نام پژوهشگر: هاجر صالح
هاجر صالح احمد تندی
شناخت زیورآلات وابسته به پوشاک مردان در عهد قاجار و بررسی امکان روزآمد نمودن زیورآلات مناسب پوشاک مردان، مهم ترین هدفی است که این رساله دنبال کرده است. برای شناخت زیورآلات وابسته به پوشاک، به آگاهی اجمالی از تاریخچه ی زیورآلات وابسته به پوشاک در دوران قاجار و بیشترین کاربری این نوع زیور در بین طبقات اجتماعی نیازمندیم. پیشینه ی استفاده از زیورآلات وابسته به پوشاک به قبل از اسلام بر می گردد اما با ظهور اسلام، نوع و جنس کاربری زیورآلات مخصوصاً برای مردان تغییر کرد و بسته به شرایط اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و معیشتی در دوران مختلف رشد کرده یا دچار ضعف شده. است. آفرینش زیبایی در هنر ایران بر اصل تزئین استوار بوده و زیورآلات به عنوان اشیاء نفیس و زیبا همواره مورد توجه و از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد، هم به لحاظ زیبایی بصری و شوکت و هم به لحاظ دارایی، نمودار موثری از توانایی و قدرت بوده اند. از ویژگی های زیورآلات دوره ی قاجار، وفور قطعات طلاکاری است که معمولاً بر یک رویشان مینای تابناک کار شده و روی دیگرشان سنگ های قیمتی سوار شده است. به طور کلی هنر دوره¬ی قاجار در خدمت دربار بوده و از هر طریقی و از هر ابزاری برای تاکید بر بزرگ نمایی قاجارها و هویت دار کردن این سلطنت بهره می گرفتند و هنر جواهرسازی نیز از این مائده مستثنی نبوده است. لازم به ذکر است زیورآلات قاجاری تا حدی از نظر تکنیک ساخت و طراحی فرم تحتت اثیر جواهرسازی غرب تحول یافت. بررسی های اسنادی انجام شده و تحلیل های تصویری بر اساس نگاره ها و عکس ها، به روش توصیفی صورت گرفته، بیان کننده ی این است که استفاده از زیورآلات وابسته به پوشاک در مردان، مخصوص قشر تجمل¬گرای وابسته به دربار بوده است. اگرچه ایرانیان در همه ادوار در خودآرایی اسلوب خاص خود را داشتند. اما از پایان دوره¬ی قاجار به بعد این امر تحت اثیر جوامع غرب دچار نوعی سردرگمی در نوع پوشش و استفاده از زیورآلات شده است که باید مورد توجه قرار گیرد آن هم از سوی ملتی که دارای فرهنگ و تمدن بسیار غنی است.