نام پژوهشگر: عادل ناصری پور

سبک شناسی غزلیات وفای فراهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  عادل ناصری پور   محمدتقی جهانی

در اواخر دوره ی صفویّه و آغاز افشاریّه در میان شاعران و نویسندگان ایران اندیشه هایی مبنی بر روی گردانی از سبک هندی پدید آمد و این اندیشه ها در دوره ی کریم خان زند به نهضتی ادبی تبدیل شد که به سبک «بازگشت ادبی» موسوم است. در این دوره شاعرانی که از نازک خیالی ها و باریک اندیشی های سبک هندی به ستوه آمده بودند، بر آن شدند که قصیده را به سبک پیشینیان خود در سبک خراسانی و غزل را به شیوه ی شاعران سبک عراقی بسرایند. یکی از شاعران غزل سرای بازگشتی در دوره ی زندیه، میرزا محمد حسین حسینی متخلّص به وفای فراهانی است. وی وزیر سه تن از خوانین زند یعنی صادق خان، جعفر خان و لطفعلی خان زند می باشد که در شیراز محفلی دایر کرد و موجبات گسترش این شیوه سخن سرایی را در آن دیار فراهم آورد. او که مردی ادیب و سخن شناس بود و کتابخانه ای از نفایس آثار فارسی در اختیار داشت، خود نیز به پیروی از میرزا صادق نامی و مشتاق اصفهانی‎که هر دو از بزرگان این دوره بودند، در این طرز شعر سرود. وصف عشق و عاشقی از نوع واقعی و زمینی، عشق آسمانی و عرفان، اخلاقیات و زهد و همچنین اشعار تاریخی، محتوای اصلی غزلیات وفا است. واژه های کلیدی : سبک شناسی، دوره زندیّه، بازگشت ادبی، وفای فراهانی، سطح زبانی، سطح ادبی، سطح فکری