نام پژوهشگر: بیتا مدنی

بررسی دید گاه های شاه اسماعیل ،شاه تهماسب صفوی و علماء در رابطه با نگرش سیاسی و فقهی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  بیتا مدنی   عباسقلی غفاری فرد

دوران فرمانروایی دودمان صفوی برایران،برای هر پژهشگر تاریخ این سرزمین اهمیتی چند سویه دارد یکپار چگی سیاسی ایران که پس از واژگونی حکومت ساسانی از دست رفته بود ،یک بار دیگر به دست صفویان فراهم آمد و ایران یکپارچه ، در کشاکش های سیاسی آن روزگار ،نقشی بسیار با اهمیت یافت . مهم ترین پدیده ای که با آغاز حکومت صفویان در ایران رخ نمود ،رسمی شدن تشیّع و چیرگی تدریجی این مذهب در سراسر ایران بود .صفویان، با استفاده از شیوه های گو نا گون ، در مدت نزدیک به دو سده فرما نروایی ، توانستند تشیّع را در کشور چیرگی بخشند .اصلی ترین پیامد حکومت صفوی در ایران این بود که تشیّع فرصتی تاریخی یابد تا به اوج پیشرفت و شکو فایی برسد و سراسر ایران را در بر گیرد.شیوه هایی که صفویان در این مسیر به کار گرفتند هم سیاسی بود و هم مذهبی . در بعد مذهبی ، این دوبازوی فرهنگی دولت صفوی بودکه باید تشیّع را به توده مردم ارائه می کردو با ایرادخطابه ها ، بر قراری جلسه های درس ، نگارش کتاب ها و تدوین دانش های شیعی ، تشیّع را رواج می داد.هر گز نباید این حقیقت را نادیده گرفت که شمشیر اسماعیل یکم و سختگیری و زور مداری او در ابتدای کار ، اصلی ترین ابزار ارائه تشیّع به مردم ایران بود .ولی پس از چیرگی نسبی تشیّع در میان مردم، این آیین به کسانی نیاز داشت که مردم را در عمل به آن راهنمایی کنند و آموزش و داوری را در سطح امپرا توری صفوی بر عهده گیرند.برای بر آوردن این نیاز ها بودکه فقیهان عاملی به ایران فرا خوانده شدند و این نیاز ها را نیز بر آوردند. البته نمی گوییم که فقیهان عاملی همه نقش فرهنگی ترویج تشیّع در ایران را بر عهده داشتند ، بلکه آن ها نیز به سهم خود، باایرادسخنرانی ها نگارش کتاب ها و آموزش دانش های شیعی دراین زمینه به تکا پوهای در خور نگرشی دست زدند.