نام پژوهشگر: طلیعه طاهری
طلیعه طاهری علیرضا دبیرسیاقی
کنه ولگاریس یک بیماری التهابی مزمن فولیکول های سباسه است که به وسیله کومدون ها، پاپول ها، پوستول ها، کیست ها، ندول ها و در بسیاری از بیماران با اسکارهای هایپرتروفیک و حفره های عمیق مشخص می گردد. نزدیک به 80% افراد بین سنین 11 تا 30 سال در حالتی از آ کنه را تجربه می کنند. با وجود اینکه این بیماری از نظر علم طب خوش خیم است، اما از نظر روحی و روانی، زیبایی و اجتماعی اثرات وخیمی به دنبال داشته است. پاتوفیزیولوژی آکنه پیچیده بوده و عوامل داخلی و خارجی مختلفی در اتیولوژی آن نقش بازی می کنند. مهمترین عوامل آسیب شناسی آکنه عبارتند از: اختلال در کراتینیزاسیون غیر طبیعی، فعالیت غدد چرب و افزایش تولید سبوم، تکثیر p.acnes و التهاب. یکی از راهکارهای درمانی آکنه، استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی و موضعی است. با این وجود ایجاد مقاومت به این دسته دارویی سبب استفاده از سایر دسته های دارویی در این زمینه گشته است. پسوریازیس یک بیماری پوستی است که سبب ایجاد لکه های قرمز، فلسی، دلمه ای و پوشیده شدن پوست با فلس های نقره ای می شود. که اغلب در نواحی آرنج، زانو، پوست سر و پشت ظاهر می شوند. این بیماری اغلب در بزرگسالان زیر 25 سال ایجاد می شود و شیوع یکسانی در مردان و زنان دارد. و از جمله بیماری های التهابی مزمن و خود ایمنی است. درمان پسوریازیس به سه نوع اصلی تقسیم می شود؛ درمان معمولی (مرطوب کننده ها، نور درمانی و ...)، درمان سبک (تغییر سبک زندگی) و داروهای سیستمیک یکی از پر مصرف ترین و موثرترین داروهای جلدی در درمان دو بیماری فوق تازاروتن است که به اشکال دارویی ژل، کرم و فوم وجود دارد. این ماده از مشتقات ویتامین a و یک رتینوئید استیلنی گیرنده ی انتخابی است که با گیرنده های اسیدرتینوئید بتا و گاما پیوند تشکیل می دهد. هدف از انجام این تحقیق فرمولاسیون ژل پوستی تازاروتن 1/0% است که فاقد نمونه ی داخلی در بازار دارویی ایران است. بدین منظور ابتدا پایه ی مورد نظر، پس از چندین مرحله تغییر در مقادیر و نسبت های مواد اولیه تهیه شد و پس از انجام آزمایشات پایداری مربوطه، ماده موثره به فرمولاسیون های برتر اضافه گردید. سپس پایداری فرمول ساخته شده از نظر شفافیت، ph، عدم دو فاز شدن در دماهای، و و ویسکوزیته بررسی شد و بهترین فرمولاسیون از نظر پایداری انتخاب گردید و سپس آزمایش های تعیین مقدار ماده موثره در طول موج 351 نانومتر به روش اسپکتروفوتومتری و hplc، رهش دارو از غشاء پلاسمایی و جذب پوستی در محیط بافرآمونیوم استات با ph=6/5 و 10% استونیتریل بر روی فرمولاسیون نهایی انجام شد. فرمولاسیون نهایی حاوی 85% ماده موثره بود که از نظر آزادسازی و جذب پوستی، ضمن پیروی از مدل کینتیکی هیگوچی، در رنج مطلوبی قرار داشت.