نام پژوهشگر: محمد ابراهیم برادران النجقی
محمد ابراهیم برادران النجقی هادی نصیری
یکی از مباحث مهم تفسیر، بررسی لغوی واژگان قرآن کریم می¬باشد.فهم صحیح قرآن به فهم واژگان آن وابسته است.بدیهی است بخشی از الفاظ قرآن بصورت مزید استعمال شده¬اند به طوری که تنها در سوره های اخلاص،فلق و کافرون واژه ای از ابواب مزید، موجود نیست بنابراین بررسی معانی ابواب مزید برای پی بردن به مراد خداوند متعال،ضروری است وغفلت از آن می¬تواند مفسر را به زحمت بیندازد. از طرفی همه¬ی واژه های مزید،دارای معنای باب نیستند بلکه برای داشتن معنای باب به شرایطی نیاز دارند.مبنای پژوهش برای پی بردن به آن شرایط، اصل اشتقاق می¬باشد.توجه به اشتقاق به ارتباط کلمه مزید با مجرد و چگونگی اشتقاق مزید از مجرد می¬انجامد.از آنجایی که واژه مزید با افزوده ¬شدن حرف یا حروف زاید به واژه مجرد ایجاد می-شود بحث حروف زاید نیز عنوان شده¬است سپس برای تبیین ارتباط حرف زاید با معانی ابواب، قاعده المبنی و المعنی مطرح شده¬است. بررسی اقوال و آراء لغت دانان و دانشمندان صرف و مقایسه آن با گفته های مفسران، معانی ابواب را در واژه های مزید قرآنی بیشتر نمایان می¬سازد بدین منظور فهرست جامعی از معناهای ذکر شده در کتاب های صرفی برای باب های مزید بکار رفته در قرآن ارایه شده¬است و در پایان به دیدگاه مفسران و پژوهشگران قرآنی در تطبیق معانی ذکر شده به واژه های مزید قرآن پرداخته و در مواردی مورد نقد قرار داده¬است. در اینجا به سه نتیجه مهم از نتایج تحقیق اشاره می شود: 1- همه تفاسیری در این پژوهش مورد استناد قرار گرفته است کم و بیش به فایده باب های مزید در واژه های قرآن اشاره کرده اند با این تفاوت که برخی بیشتر به این امر پرداخته اند به عنوان نمونه در تفاسیر التحریر و التنویر و بحر المحیط و روح الجنان و تبیان و مجمع البیان و تسنیم به وفور به این بحث پرداخته شده است. 2- در میان پژوهشگران قرآنی معاصر، علامه مصطفوی در التحقیق بیش از دیگران، معانی ابواب را در واژگان قرآنی به تصویر کشیده است. 3- برای اینکه تدبر در قرآن به صورت صحیح و ارزشمند انجام گیرد بایستی قرآن از جمله واژ های مزید به صورت دقیق و ضابطه مند بررسی شود.