در مورد اثرات اقتصادی و اجتماعی آن انجام نشده است. در پاسخ به این نیاز، پژوهش حاضر به بررسی اثرات پرداخت¬های نقدی یارانه¬ها بر شاخص-های اقتصادی و اجتماعی خانوار روستایی از دیدگاه مردم و مسئولان پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات یارانه¬ها و تبیین دیدگاه¬های مردم و مسئولان در دهستان گلیان از توابع شهرستان شیروان می-باشد. جامعه مورد مطالعه با توجه به سرشماری 90 از میان 6309 نفر؛ با استفاده از فرمول کوکران 308 نفر از میان مردم عادی و 40 نفر مردم عادی، مسئولان و متخصصان روستایی، برای پرسشنامه کیو و 50 نفر مسئولان روستایی انتخاب شد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است؛ همچنین از روش q و آزمون¬ آماری¬ t تک نمونه¬ای در محیط نرم¬افزار spss برای تحلیل داده¬ها استفاده شده است. نتایج تحقیق در رابطه با فرضیه اول، نشان داد طرح هدفمندی یارانه¬ها توانسته است بعضی شاخص¬های اقتصادی را ارتقا بخشد. در رابطه با فرضیه دوم نتایج نشان داد طرح هدفمندی یارانه¬ها نتوانسته است زمینه¬های ارتقای شاخص¬های اجتماعی را فراهم سازد. براساس نتایج بدست آمده از بکارگیری روش کیو- که ادراکات جامعه نمونه را بررسی می¬کند- میان ادراکات مردم و مسئولان در مورد چگونگی اثرات طرح هدفمندی یارانه¬ها تفاوت¬هایی وجود دارد که پاسخگویان در 4 گروه قرار گرفتند. ادراک غالب مربوط به ادراک نوع c یا موافقین اصلاح طلب می¬باشد که موافق تداوم اجرای طرح هدفمندی یارانه¬ها هستند زیرا در گذر زمان تغییرات و اصلاحاتی صورت می¬گیرد که بین طرح هدفمندی یارانه¬ها و زندگی مردم روستایی سازگاری ایجاد می¬شود.